Εδώ και χρόνια κυκλοφορούσαν σενάρια για μια ενδεχόμενη ισραηλινή επίθεση κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Όμως τις τελευταίες ημέρες, οι ενδείξεις εντάθηκαν ραγδαία και την Πέμπτη αμερικανικά ΜΜΕ ανέφεραν πως η επίθεση ήταν πλέον ζήτημα χρόνου.

Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η απόφαση του Ισραήλ να χτυπήσει τώρα συνδέεται με έναν συνδυασμό στρατηγικών, πολιτικών και τεχνικών παραμέτρων – και κυρίως με το ότι η χώρα θεωρεί πως έχει ένα σύντομο «παράθυρο ευκαιρίας» που δεν πρέπει να αφήσει να χαθεί.

Αυτό το παράθυρο άνοιξε από τον Οκτώβριο, όταν η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία φέρεται να κατάφερε σοβαρά πλήγματα στην αντιαεροπορική άμυνα του Ιράν, τα οποία μέχρι στιγμής δεν έχουν πλήρως αποκατασταθεί. Παράλληλα, η επίθεση ήρθε μόλις λίγες ημέρες πριν από τον νέο γύρο συνομιλιών ΗΠΑ–Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα, που επρόκειτο να ξεκινήσουν την Κυριακή.

Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι δεν μπορεί να δεχτεί οποιαδήποτε συμφωνία που αφήνει το Ιράν με πυρηνικές δυνατότητες – έστω και θεωρητικά ειρηνικές. Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και άλλες δυτικές δυνάμεις προσπαθούν από τον Απρίλιο να επαναφέρουν ένα νέο πυρηνικό πλαίσιο συμφωνίας, αλλά το Ισραήλ δεν συμμετέχει σε αυτές τις συνομιλίες και εκφράζει ανοιχτά τη δυσφορία του.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει επαναλάβει εδώ και δεκαετίες ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποτελεί «υπαρξιακή απειλή» για το Ισραήλ – μια άποψη που παραμένει αμετακίνητη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο Νετανιάχου έχει τοποθετήσει το ζήτημα στο επίκεντρο της πολιτικής του ρητορικής.

Αν και η Τεχεράνη επιμένει πως το πυρηνικό της πρόγραμμα εξυπηρετεί αποκλειστικά ειρηνικούς, πολιτικούς σκοπούς, πολλοί στη Δύση –καθώς και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA)– αμφισβητούν την ειλικρίνεια αυτών των ισχυρισμών. Την Πέμπτη, ο IAEA ενέκρινε ψήφισμα που διαπιστώνει –για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια– πως το Ιράν παραβιάζει τις διεθνείς υποχρεώσεις του στο πυρηνικό ζήτημα.

Καθώς η επίθεση βρισκόταν σε εξέλιξη, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ιράν έχει ήδη παράγει επαρκές εμπλουτισμένο υλικό για την κατασκευή –θεωρητικά– έως και εννέα πυρηνικών βομβών. Επικαλέστηκε, μάλιστα, τις εκτιμήσεις της IAEA για να ενισχύσει τη θέση του ότι η απειλή δεν είναι μακρινή ή θεωρητική, αλλά άμεση και συγκεκριμένη.

Η απόφαση για προληπτικό χτύπημα πριν την επανέναρξη των συνομιλιών, σε συνδυασμό με την τεχνική αδυναμία του Ιράν να προστατευθεί αυτή τη στιγμή πλήρως από αεροπορικές επιθέσεις, δείχνει ότι το Ισραήλ δεν ήθελε να ρισκάρει μια συμφωνία που θα του «δέσει τα χέρια» ή μια στρατιωτική επιχείρηση κάτω από δυσμενέστερες συνθήκες.

Η επόμενη μέρα, ωστόσο, παραμένει απρόβλεπτη. Αν το Ιράν αποφασίσει να απαντήσει στρατιωτικά, η κλιμάκωση μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη. Και αν οι ΗΠΑ εμπλακούν άμεσα, η σύγκρουση ενδέχεται να μετατραπεί από διμερές επεισόδιο σε περιφερειακή κρίση με παγκόσμιες προεκτάσεις.

protothema.gr