Τίμημα ή Ευθύνη, τί κάνει τον άνθρωπο Άνθρωπο;

Γείτονας με βρίσκει στο δρόμο και μου λέει «θα ήθελα να σου πω κάτι που μου έκανε ο γιος σου». Στο 99,9999% των περιπτώσεων ο «καταγγέλλων» στα χώνει «διακριτικά» και «ευγενικά», και αφού ολοκληρώσει τον «ευγενικό» του εξάψαλμο, σου λέει «μην το μαλώσεις όμως, παιδί είναι, και προπάντων μην του πεις ότι σου είπα τίποτα εγώ! δεν έχω τίποτα με το παιδί, το αγαπώ».

Κοίτα τώρα να δεις τι συμβαίνει σε αυτήν την περίπτωση. Ο γείτονας θέλει να βγάλει το άχτι του, αλλά επειδή είναι θρασύδειλος -δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει κατά πρόσωπο-, γιατί θέλει να τον θεωρούν οι άλλοι καλό, αλλά και επειδή (ταυτόχρονα) δεν μπορεί να κρατήσει μέσα του το χτικιό του, βγάζει τα απωθημένα του στον γονιό.

Ο γονιός τώρα κοίτα τι παθαίνει. Την πληρώνει ΑΔΙΚΑ! Για μία πράξη που ο ίδιος δεν έκανε, κρίνεται σαν ο ίδιος να την έκανε, και ακόμα χειρότερα, επειδή πρόκειται και για πράξη άλλου, δεν μπορεί να την ΣΤΗΡΙΞΕΙ/ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΙ!! ΚΑΙ αδίκως δαρμένος, αλλά ΚΑΙ δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Το επακόλουθο αυτού που παθαίνει ο γονιός: τιμωρεί ΔΙΣ το παιδί, που σημαίνει παραπάνω απ’ όσο φταίει.

Το παιδί τώρα κοίτα τι παθαίνει. Νιώθει μεγάλη ΑΔΙΚΙΑ. ΟΧΙ γιατί έφαγε διπλάσια τιμωρία από αυτή που του αναλογούσε, αλλά γιατί………….. ΔΕΝ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ! Και θα μου πεις πώς γίνεται να μην ευθύνεται αφού εκείνο την έκανε. Το ότι δεν ευθύνεται τού το υπέδειξε -σε ταμπέλα φωτεινή- ο γείτονας, επειδή τα έβαλε με τον γονιό του!!!! Και (+) του το επιβεβαίωσε ο γονιός επειδή συγκατένευσε!! Αυτό που τελικά νιώθει το παιδί είναι ότι αφού δεν ευθύνεται για την συμπεριφορά του, αφού ο γονιός φταίει για ό,τι εκείνο κάνει, αφού ευθύνεται ο τρόπος με τον οποίο εκείνος τον μεγαλώνει, τότε εκείνο γιατί την πληρώνει;;;; Ε; ε; ε; (Απάντα το.)

Το επακόλουθο αυτού που παθαίνει το παιδί είναι: όχι μόνο δεν συνετίζεται, αλλά κάνει όλο και χειρότερα πράγματα (και δη ΚΡΥΦΑ).

Πάνω σ’ αυτό το μετακύλισμα του τιμήματος βρίσκεται χτισμένο ολάκερο το οικοδόμημα της κοινωνίας μας σήμερα. (Η κατάφορη αδικία που ΟΛΟΙ σήμερα νιώθουμε προέρχεται από αυτό.)

Πάμε τώρα στην ευθύνη..

Την ώρα που θήλαζα, ο μπαμπάς της κόρης μου προσπαθούσε να μου διορθώσει την στάση που καθόμουν (μου σήκωνε λίγο πιο πάνω το λυγισμένο πόδι, τοποθετούσε πιο μπροστά το χέρι μου κλπ.), με ποια λογική, μπορείς να φανταστείς; Επειδή εκείνος λέει, μας βλέπει εξ αποστάσεως, κι άρα πιο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ, και άρα μπορεί καλύτερα να καταλάβει, ότι δεν βολεύομαι ούτε εγώ όπως κάθομαι, αλλά ούτε και το μωρό.

Ερωτώ: Ποιος θα αποφασίσει πώς καλύτερα θα βολευτώ; Ποια αντικειμενικότητα θα μου πει πώς θα κάτσω για να καταφέρω να το ταΐσω, την ώρα που οι δικές μου θηλές σκίζονται και εγώ πρέπει να αντέξω τον πόνο για να καταφέρω να ταΐσω το παιδί μου; Αλλά και (+) ποιος θα αποφασίσει, και με ποια κριτήρια (τα αντικειμενικά ή τα του γούστου μου), από την στιγμή που εγώ είμαι αυτή που ΘΑ ΦΤΑΙΕΙ αν το παιδί μου μείνει νηστικό;

Αν εξ ολοκλήρου η κούραση, αλλά και εξ ολοκλήρου η ευθύνη φίλε μου είναι δική μου, τότε η ΜΟΝΗ που θα αποφασίσει με ποιον τρόπο θα θηλάσει, είμαι αποκλειστικά και μόνο εγώ.

(Σου φαίνεται ακραίο το παράδειγμα και δεν σε αφορά, δεν κάνεις δηλ. εσύ τέτοιες παρεμβάσεις; Θα φέρω ένα άλλο.)

Οδηγώ, σε περιοχή που δεν ξέρω. Ο συνοδηγός την ξέρει την περιοχή και με καθοδηγεί. Σε μία ανηφόρα -μπροστά μου τοίχος κι επιτρέπεται να στρίψω μόνο αριστερά-, μου λέει να στρίψω δεξιά, με το που στρίβω, λέει τώρα αμέσως αριστερά! Τραβάω χειρόφρενο, δεξιά δεν μου είπες; ρωτώ. Σου είπα, λέει, δεξιά, για να πάρεις ανοιχτά την ΑΡΙΣΤΕΡΗ στροφή………

(Η διαφορά τού «βοηθάω» από το «κάνω υποδείξεις»:) Η βοήθεια που μπορείς να προσφέρεις στον οδηγό είναι να του πεις ΠΟΥ θα στρίψει, και μόνο αν εκείνος στο έχει ζητήσει, όχι να του πεις ΠΩΣ θα οδηγήσει. Γιατί: 1. Ο οδηγός είναι αυτός που κουράζεται, που είναι στην τσίτα, για να σε πάει σώο και ασφαλή, εσύ, ο συνοδηγός, κάθεσαι χαλαρός και ρεμβάζεις από το παράθυρο. Μπορεί εσύ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ να πιστεύεις ότι έχεις καλύτερη θέαση από την μεριά που κάθεσαι, αλλά επειδή εκείνος κουράζεται, έχει το απόλυτο δικαίωμα να το κάνει με τον τρόπο που εκείνον βολεύει 2. Αν γίνει τροχαίο, ο οδηγός θα φταίει, εκείνος θα την πληρώσει, ακόμα κι αν έχει πεθάνει, δεν θα την πληρώσει ο συνοδηγός, επειδή δεν του είπε πώς να οδηγήσει σωστά!! Επειδή ακριβώς λοιπόν, δεν έχεις την ευθύνη, σού απαγορεύεται να έχεις και λόγο.

(Έχεις βέβαια επιλογή, να μην τον προτιμήσεις για οδηγό. Να πας μόνος σου ή με κάποιον άλλον που οδηγεί όπως σ’ εσένα αρέσει.)

Υπάρχει και μία ακόμη παράμετρος (και κλείσαμε). Έχω αποφασίσει να βάψω το σπίτι μου μόνη μου. Το να μου κάνεις υποδείξεις, ενώ εγώ ξεμασχαλιάζομαι, για το πώς σωστότερα θα ξεμασχαλιαστώ, δεν έχεις το δικαίωμα (πάρε και κάντο ΕΣΥ με τον τρόπο σου). Είπαμε γιατί: 1. Αν εγώ είμαι αυτή που κουράζεται, θα το κάνω με τον τρόπο τον πιο ξεκούραστο κατ’ εμέ (και ΟΧΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ), ΑΛΛΑ ΚΑΙ 2. επειδή κανείς, αφού τελειώσω, δεν θα πει ότι για τα λάθη που έχω κάνει «ευθύνεται ο τάδε, επειδή επενέβαινε».

Η παράμετρος που θέλω να προσθέσω είναι η εξής: Στην περίπτωση που είμαι επαγγελματίας βαφέας, κι έχω και 3 άτομα στην δούλεψή μου, έχω δικαίωμα ΝΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΔΕΙΞΩ τον τρόπο με τον οποίο θα βάψουν. Γιατί; Αν γίνει πατάτα, δεν θα κατηγορηθεί ο υπάλληλός μου…. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΟΣ ΚΟΥΒΑΛΑ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ!!!

(Σ’ αυτό το σημείο, και μετά τα βατά παραδείγματα, αναρωτήσου κατά πόσο βοηθάς τους γύρω σου -που αυτό θα σήμαινε και ότι θα τους ήσουν χρήσιμος- ή αν είσαι απλά ένας αχρείαστος υποδειξηματίας -αχρείαστος είναι ο υποδειξηματίας για ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ, όχι μόνο για τον γράφοντα.)

Τώρα που είπα «ευθύνεται ο τάδε»…

Μόνο μία φορά (στα 17 του χρόνια) μού είπε ο γιος μου «δεν φταίω εγώ μαμά, ο τάδε μου είπε…» Ήταν δεν ήταν 9 χρονών. Και δεν μου το ξαναείπε ποτέ έκτοτε γιατί κατάλαβε αυτό που του εξήγησα (το εξής απλό): Δεν επηρεάζεται ο άνθρωπος από κανέναν, από καμία συμπεριφορά, αν του ιδίου δεν του αρέσει. Γιατί νομίζεις ότι δεν επηρεάζεσαι από τον τάδε μαθητή που διαβάζει όλη μέρα; Από το ποιον θα επηρεαστείς, είναι κάτι που εσύ το διαλέγεις. Αυτό σημαίνει πως ό,τι κάνεις ΘΕΣ και το κάνεις, άρα είσαι υπεύθυνος, άρα λογοδοτείς, τις πράξεις σου εξολοκλήρου πάνω σου θα τις παίρνεις. (Και αυτό πάντα κάνει, ακόμα κι όταν εκείνος δεν εξ ολοκλήρου φταίει.)

Τον βοήθησε και μία άλλη «συμβουλή» (για να μάθει να κουβαλάει την ευθύνη του), η οποία σχετίζεται με το αρχικό παράδειγμα, του γείτονα.

Όταν άρχισε το «Στεφανία να σου πω τι έκανε ο γιος σου..» απάντησα (πριν προλάβει να μου πει τι έκανε): Σε μένα θα λες τα παράπονά σου για κάτι που εγώ σου έκανα. Αν κάτι σου έκανε ο γιος μου, σε εκείνον θα το πεις. (Πάντα σε όλους αυτό λέω, ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ στους καθηγητές του, από όταν πήγαινε ακόμα γυμνάσιο. Κάθε φορά μού απαντούν τα ίδια οι καθηγητές/νουθετιστές: 1. δεν γίνεται να είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του στην ηλικία του και 2. εγώ ευθύνομαι για ό,τι κάνει, και γενικά για όλη την συμπεριφορά του. Όλα τα χρόνια, και για κάθε «αταξία» του γιου μου. Και εξακολούθησε το ίδιο βιολί και στο λύκειο. Και είναι μορφωμένοι αυτοί κι εγώ η αμόρφωτη. Και μετά αναρωτιέστε…. τις πταίει….)

Αλλά επειδή το θέμα μου στην προκειμένη δεν είναι οι νουθετιστές, ξαναγυρνάω στον γιο μου. Μετά την στιχομυθία με τον γείτονα, πήγα και τον ΚΑΡΦΩΣΑ στον γιο μου! Του είπα ότι ο τάδε γείτονας με κάλεσε για να μου παραπονεθεί, και στο καπάκι του λέω ότι δεν τον άφησα να μου πει τι έκανες, παρά του απάντησα κλπ (τα ανωτέρω). Με κοίταξε έκπληκτος (κυρίως επειδή δεν ενδιαφέρθηκα να μάθω τι σκανταλιά έκανε). Στο καπάκι του λέω: Αυτό συνηθίζει να κάνει ο κόσμος, δεν τα βάζει με όποιον πραγματικά τού δημιουργεί πρόβλημα, αλλά με αυτόν που αν το μάθει θα στεναχωρηθεί πολύ, για να τιμωρήσει εκείνος, και μάλιστα εις διπλούν, αυτόν που κάποιον άλλον πείραξε. (Αυτό το πολύ απλό, καταφάνερο πράγμα, το κατάλαβε ο γιος μου κι έγινε υπεύθυνος -όχι από φόβο αλλά από επιλογή-, κι ενώ ήταν δεν ήταν 9 ετών.)

Να πω και κάτι αστείο (ευχάριστο διάλειμμα). Η κόρη μου, είναι 2 χρονών και προσπαθεί να βάλει τα τακούνια μου (την βλέπω εγώ, τρέχουν τα σάλια μου), αφού τα βάλει και σταθεί όρθια, θέλει να προχωρήσει και μου απλώνει τα χέρια για να την κρατάω. Όχι, της λέω κοριτσάκι μου, αν θέλεις τακούνια πρέπει και να μπορείς να τα φοράς. Αν δεν μπορείς, ΑΛΛΑΞΕ ΘΕΛΩ!!!!!

Κι αυτό φίλε μου είναι το αντίστροφο της ευθύνης, που φέρνει την μεγαλύτερη σαθρότητα. Αν θέλεις κάτι πρέπει και να το μπορείς!!!!! ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ!!! Όχι να σου κρατάει κάποιος το χεράκι!!!! Αν πας να το κάνεις και καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς, απλά ΑΛΛΑΞΕ ΘΕΛΩ φίλε μου!! Δεν γίνεται να θέλουμε μόνο, πρέπει και να μπορούμε. Κι εγώ θέλω να γίνω πιλότος, μπορώ; Δεν μπορώ!!! Δεν έχω λοιπόν το δικαίωμα να συνεχίσω να το θέλω.

(Σκέψου πόσες ευθύνες που δεν ήταν δικές σου κουβάλησες, χωρίς να θες, και πόσες άλλων κουβάλησες ηθελημένα ενώ δεν έπρεπε.. Αυτό το αντίστροφο που τηρείται ως σωστό -θέσφατο/καθεστηκυία τάξη- είναι το χειρότερο των κακών, το γιατί θα φανεί παρακάτω…)

Αν κάνεις τώρα πρόσθεση: το πρόβλημα από την μετακύληση του τιμήματος + το πρόβλημα από την μη ανάληψη της ευθύνης + την αντίστροφη ανάληψη ευθύνης, το άθροισμά τους (=) θα σου δώσει το μέγεθος της αχρειότητας/φαυλότητας του καθενός. (Αχρείος/φαύλος. Για το αχρείος γράφει το λεξικό: εξαιρετικά βαρύς χαρακτηρισμός για άνθρωπο του οποίου η συμπεριφορά είναι αισχρή, ανήθικη, ανέντιμη. Και για το φαύλος: που δεν διαθέτει ήθος, ακεραιότητα, που είναι αχρείος, διεφθαρμένος.)

Ας πούμε τώρα, ότι ο δημόσιος υπάλληλος (δεν είναι μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι, ούτε όλοι, φαύλοι, τους χρησιμοποιώ ως παράδειγμα για να μην χρειαστεί να μιλήσω πολύ επεξηγώντας). Πες λοιπόν πως ο δημόσιος υπάλληλος γλιτώνει τίμημα και ευθύνη Ψ αριθμό, και ότι ο αριθμός Ψ βρίσκεται σε συνάρτηση με τον βαθμό που βρίσκεται στην ιεραρχία (όσο πιο χαμηλό βαθμό, τόσο μικρότερος ο αριθμός), αυτό σημαίνει/συνεπάγεται ότι αν κάποιος είναι Ψ = 1 θα γίνει φαύλος Ψ x 10. Βάλε το ανάλογο νούμερο όσο ανεβαίνεις βάθρο, μέχρι να φτάσεις στους προδότες, για να βρεις το επίπεδο της αχρειότητας.

Και για το γεγονός ότι οι προδότες είναι οι αχρειότεροι των αχρειότερων δεν ευθύνεται το ότι πιάνουν ταβάνι (δεν έχουν άλλον πάνω τους), αλλά επειδή 1. έχουν το δικαίωμα σε ΑΠΟΛΥΤΟ βαθμό (πάνω από οποιονδήποτε άλλο) ποτέ να μην φταίνε (ας μην μας ψήφιζες), επειδή 2. έχουν το δικαίωμα σε ΑΠΟΛΥΤΟ βαθμό (πάνω από οποιονδήποτε άλλο), να αποφασίζουν αντί για σένα, χωρίς να σε λαμβάνουν υπόψη (την αντίστροφη ευθύνη δηλ.), ΚΑΙ 3. επειδή μπορούν ποτέ να μην την πληρώνουν! (ασυλία)

Stefania Ligerou