Το Ισραήλ θα επιτεθεί στο Ιράν μέσα στον επόμενο χρόνο εάν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Τεχεράνη κινείται για την αποκατάσταση του υψηλού επιπέδου εμπλουτισμού ουρανίου, δήλωσαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες στο Al-Monitor.

Ένας Δυτικός διπλωμάτης είπε ότι μια νέα επιχείρηση θα ήταν «σύντομη και έντονη», αλλά στρατηγικά περιορισμένη.

«Το Ιράν θα αντιδράσει προφανώς με εκτόξευση πυραύλων, πιθανώς πλήττοντας κτίρια όπως έκανε την προηγούμενη φορά», πρόσθεσε ο διπλωμάτης, σημειώνοντας ότι η θεμελιώδης ισορροπία δυνάμεων θα παραμείνει αμετάβλητη.

Η τρέχουσα μεταπολεμική ισορροπία είναι βαθιά ασταθής, δήλωσε στο Al-Monitor ο Raz Zimmt από το Ινστιτούτο Εθνικών Σπουδών Ασφαλείας.

Το Ισραήλ, πρόσθεσε, δεν έχει ακόμη καθορίσει ακριβείς κόκκινες γραμμές σχετικά με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, αλλά μια επιστροφή στον εμπλουτισμό ουρανίο, σε εργασίες εξοπλισμού ή προσπάθειες ανάκτησης των περίπου 408 κιλών ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60% που θεωρείται ότι χάθηκαν στις επιθέσεις του Ιουνίου θα προκαλούσε σχεδόν σίγουρα αντίδραση.

«Όσο περνάει ο χρόνος χωρίς οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν να καταλήξουν σε μια πυρηνική συμφωνία, τόσο πιο πιθανός γίνεται ένας νέος γύρος συγκρούσεων», είπε ο Zimmt.

Στασιμότητα στη διπλωματία και ιρανική πίεση

Το Ιράν αναδιατάσσεται επουλώνοντας τις πληγές στην αεράμυνα, τα πυραυλικά συστήματα και τα μέτρα προστασίας γύρω από τα πυρηνικά του κέντρα – μια διαδικασία που, σύμφωνα με τον Zimmt, μπορεί να συνεχιστεί για έως και έναν χρόνο χωρίς να προκαλέσει ισραηλινή επίθεση.

Αλλά προειδοποίησε ότι το Ιράν βρίσκεται ουσιαστικά σε στάση «ούτε πόλεμος ούτε ειρήνη», μια φράση που χρησιμοποιείται από τον Ανώτατο Ηγέτη Ali Khamenei, με τις κυρώσεις να υπονομεύουν την οικονομία ενώ ο εμπλουτισμός παραμένει περιορισμένος.

Η πρόσφατη δήλωση του Khamenei ότι οι ΗΠΑ «δεν είναι άξιες» για διάλογο έχει επιπλέον περιπλέξει τις προοπτικές για διπλωματική λύση.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν πρέπει να περιορίζει τον εμπλουτισμό στο 3,67%, να αποκαθιστά τις αυστηρές επιθεωρήσεις και να καθορίζει τη μοίρα του χαμένου εμπλουτισμένου ουρανίου.

Χωρίς αυτούς τους όρους, λένε κάποιοι, η χαλάρωση των κυρώσεων θα ήταν αδικαιολόγητη.
Ο Trump, είπε, φαίνεται πεπεισμένος ότι οι επιθέσεις του 2025 κατέστρεψαν το πρόγραμμα του Ιράν – μια άποψη που μειώνει την πίεση των ΗΠΑ και αφήνει το Ισραήλ να προετοιμάζεται για μια σύγκρουση που θεωρεί ολοένα και πιο πιθανή.

«Η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ εξυπηρετεί το Ισραήλ»

Στο μεταξύ, το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την ενότητα για τη Μέση Ανατολή στη νεοεκδοθείσα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ την Κυριακή, με τον εκπρόσωπο Esmail Baghaei να την αποκαλεί έγγραφο εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, ενώ δήλωσε ότι η Τεχεράνη θα μελετήσει το κείμενο.

«Η Ισλαμική Δημοκρατία θα εξετάσει τη στρατηγική, αλλά με μια πρώτη ματιά, είναι σαφές ότι ο Λευκός Οίκος συνεχίζει να επιδιώκει τους ίδιους στόχους με τις προηγούμενες αμερικανικές διοικήσεις», είπε ο Baghaei σε δημοσιογράφους στην εβδομαδιαία ενημέρωσή του.

«Η Ουάσιγκτον έχει επικεντρώσει όλες τις προσπάθειές της στην επιβολή ισραηλινής κυριαρχίας στην περιοχή».
Το έγγραφο, που δημοσιεύτηκε αργά την Πέμπτη, φαίνεται να υποβαθμίζει το μέγεθος της απειλής από το Ιράν και προσφέρει μόνο επιφανειακές αναφορές στην Τεχεράνη.

«Το Ιράν, η κύρια δύναμη αποσταθεροποίησης της περιοχής, έχει εξασθενήσει σημαντικά από τις ισραηλινές ενέργειες από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και την Επιχείρηση Midnight Hammer του Προέδρου Trump τον Ιούνιο του 2025, η οποία υποβάθμισε σημαντικά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», αναφέρει το έγγραφο.

«Η Αμερική θα έχει πάντα βασικά συμφέροντα στο να διασφαλίζει ότι οι ενεργειακές προμήθειες του Κόλπου δεν πέφτουν στα χέρια ενός εχθρού και ότι το Στενό του Χορμούζ παραμένει ανοιχτός», προσθέτει.
Κατά τη διάρκεια της 12ήμερης σύγκρουσης το 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ πραγματοποίησαν συντονισμένες επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι επιθέσεις σε Natanz, Fordow και Isfahan κατέστρεψαν το πρόγραμμα του Ιράν.

Αντιπαραθέσεις με τη Hezbollah και τον Λίβανο

Ο Baghaei επίσης αναφέρθηκε στις αυξανόμενες διεθνείς απαιτήσεις για τον αφοπλισμό της Hezbollah.
Η οργάνωση, είπε, «αποφασίζει μόνη της σχετικά με τη συμπεριφορά και τις πολιτικές της», απορρίπτοντας την ιρανική παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις του Λιβάνου.

Απέφυγε να σχολιάσει αναφορές ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου, Youssef Raji, είχε απορρίψει πρόσκληση για επίσκεψη στο Ιράν.

Ο υπουργός Εξωτερικών Abbas Araghchi προσκάλεσε τον Raji στις 4 Δεκεμβρίου για διαβουλεύσεις σχετικά με τις διμερείς σχέσεις και τις περιφερειακές εξελίξεις, και ο Raji δήλωσε ότι θα απαντήσει μέσω διπλωματικών καναλιών.
Το ισραηλινό Ynet ανέφερε ότι ο Raji προτιμούσε να συναντήσει τον Araghchi σε «ουδέτερη χώρα».
«Ο αφοπλισμός της Hezbollah και η διάλυση της στρατιωτικής της δομής είναι λιβανέζικα αιτήματα, ανεξάρτητα από τις διεθνείς απαιτήσεις», είπε ο Raji στο Al Arabiya το Σάββατο.

Νέα έρευνα της Gallup δείχνει ισχυρή υποστήριξη των Λιβανέζων για μια ενιαία εθνική δύναμη: περίπου το 79% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι μόνο ο λιβανέζικος στρατός θα πρέπει να κατέχει όπλα.

Τέλος τα παιχνίδια στον εναέριο χώρο του Ιράν, παρέλαβε το πρώτο S400 από τη Ρωσία

Στον απόηχο των πολεμικών επιδρομών του Ισραήλ κατά της Τεχεράνης, καθώς και κατά μεγάλων ιρανικών στρατηγικών υποδομών, κατά τη διάρκεια της πολεμικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών τον περασμένο Ιούνιο, το Ιράν αποφάσισε να ενισχύσει καθοριστικά την αεράμυνά του, καταφεύγοντας μάλιστα στη Ρωσία.
Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ένα ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 μεγάλου βεληνεκούς αναπτύχθηκε στη χώρα για δοκιμές υπό επιχειρησιακές συνθήκες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κοντά στην πόλη Ισφαχάν.

Η δοκιμή περιλάμβανε σύμφωνα με τις αναφορές ραντάρ ανίχνευσης 91N6E, ραντάρ εμπλοκής 92N6E, μονάδα διοίκησης και ελέγχου, καθώς και πολλαπλούς κινητούς εκτοξευτές πυραύλων επιφανείας-αέρος.

Εάν αυτές οι αναφορές επιβεβαιωθούν, παραμένει αβέβαιο αν αυτό σημαίνει ότι το Ιράν έχει παραγγείλει το σύστημα, ή αν οι Ρωσικές Διαστημικές Δυνάμεις (Russian Aerospace Forces) έχουν κάνει την ανάπτυξη στη χώρα για να διαφημίσουν τις δυνατότητες του συστήματος.

Επισημαίνεται ότι σε προγενέστερο χρόνο οι Ιρανοί αξιωματούχοι είχαν εκφράσει έλλειψη ενδιαφέροντος για το S-400, υποστηρίζοντας ότι το εγχώριο σύστημα Bavar 373 μπορεί να προσφέρει συγκρίσιμες δυνατότητες.
Ωστόσο, η περιορισμένη εμπειρία του Ιράν στην ανάπτυξη συστημάτων αεροπορικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς και η πολύ μικρότερη τεχνολογική βάση έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση αυτούς τους ισχυρισμούς.

Τα εγχώρια συστήματα αεράμυνας δεν επαρκούν 

Αν και οι κυβερνητικές πηγές του Ιράν ανέφεραν ότι το Bavar 373 ήταν υπεύθυνο για την κατάρριψη τριών από τα τέσσερα αναφερόμενα F-35I μαχητικά πέμπτης γενιάς κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με το Ισραήλ τον Ιούνιο, οι πιθανές αδυναμίες του συστήματος, η ανάγκη διαφοροποίησης του αεροπορικού οπλοστασίου ή η αδυναμία παραγωγής εγχώριων συστημάτων αρκετά γρήγορα μπορεί να έχουν ενισχύσει το ενδιαφέρον για το S-400.

Εάν η απόφαση να προμηθευτεί το σύστημα S-400 λήφθηκε ως αποτέλεσμα των εχθροπραξιών τον Ιούνιο, είναι πιθανό το σύστημα που δοκιμάζεται στο Ιράν να είναι στελεχωμένο με Ρώσους στρατιώτες, αφού δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για την ανακατάρτιση των ιρανικών πληρωμάτων.

Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι οι Δυνάμεις Αεράμυνας του Ιράν χρησιμοποιούν το σύστημα S-300PMU-2 από το 2016, το οποίο είναι άμεσος πρόδρομος του S-400, θα μπορούσε να επιτρέψει την πιο άμεση ένταξη του νέου συστήματος στην υπηρεσία μέσω της επανεκπαίδευσης αυτών των στελεχών.

Δομικές αλλαγές στην ιρανική αεράμυνα και ενίσχυση από την Κίνα 

Παρά ταύτα, παραμένει αβέβαιο το μέλλον του ιρανικού δικτύου αεροπορικής άμυνας, το οποίο έχει δεχθεί εκτενή κριτική για την αδυναμία του να αμφισβητήσει σοβαρά τις ισραηλινές και αμερικανικές αεροπορικές επιθέσεις από τις 13 έως τις 24 Ιουνίου.

Ανάμεσα στις αναφορές του Ιουλίου ήταν και η πληροφορία ότι η Κίνα προμήθευσε αεροπορικά συστήματα άμυνας στις ιρανικές ένοπλες δυνάμεις, τα οποία φερόταν να είναι τα συστήματα μεγάλου βεληνεκούς HQ-9B, τα οποία θεωρούνται ευρέως ισοδύναμα με το S-400.

Η προμήθεια και των δύο συστημάτων δεν θα ήταν άγνωστο φαινόμενο, καθώς η Αλγερία, η οποία αντιλαμβάνεται παρόμοιες απειλές από επιθέσεις του ΝΑΤΟ, διαθέτει και τα δύο σε συμπληρωματικούς ρόλους.

Παρ’ όλα αυτά, ενώ η Κίνα συνεχίζει να προωθεί ευρέως το HQ-9B για εξαγωγές, η Ρωσία αντιμετωπίζει ελλείψεις σε S-400, παρά τις σημαντικές αυξήσεις στις παραγωγικές της δυνατότητες, γεγονός που εγείρει αμφιβολίες για την ακρίβεια των αναφορών περί πρόσφατων παραδόσεων στο Ιράν.

Η Ρωσία έχει παραδώσει S-400 στη Λευκορωσία και στην Ινδία, αλλά έχει αναγκαστεί να καθυστερήσει περαιτέρω παραδόσεις στην Ινδία, κυρίως λόγω της σημαντικής πίεσης που δέχονται οι αμυντικές της δυνάμεις λόγω του συνεχιζόμενου Ρωσο-Ουκρανικού Πολέμου και της αύξησης των εντάσεων με το ΝΑΤΟ.

Επόμενο βήμα η ενίσχυση του αεροπορικού στόλου της Τεχεράνης

Χωρίς να έχουν επιβεβαιωθεί λεπτομέρειες για οποιεσδήποτε παραδόσεις ξένων συστημάτων στο Ιράν, παραμένει μια σημαντική πιθανότητα ότι οι αναφορές για παραδόσεις είτε κινεζικών συστημάτων είτε S-400 στη χώρα να μην έχουν βάση.

Ακόμη και αν οι παραδόσεις και των δύο συστημάτων επιβεβαιωθούν, το Ιράν θα παραμείνει κάπως ευάλωτο λόγω της έλλειψης συμπληρωματικών αεροσκαφών, όπως σύγχρονα μαχητικά και αερομεταφερόμενα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AEW&C). Αυτό περιορίζει τη δυνατότητά του να αντιμετωπίσει πιο προηγμένες απειλές, ιδίως καθώς το Ισραήλ προχωρά σε περαιτέρω επέκταση του στόλου του F-35I και σχεδιάζει να αρχίσει να παραλαμβάνει τα προηγμένα F-15EX μαχητικά.

Αν και πηγές από το Ιράν έχουν αναφέρει από το 2022 ότι τα μαχητικά Su-35 έχουν παραγγελθεί, οι παραδόσεις δεν έχουν πραγματοποιηθεί, ενώ οι παραγγελίες για προηγμένα κινεζικά μαχητικά, όπως τα J-10C και J-16, απαιτούν χρόνια εκπαίδευσης για να προετοιμαστούν για επιχειρήσεις.

Η ικανότητα γρήγορης εκπαίδευσης προσωπικού για τη λειτουργία συστημάτων μεγάλης εμβέλειας από εδάφους τους επιτρέπει να προσφέρουν πολύ πιο άμεσες λύσεις στην ευπάθεια του Ιράν, με τα σύγχρονα μαχητικά και τα AEW&C να αναμένονται να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να καταστούν επιχειρησιακά, ακόμη και αν γίνουν επαρκείς επενδύσεις.

www.bankingnews.gr