Κατηγορίες σπόρων

Κατηγορίες σπόρων

Τα είδη των σπόρων

Συνήθως στους νέους καλλιεργητές επικρατεί μια μικρή σύγχυση σχετικά με τους σπόρους. Το βλέπω από τις αγγελίες που ψάχνουν σπόρους όχι μεταλλαγμένους κλπ. Θα προσπαθήσω να τους το εξηγήσω τι είναι η κάθε κατηγορία για να ξέρουν τι ψάχνουν. Οι βασικές κατηγορίες σπόρων είναι τέσσερις.

1.ΥΒΡΙΔΙΑ. F1.
Πρόκειται για σπόρους που προέρχονται από τεχνητή διασταύρωση δυο ποικιλιών της ιδίας οικογένειας. πχ ντομάτα η αγγούρι. Ο σκοπός της διασταύρωσης είναι να έχουν ένα νέο φυτό με μεγαλύτερη παραγωγή, ομοιομορφία παραγωγής, αντοχή σε ασθένειες, κλπ.
Αυτοί είναι οι λόγοι που κυριαρχούν στις εμπορικές καλλιέργειες.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Δεν μπορούμε να κρατήσουμε σπόρο γιατί η δεύτερη γενιά θα μας δώσει εντελώς διαφορετικά φυτά. Θα πρέπει να ξαναπάρουμε σπόρους. Μεγάλη διαφορά γεύσης συγκριτικά με τους παραδοσιακούς προς το χειρότερο. Υβρίδια στην αγορά δεν υπάρχουν με την ονομασία F2, F3, κλπ. Όλοι οι συσκευασμένοι σπόροι υβριδίων πρέπει να επισημαίνονται ευδιάκριτα με το F1. Υβρίδια μπορούν να καλλιεργηθούν και με βιολογικό τρόπο.

2. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΣΠΟΡΟΙ.(heirlooms).
Είναι οι σπόροι που κρατούνται και ξαναφυτεύονται από χρόνο σε χρόνο και από γενιά σε γενιά. Ορισμένοι τους αποκαλούν και κειμήλια. Γονιμοποιούνται από τον αέρα ή έντομα ή μόνα τους.
Κάθε χρόνο οι σπόροι αυτοί παράγουν όμοια φυτά και καρπούς από τους οποίους κρατούμε σπόρους. Ανώτερη γεύση από τα υβρίδια. Εγκλιματίζονται εύκολα και σε κλίμα και σε έδαφος και μπορούν να αντέχουν σε τοπικές ασθένειες, παράσιτα.
Είναι τα πιο δημοφιλή στους ερασιτέχνες κηπουρούς.

Τα φακελάκια των σπόρων που κυκλοφορούν στο εμπόριο σημαίνονται με 2 τρόπους.

α. Εάν είναι από συμβατική καλλιέργεια αναφέρεται ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ STANDARD ή ΠΟΙΚΙΛΙΑ.
β. Εάν είναι βιολογικά αναφέρεται ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΠΟΡΟΣ.

Εδώ θέλω να τονίσω ότι ο σπόρος από συμβατική καλλιέργεια την επόμενη χρονιά της καλλιέργειας έχει καθαρίσει και χαρακτηρίζεται βιολογικός. Στην πράξη δεν θα βρούμε καμιά διαφορά στους συμβατικούς με τους βιολογικούς. Στα εργαστήρια ίσως μια μικρή ιχνηλασιμότητα.

3. ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ.
Είναι σπόροι από σχετικά νέες ποικιλίες που προέρχονται από υβριδισμό άλλων. Παίρνουν όλα τα στάδια των υβριδίων από F1,F2 κοκ. Συνήθως σταθεροποιούνται στο F8- F10. Δηλαδή η κάθε γενιά είναι όμοια με την προηγούμενη και αποκτούν συμπεριφορά παραδοσιακού. Έχουν και αυτοί πολύ καλύτερη γεύση από τα υβρίδια. Δεν μπορούν όμως να χαρακτηριστούν παραδοσιακοί εάν δεν περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πχ 40-50 χρόνια.

ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ. ΟΛΟΙ ΟΜΩΣ ΟΙ ΣΠΟΡΟΙ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ. Τυπικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι η ποικιλία ΡΟΜΑ. Προήλθε από υβριδισμό της S.MARZANO και μιας άγνωστης άλλης ποικιλίας το 1950.

4. Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί (ΓΤΟ η GMO).
Αυτούς ούτε που θα τους δούμε ποτέ στον κήπο μας αλλά ούτε ποτέ να πωλούνται ελεύθερα. Είναι σπόροι που στο γονίδιο τους έχουν βάλει τον βάκιλο ,αναδιατάσσοντας το DNA τους, για να αντέχουν στο ράντισμα με ζιζανιοκτόνα, συνήθως roundup. Στην φωτο των μεταλλαγμένων θα δείτε τι παράγεται σήμερα από αυτά. Πειράματα βέβαια γίνονται σε πολλά άλλα είδη. Βέβαια έχουν μέχρι στιγμής πολύ μεγάλες αποτυχίες με κορυφαία την ντομάτα FLAVR SAVR που αποσύρθηκε το 1998 με την εταιρεία να πωλείται στην ΜΟΣΑΝΤΟ και ένα τοματοπολτό στην Μεγ. Βρετανία που αποσύρθηκε από την Zeneca το 1999.

Πηγή: Περικλής Ουσαντζόπουλος
ftiaxno.gr