Μια σιωπηλή, αλλά ανησυχητική τάση φαίνεται να αναδύεται σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς όλο και περισσότεροι νέοι ενήλικες δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, να θυμηθούν ή να πάρουν αποφάσεις. Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Neurology της American Academy of Neurology δείχνει ότι τα περιστατικά αυτοαναφερόμενων γνωστικών δυσκολιών σχεδόν διπλασιάστηκαν μέσα σε δέκα χρόνια για άτομα κάτω των 40 ετών, καταδεικνύοντας μια αυξανόμενη κρίση που οι επιστήμονες θεωρούν ότι έχει βαθιές κοινωνικές και οικονομικές ρίζες.

Η μελέτη, με επικεφαλής τον Dr. Adam de Havenon από το Yale School of Medicine, ανέλυσε δεδομένα από πάνω από 4,5 εκατομμύρια τηλεφωνικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2013 και 2023. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε μια απλή ερώτηση: «Λόγω κάποιου σωματικού, ψυχικού ή συναισθηματικού προβλήματος, δυσκολεύεστε σοβαρά να συγκεντρωθείτε, να θυμηθείτε ή να πάρετε αποφάσεις;». Όσοι απαντούσαν «ναι» θεωρούνταν ότι αντιμετώπιζαν γνωστική αναπηρία.

Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: το ποσοστό των ενηλίκων που ανέφεραν τέτοιες δυσκολίες αυξήθηκε από 5,3% το 2013 σε 7,4% το 2023. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στους νέους ηλικίας 18 έως 39 ετών, όπου τα ποσοστά σχεδόν διπλασιάστηκαν — από 5,1% σε 9,7%. Αντίθετα, οι μεγαλύτερες ηλικίες (70 ετών και άνω) παρουσίασαν μικρή μείωση, από 7,3% σε 6,6%.

Η ανάλυση αποκάλυψε έντονες ανισότητες ανάλογα με το εισόδημα και το μορφωτικό επίπεδο. Οι ενήλικες με ετήσιο εισόδημα κάτω των 35.000 δολαρίων ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά γνωστικών δυσκολιών, από 8,8% το 2013 σε 12,6% το 2023. Αντίθετα, για όσους κερδίζουν πάνω από 75.000 δολάρια, η αύξηση ήταν μικρότερη — από 1,8% σε 3,9%.

Παρόμοια εικόνα προκύπτει και από το επίπεδο εκπαίδευσης. Άτομα χωρίς απολυτήριο λυκείου παρουσίασαν αύξηση από 11,1% σε 14,3%, ενώ στους αποφοίτους πανεπιστημίου το ποσοστό ανέβηκε πιο ήπια, από 2,1% σε 3,6%.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα δεδομένα αυτά αντικατοπτρίζουν την ευρύτερη επίδραση της κοινωνικής ανισότητας στην υγεία του εγκεφάλου. «Οι πιο απότομες αυξήσεις παρατηρούνται σε ομάδες που ήδη αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά μειονεκτήματα», σημειώνει ο de Havenon. «Για να αντιμετωπίσουμε την τάση, πρέπει να κατανοήσουμε βαθύτερα πώς η οικονομική ανασφάλεια, η έλλειψη πρόσβασης στην εκπαίδευση και οι συνθήκες ζωής επηρεάζουν τη γνωστική ευεξία».

Η έρευνα ανέδειξε επίσης σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε εθνοτικές και φυλετικές ομάδες. Οι American Indian και Alaska Native ενήλικες κατέγραψαν τα υψηλότερα ποσοστά γνωστικών προβλημάτων, από 7,5% το 2013 σε 11,2% το 2023. Ακολούθησαν οι Hispanic (από 6,8% σε 9,9%) και οι Black ενήλικες (από 7,3% σε 8,2%). Οι White ενήλικες παρουσίασαν αύξηση από 4,5% σε 6,3%, ενώ οι Asian από 3,9% σε 4,8%.

Τα ευρήματα αυτά, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά σε βιολογικούς παράγοντες. Αντίθετα, φαίνεται να αντανακλούν μακροχρόνιες κοινωνικές ανισότητες, όπως περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ψυχολογική πίεση και χαμηλότερη ποιότητα διατροφής.

Παρότι η μελέτη δεν αξιολόγησε άμεσα την ύπαρξη κλινικής γνωστικής έκπτωσης, τα αυξανόμενα ποσοστά αυτοαναφερόμενων δυσκολιών ενδέχεται να αποτελούν προειδοποιητικό σήμα για μια επερχόμενη κρίση δημόσιας υγείας. Ο de Havenon και οι συνεργάτες του τονίζουν ότι τα αποτελέσματα μπορεί να οφείλονται σε συνδυασμό παραγόντων: πραγματική επιδείνωση της εγκεφαλικής υγείας, μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού ή αυξημένη διάθεση να μιλήσουν οι άνθρωποι για τα προβλήματά τους.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τα αίτια, η τάση είναι ξεκάθαρη. Και οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι μακροπρόθεσμες, από μειωμένη παραγωγικότητα στην εργασία έως αυξημένες ανάγκες για ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη.

https://www.aan.com/PressRoom/home/PressRelease/5286

techgear.gr