Η σύγχρονη ψυχολογία και ψυχιατρική μιλά πολύ για το άγχος, την κατάθλιψη και το τραύμα, αλλά σχεδόν καθόλου για την ελπίδα. Κι όμως, η ελπίδα δεν είναι απλά ένα «ωραίο συναίσθημα»∙ είναι μια δύναμη με βαθιά επίδραση στο νευρικό σύστημα, στα ενδοκρινικά μας όργανα, στην κυκλοφορία του αίματος, ακόμα και στο ηλεκτρομαγνητικό μας πεδίο. Όταν ο άνθρωπος ελπίζει ουσιαστικά, αλλάζει κάτι στην ίδια του την ακτινοβολία.

Η ελπίδα δημιουργεί μια εσωτερική στάση στην οποία ο άνθρωπος δεν παραιτείται, αλλά συνεχίζει να ψάχνει, να δοκιμάζει, να αναζητά λύση. Αυτή η ζωντανή, δημιουργική ένταση κινητοποιεί τις ανώτερες δυνάμεις του Είναι και ανοίγει δίοδο για φως, έμπνευση και διαύγεια. Σε μια συνείδηση που έχει χώρο για ελπίδα, τα αρνητικά σχήματα σκέψης δεν ριζώνουν εύκολα. Αντίθετα, η ελπίδα λειτουργεί σαν προστατευτικό πεδίο, μέσα στο οποίο οι ιδέες ήττας και αποτυχίας δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν.

Πολλά από τα ναυάγια της ζωής μας ξεκινούν από τέτοιες «σκεπτομορφές» αποτυχίας. Τις κατασκευάζουμε οι ίδιοι, τις κληρονομούμε από την οικογένεια, τις απορροφούμε από τον κύκλο μας και τις ενισχύουμε μέσω της κοινωνικής μας ατμόσφαιρας. Όταν φτάνουμε κοντά στην επιτυχία, αυτές οι αόρατες δομές γυρίζουν τον διακόπτη προς τα πίσω και μας κάνουν να τα παρατάμε λίγο πριν την στροφή. Η ελπίδα ανακόπτει αυτόν τον μηχανισμό. Τρέφει τις δημιουργικές σκέψεις, τις εκπέμπει προς τα έξω και δημιουργεί γύρω μας ένα πιο μαγνητικό και πιο φιλόξενο πεδίο για τις δυνατότητές μας.

Η ελπίδα δεν τελειώνει όταν πραγματοποιείται ένας στόχος, απλά αλλάζει επίπεδο. Μόλις κάτι επιτευχθεί, η ελπίδα σαν να «μετακομίζει» σε μια ανώτερη διάσταση και μας καλεί εκεί. Έτσι ο άνθρωπος προσελκύεται συνεχώς προς νέα στάδια εξέλιξης και σε ελπίδες που γίνονται πραγματικότητα, σε ελπίδες που χάνοντα και ελπίδες που μεταμορφώνονται! Όλες λειτουργούν σαν νήματα που μας τραβούν μπροστά. Ακόμη και όταν μια ελπίδα «σβήνει», συχνά εμφανίζεται από αλλού, με άλλη μορφή, καλώντας μας σε νέα προσπάθεια.

Στο βάθος, η δύναμη της ελπίδας δεν είναι ένα τυχαίο συναίσθημα. Είναι η αίσθηση της ζωντανής παρουσίας του αληθινού μας Εαυτού, ο οποίος σαν να παίζει κρυφτό μαζί μας πίσω από κάθε προσδοκία, κάθε όραμα και κάθε στόχο. Η ελπίδα είναι η φωνή του μέλλοντος, το νήμα με το οποίο το ανώτερο Είναι μας, τραβά τον εαυτό του που περιπλανιέται μέσα στον κόσμο της σύγχυσης και της ύλης. Γι’ αυτό γενιές, ομάδες και έθνη ολόκληρα προχωρούν χάρη στην ελπίδα. Αυτή είναι που δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μέσα στην οποία η ανάπτυξη γίνεται δυνατή.

Μπορούμε να διακρίνουμε τρεις βασικούς τύπους ανθρώπων απέναντι στην κρίση και την παγκόσμια αναταραχή. Υπάρχουν εκείνοι που μιλούν μόνο για καταστροφή, τελική συντέλεια, κατακλυσμούς και χαοτικά σενάρια. Τροφοδοτούν τον φόβο για να ελέγξουν ή να εκμεταλλευτούν, δηλητηριάζοντας το νευρικό σύστημα και την ψυχή των ανθρώπων. Στον αντίποδα υπάρχουν οι γλυκεροί αισιόδοξοι, που θεωρούν πως «όλα είναι μια χαρά», κλείνοντας τα μάτια στην αδικία, την διαφθορά και τον πόνο. Με αυτή την επιφανειακή «καλοσύνη» αφήνουν το κακό να ριζώνει και να εξαπλώνεται ανενόχλητο.

Και υπάρχει και η τρίτη κατηγορία, που είναι εκείνοι που βλέπουν καθαρά τον κίνδυνο, την παρακμή, την καταπίεση, αλλά επιλέγουν να δράσουν. Δεν τρέφονται από φόβο, ούτε ναρκώνονται με αφελή αισιοδοξία. Διατηρούν μια φλογερή, ενεργητική ελπίδα, βλέπουν την κρίση σαν πεδίο δοκιμασίας και μεταμόρφωσης και ξέρουν από εμπειρία ότι αόρατες βοήθειες εμφανίζονται στις πιο απρόσμενες στιγμές. Αυτοί είναι οι αληθινοί φορείς ελπίδας.

Στον σύγχρονο κόσμο, τα μέσα ενημέρωσης παίζουν τεράστιο ρόλο στην διάβρωση της ελπίδας. Πρωινές ειδήσεις, δελτία, αναρτήσεις, ταινίες βίας και καταστροφής, όλα μια συνεχής ροή απαισιοδοξίας. Χωρίς να το αντιληφθούμε, ο οργανισμός μας γεμίζει από ένα ψυχικό «δηλητήριο». Το κουβαλάμε στην δουλειά, στο σπίτι, στις σχέσεις. Η χειραψία, το βλέμμα, η παρουσία μας γίνονται βαριά. Έτσι, μέρα με την μέρα, πολλοί άνθρωποι ηττώνται από το δικό τους σκοτάδι πριν καν τους αγγίξει η πραγματική δυσκολία.

Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που έχουν μάθει να μετατρέπουν την κρίση σε διαδικασία καθαρισμού και ευκαιρία για αναγέννηση. Αυτοί γίνονται ζωντανά σύμβολα ελπίδας. Όταν ακούμε την ιστορία τους, σκεφτόμαστε, «Αν τα κατάφεραν εκείνοι μέσα σε τέτοιες συνθήκες, μπορώ κι εγώ». Έτσι η ελπίδα μεταδίδεται, σαν φωτιά που ανάβει από κερί σε κερί, χωρίς το πρώτο να χάνει την φλόγα του.

Σε ψυχολογικό και σωματικό επίπεδο, η αληθινή ελπίδα φέρνει ισορροπία νου, σταθερότητα μέσα στην σύγχυση, μεγαλύτερη αντοχή στις αρνητικές επιρροές. Τονώνει το θάρρος, την χαρά, την ζωτικότητα, βελτιώνει την κυκλοφορία, ρυθμίζει λειτουργίες που συνδέονται με το στρες. Πάνω απ’ όλα, δημιουργεί ένα είδος πνευματικού μαγνητισμού. Ανοίγει δίαυλους για έμπνευση, καθοδήγηση και πιο καθαρή αίσθηση κατεύθυνσης. Όταν κρατάμε την εσωτερική εικόνα του στόχου ζωντανή, παρά τις αντιξοότητες, η ελπίδα γίνεται σαν αόρατη γέφυρα ανάμεσα στο σήμερα και σε αυτό που μπορούμε να γίνουμε.

Η επίδρασή της δεν περιορίζεται στον εσωτερικό μας κόσμο. Η στάση της ελπίδας αγγίζει και τους άλλους. Όταν κρατώ μέσα μου την σταθερή προσδοκία ότι η σχέση, η συνεργασία και γενικά η κάθε κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί δημιουργικά, ασυναίσθητα στέλνω σήματα συμφιλίωσης και καλής θέλησης. Σιγά σιγά, αυτό μαλακώνει τις αντιστάσεις, μειώνει την εχθρότητα και ανοίγει δρόμους εκεί που προηγουμένως υπήρχε μόνο «όχι». Η ελπίδα απευθύνεται στο βαθύτερο επίπεδο του άλλου ανθρώπου, σε εκείνο το σημείο που είναι πιο ελεύθερο από προκαταλήψεις και εγωισμούς.

Γι’ αυτό μπορούμε να πούμε πως η ελπίδα είναι μια μορφή ψυχικής ενέργειας, μια εποικοδομητική χρήση της σκέψης. Απελπισμένες σκέψεις δεν φτάνουν πουθενά∙ παγιδεύονται στην ομίχλη που οι ίδιες δημιουργούν. Η ελπίδα αλλάζει την ροή των ενεργειών από αυτοκαταστροφική σε δημιουργική και δίνει χώρο σε ανώτερες δυνάμεις να μας αγγίξουν, να μας ενισχύσουν και να μας οδηγήσουν. Η απελπισία μοιάζει με το να ζούμε κάτω από πυκνή ομίχλη και ακόμη κι αν υπάρχουν «διασώστες» στην κορυφή του βουνού, δεν μπορούν να μας εντοπίσουν. Η ελπίδα είναι σαν φως αναμμένο στο παράθυρο, ένα σήμα ότι κάποιος είναι ζωντανός και περιμένει.

Σε αυτό το εσωτερικό φως αντιδρούν και οι “σκοτεινές δυνάμεις”, είτε τις δούμε ως κοινωνικές δομές, είτε ως συλλογικές σκιές, είτε ως εσωτερικούς δαίμονες. Η ελπίδα τις απωθεί. Όπως οι κλέφτες που εγκαταλείπουν μια διάρρηξη όταν βλέπουν φως μέσα στο σπίτι, έτσι και οι ιδέες παραίτησης, μίσους ή μηδενισμού υποχωρούν μπροστά σε μια σταθερή, ήρεμη και ανθεκτική ελπίδα.

Όταν χάνονται οι ελευθερίες και οι άνθρωποι νιώθουν παγιδευμένοι, η ελπίδα μπορεί να διαστραφεί σε εκρηκτική, τυφλή ένταση. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να μάθουμε να βλέπουμε όχι μόνο την σκοτεινή πλευρά των γεγονότων, αλλά και την δυνατότητα αλλαγής των αιτιών που τα γεννούν. Κάθε γεγονός είναι αποτέλεσμα των από πριν σπαρμένων αιτίων. Αν δημιουργήσουμε νέα αίτια, μπορούμε να επηρεάσουμε τα μελλοντικά αποτελέσματα. Κάποιες φορές συσσωρευμένες αιτίες πρέπει να εκδηλωθούν, σαν την καταιγίδα που καθαρίζει την ατμόσφαιρα. Αυτό δεν σημαίνει τέλος, αλλά αντίθετα είναι μια μεταβατική φάση.

Η εξέλιξη του πλανήτη δεν σταματά επειδή οι άνθρωποι συγκρούονται στην επιφάνεια. Ίσως μια μεγάλη κρίση να γίνει αφετηρία για μια ουσιαστική και ριζική αλλαγή στην συνείδηση, για την υπέρβαση του τυφλού εγωισμού και της ψευδαίσθησης του απόλυτου χωρισμού. Συχνά οι μεγάλες αλήθειες αποκαλύπτονται μέσα από μεγάλα σοκ. Και σε όλες αυτές τις μεταβάσεις, η ελπίδα μένει στο βάθος σαν σταθερό θεμέλιο, η αόρατη βάση πάνω στην οποία, ακόμη κι όταν όλα μοιάζουν να καταρρέουν, μπορεί να χτιστεί κάτι νέο.

Η ελπίδα δεν είναι απλή παρηγοριά για δύσκολες στιγμές. Είναι η μυστική βεβαιότητα ότι η δυνατότητα για αλλαγή υπάρχει μέσα μας, ανάμεσά μας, πάνω από μας. Είναι ο εσωτερικός πυρσός που κρατάμε μπροστά μας όταν περπατάμε σε άγνωστες σπηλιές, αναζητώντας την δίοδο προς το φως. Και όσο αυτή η φλόγα μένει ζωντανή, όσο κι αν τρεμοπαίζει, η διαδρομή δεν έχει τελειώσει.

@OWL / 2025

terrapapers.com