Επιδημία «ταινίας» σε Βελγικό σχολείο – Πατέρας τράβηξε από το σώμα του γιου του σκουλήκι μήκους 1 μέτρου

Η μόλυνση προκαλείται με κατανάλωση μολυσμένων τροφών με αυγά του σκώληκα ή με ώριμο σκώληκα

«Την ταινία έχεις;» μας ρωτούσαν παλιά αστειευόμενοι όταν τρώγαμε πολύ, υπονοώντας ότι ένα σκουλήκι (η ταινία) τρώει το φαγητό μας μέσα στο σώμα μας κι εμείς τελικά μένουμε συνέχεια πεινασμένοι…

Μόνο που η ταινία δεν είναι για γέλια καθώς πρόκειται για μια πολύ σοβαρή μόλυνση (συνήθως από κατανάλωση χοιρινού κρέατος) που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη κυστικέρκωσης η οποία μπορεί με τη σειρά της να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις και διάφορα άλλα νευρολογικά προβλήματα.

Κυστικέρκωση, η ύπουλη παρασιτική λοίμωξη – Ποιες τροφές μπορεί να φταίνε

Η κυστικέρκωση είναι η πιο συχνή παρασιτική λοίμωξη που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλείται από τον Κυστίκερκο, μία προνύμφη του πλατυέλμινθα σκώληκα “ταινία των χοίρων”. Ενδημεί κυρίως σε αναπτυσσόμενες περιοχές όπως το Μεξικό, η ανατολική Ευρώπη, η Ασία, η νότια και κεντρική Αμερική και η Αφρική. Η συχνότητά της φτάνει μέχρι και το 4% σε μερικές περιοχές.

Η ταενίαση εμφανίζεται όταν ένα άτομο καταναλώνει άπλυτα ωμά λαχανικά ή άψητο κρέας από χοίρο που περιέχει τον οργανισμό στο στάδιο του κυστικέρκου – όταν εισέλθει στο ανθρώπινο έντερο, ο κυστικέρκος ωριμάζει σε ενήλικο ταινιοσκώληκα, όπου μπορεί να ζήσει για χρόνια. Όσο ανησυχητική και αν είναι η ιδέα ότι αυτό το πλάσμα ζει μέσα στο ανθρώπινο έντερο, η εντερική λοίμωξη από το T. solium (ταενίαση) είναι συνήθως αρκετά καλοήθης, η λοίμωξη είναι συνήθως ασυμπτωματική και μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια εφάπαξ δόση του αντιπαρασιτικού φαρμάκου.

Η επώαση διαρκεί από μήνες έως και δεκαετίες ωστόσο το 83% συνήθως θα εμφανίσει συμπτώματα εντός της επτατετίας (7 έτη) από την έκθεση στην νόσο. Το κεντρικό νευρικό σύστημα προσβάλλεται στο 60-92% των περιπτώσεων ενώ ακολουθούν το μυοσκελετικό, οι οφθαλμοί και ο υποδόριος ιστός.

Οι κλινικές εκδηλώσεις της κυστικέρκωσης περιλαμβάνουν επιληπτικές κρίσεις, σημεία ενδοκράνιας υπέρτασης, εστιακά νευρολογικά ελλείμματα και διαταραχή των ψυχοδιανοητικών λειτουργιών.

Πώς το παράσιτο εισέρχεται στον εγκέφαλο

Αντίθετα, εάν τα αυγά που αποβάλλονται στα κόπρανα ενός μολυσμένου ατόμου καταποθούν κατά λάθος -είτε από το άτομο με ταενίαση είτε από άτομα του νοικοκυριού του ή του στενού του περιβάλλοντος- μπορεί να προκύψει μια πολύ λιγότερο καλοήθης διαδικασία νόσου.

Στο έντερο, τα αυγά του T. solium εκκολάπτονται σε ογκοσφαίρια, τα οποία διαπερνούν το εντερικό τοίχωμα και μεταναστεύουν μέσω του αίματος σε διάφορους ιστούς, συνηθέστερα στους μύες και το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Όταν οι κύστεις αναπτύσσονται στον εγκέφαλο ή σε άλλα μέρη του κεντρικού νευρικού συστήματος, η κατάσταση είναι γνωστή ως νευροκυστικέρκωση – μεταξύ 2,5 και 8,5 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως πιστεύεται ότι πάσχουν σήμερα από νευροκυστικέρκωση. Στους ιστούς του σώματος οι προνύμφες εξελίσσονται σε κυστίτιδες, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους μυς των χοίρων.

Επειδή οι άνθρωποι, σε αντίθεση με τους χοίρους, δεν καταναλώνονται (συνήθως) από άλλα ζώα, τα κυστίκερα δεν έχουν την ευκαιρία να εισέλθουν στον πεπτικό σωλήνα ενός άλλου ζώου, όπου θα ωριμάσουν σε ενήλικα, οπότε ο άνθρωπος είναι αδιέξοδος ξενιστής σε αυτή τη μορφή της νόσου.

Για μήνες ή χρόνια, τα κυστίκερα στον εγκέφαλο αποφεύγουν ή και αναστέλλουν ενεργά την ανοσολογική απάντηση του ξενιστή και οι άνθρωποι μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτός εάν η θέση της κύστης προκαλεί συμπτώματα (π.χ. εμποδίζοντας την εκροή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, προκαλώντας υδροκέφαλο).

Τα κρούσματα στο Βέλγιο

Κι ενώ η σπάνια ασθένεια είναι περισσότερο γνωστή σε ενδημικές τροπικές και υποτροπικές περιοχές, τα πρόσφατα 9 κρούσματα στο Βέλγιο αλλάζουν τα δεδομένα.

Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2023, διαγνώστηκε νευροκυστικέρκωση σε τρία αγόρια διαφορετικών τάξεων και ετών σε ένα δημοτικό σχολείο στο Βέλγιο, μια μη ενδημική χώρα. Ο πρώτος ασθενής παρουσίασε βλεφαρόπτωση για ένα χρόνο και οι άλλοι δύο παρουσίασαν εστιακές κρίσεις, έναν τύπο σπασμών που επηρεάζει μόνο τη μία πλευρά του εγκεφάλου και του σώματός. Το Φλαμανδικό Υπουργείο Πρόνοιας, Δημόσιας Υγείας και Οικογένειας παρείχε αρκετές ενημερώσεις σχετικά με το περιστατικό στο δημοτικό σχολείο Het Molentje.

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο The Lancet , ένας ασθενής επιβεβαιώθηκε ότι έχει νευροκυστικέρκωση με βιοψία εγκεφάλου PCR και οι άλλοι δύο με απεικόνιση και ανταπόκριση στη θεραπεία. Δεν ανιχνεύθηκε ταινία σε ασθενείς ή συγγενείς τους καθώς είχαν αρνητικές εξετάσεις κοπράνων και δεν αναφέρθηκαν ταξίδια στο εξωτερικό.

Αναζήτηση πηγής

Οι επιστήμονες αρχικά υποψιάστηκαν τροφιμογενή μόλυνση και έψαξαν για τον φορέα της ταινίας εξετάζοντας τα περιττώματα 70 υπαλλήλων σχολικής εστίασης, εθελοντών που ξεφλούδιζαν φρούτα, δασκάλων και γονέων που μαγείρευαν για γιορτές. Εξέτασαν μαθητές που επισκέφθηκαν ενδημικές χώρες βάσει ερωτηματολογίου και δειγματοληψία σχολικών λυμάτων στα μέσα Μαρτίου 2024. Η ομάδα διεξήγαγε επίσης ορολογικές και μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου για δύο οικογένειες με πολλούς παράγοντες κινδύνου για να βρουν σημάδια προηγούμενης έκθεσης. Όλα τα τεστ ήταν αρνητικά.

Λόγω των ενημερωτικών συνόδων και της εθνικής τηλεοπτικής κάλυψης για την εξάπλωση της κυστικέρκωσης, ορισμένοι γονείς κανόνισαν ιδιωτικά μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, αποκαλύπτοντας δύο ακόμη ασυμπτωματικά αγόρια στο δημοτικό σχολείο με νευροκυστικέρκωση τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2023.

Οι επιδημιολογικές έρευνες αποκάλυψαν ότι ένα μόνο συμβάν έκθεσης πιθανότατα συνέβη μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021, όταν ένας από τους ασθενείς εισήχθη πρόσφατα στο σχολείο, και Ιανουαρίου 2022, όταν ο πρώτος ασθενής είχε ήδη αναπτύξει βλεφαρόπτωση.

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021 έως 2022 φοιτούσαν 229 μαθητές στο δημοτικό και 149 στο νηπιαγωγείο. Σε αυτούς τους μαθητές προσφέρθηκε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου μεταξύ Φεβρουαρίου και Ιουνίου 2024. Αυτό αποκάλυψε άλλα δύο αγόρια με ασυμπτωματική νευροκυστικέρκωση και ένα με ασβεστοποιημένη εγκεφαλική βλάβη.

Πατέρας τράβηξε από το σώμα του γιου ένα σκουλήκι μήκους 1 μέτρου

Όταν ο τελευταίος ασθενής προσκλήθηκε για λήψη ιστορικού, ο πατέρας του περιέγραψε ότι τράβηξε από το κάτω μέρος του γιου του ένα σκουλήκι μήκους 1 μέτρου, σαν κορδέλα. Το περιστατικό συνέβη στο εξωτερικό σε μια περιοχή ενδημική με Taenia solium πριν από το 2021, όπου η οικογένεια κατανάλωνε χοιρινό κρέας από χοίρους που εκτρέφονταν σε ανεξέλεγκτες συνθήκες στέγασης. Το αγόρι έλαβε μια δόση μεβενδαζόλης τον Αύγουστο του 2022. Ο πατέρας έγινε ο ένατος ασθενής όταν διαγνώστηκε με ασυμπτωματική νευροκυστικέρκωση, με δεύτερη βλάβη στον δεξιό κροταφικό μυ.

Όλα εκτός από ένα, και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας βρέθηκαν θετικά. Αυτό υποδηλώνει ότι το αγόρι έφερε τη χοιρινή ταινία που προκάλεσε το ξέσπασμα. Αν και η ταινία του βοείου κρέατος είναι ενδημική στο Βέλγιο, δεν προκαλεί κυστικέρκωση στον άνθρωπο. Καθώς οι επαναλαμβανόμενες εξετάσεις κοπράνων παρέμειναν καθαρές, η μετάδοση είχε πιθανώς σταματήσει. Τα μέλη του νοικοκυριού ήταν επίσης αρνητικά.

Ο εντοπισμός τριών συμπτωματικών Βελγικών παιδιών με κυστικέρκωση προκάλεσε την ανταπόκριση της επιδημίας, αποκαλύπτοντας έξι ακόμη ασυμπτωματικούς ασθενείς, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής πηγής. Οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν με ευνοϊκό αποτέλεσμα. Κατά τη στιγμή της μελέτης, όλοι οι ασθενείς ήταν χωρίς επιληπτικές κρίσεις.

Η μετάδοση θα μπορούσε να έχει συμβεί μέσω της επαφής με τα χέρια ή της έμμεσης κοπράνων-στοματικής επαφής κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων των αγοριών ή στο μπάνιο των αγοριών, εξηγώντας γιατί μόνο τα αρσενικά φαινόταν να επηρεάζονται και γιατί τα μισά από τα παιδιά ήταν στην ίδια τάξη.

Η έρευνα διεξήχθη σε συνεργασία με Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για τη Νευροκυστικέρκωση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) για τη βοήθειά τους στην αντιμετώπιση της επιδημίας.

cibum.gr