Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους να έρχονται αντιμέτωποι με τον καρκίνο. Το ερώτημα είναι διπλό: έχουμε πράγματι αύξηση των περιστατικών ή απλώς ανιχνεύουμε πιο έγκαιρα όσα υπήρχαν;

Μια μεγάλη αμερικανική μελέτη, που εξέτασε πάνω από δύο εκατομμύρια περιπτώσεις σε άτομα ηλικίας 15 έως 49 ετών μεταμοσχευση μαλλιων παρενεργειεσ μεταξύ 2010 και 2019, έδειξε ότι σε 14 από τους 33 τύπους καρκίνου υπήρξε αύξηση στα περιστατικά, με τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν το 63% αυτών των νέων διαγνώσεων.

Όμως, μια πιο πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine βάζει στο τραπέζι έναν ενοχλητικό όρο: «υπερδιάγνωση». Εξετάζοντας οκτώ καρκίνους που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση (θυρεοειδούς, πρωκτού, νεφρού, λεπτού εντέρου, κολοορθικού, ενδομητρίου, παγκρέατος και μυελώματος), οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ενώ οι διαγνώσεις έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 1992, τα ποσοστά θνησιμότητας παρέμειναν σταθερά. Αυτό σημαίνει ότι συχνά ανιχνεύονται μορφές καρκίνου που ίσως δεν θα απειλούσαν ποτέ πραγματικά τη ζωή του ασθενούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο καρκίνος του θυρεοειδούς: οι διαγνώσεις εκτοξεύτηκαν, αλλά οι θάνατοι δεν αυξήθηκαν. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τον καρκίνο του μαστού σε γυναίκες κάτω των 50 ετών, όπου οι περιπτώσεις πρώιμου σταδίου αυξήθηκαν, αλλά η θνησιμότητα μειώθηκε στο μισό τις τελευταίες τρεις δεκαετίες χάρη στην πρόοδο των θεραπειών.

Ωστόσο, δεν λείπουν οι ανησυχητικές εξαιρέσεις: στον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ενδομητρίου οι θάνατοι παρουσιάζουν μικρή αλλά σταθερή άνοδο, κάτι που δείχνει ότι εδώ δεν μιλάμε μόνο για στατιστική «υπερδιάγνωση», αλλά για μια επικίνδυνη πραγματικότητα.

Το μεγάλο ερώτημα παραμένει: είναι όλα αυτά απλώς αποτέλεσμα καλύτερων εξετάσεων και τεχνολογίας ή μήπως υπάρχει ένας βαθύτερος, πιο ανησυχητικός λόγος για τον οποίο όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι εμφανίζουν καρκίνο;