Κρείττον αδικείσθαι τού αδικείν, μακάριοι οί πτωχοί τώ πνεύματι…

Κρείττον αδικείσθαι τού αδικείν, μακάριοι οί πτωχοί τώ πνεύματι…

Ό,τι δώκεις χωρίς αγάπη είναι ωσάν νά μήν τό έδωκες. Ό,τι συνοδεύει συναισθηματικώς εκείνον που δίνεις εκείνον είναι. Εάν δώκεις κάτι από οίκτον περιφρόνησης, περιφρόνηση έδωκες. Ό,τι δώκεις χωρίς αγάπη είναι χωρίς αγάπη. Καί άν δέν μπορείς ν’ αγαπάς ή είσαι ταλαιπωρημένος καί όμως μέ κατανοήση ελεείς, μέ αγάπη τό έδωκες. Οί ρυθμοί συναισθημάτων σ’ αυτά είναι άπειροι. Όπως κρίνεις θά κριθείς. Ό δικαστής κρίνεται από τούς νόμους τού. ό κριτής κρίνεται μέ τά κριτήρια τού. Ό Χριστός είπε: «μέ όποιον μέτρον κρίνετε θά κριθείτε»… Ένας άνθρωπος μπορεί νά κρίνει μέ έναν έως εκατομμύρια μέτρα καί θά κριθεί αναλόγως από έναν έως εκατομμύρια μέτρα. Εάν κρίνει μέ τό μέτρον που κάθε φορά ευνοεί τό συμφέρον καί τόν εγωϊσμόν τού θά κριθεί απ’ αυτά μέ Αντιδικαιοσύνη… Εάν κρίνει μέ μέτρον που κάθε φορά ευνοεί τό δίκαιον καί ποτέ τό συμφέρον τού, κρίση σχεδόν ανύπαρκτη, τότε θά κριθεί μέ Αντιδικαιοσύνη υπέρ τού… Εάν δέν κρίνει ποτέ πράξη αδύνατη καί υπερσπάνια, δέν θά κριθεί… Εάν δέν γίνει δικαστής τών άλλων δέν θά γίνουν δικαστές οί άλλοι πρός αυτόν. Είς τήν Αποκάλυψη λέγετε ότι οί Μάρτυρες θά κρίνουν τούς δήμιούς τούς. Από Τόν Χριστόν ότι οί Εβραίοι θά κριθούν από τόν Μωϋσή. Οί Χριστιανοί έξ’ όσων φαίνοντε από Τόν Χριστόν. Όποιον έκρινες θά σέ κρίνει σέ εκείνα καί όποια τόν έκρινες. Εάν έκρινες Τόν Θεόν θά σέ κρίνει Ό Θεός. Θά γίνει αντεξέταση κρίσεως σέ ό[ποιον έκρινες. Εάν κρίνεις μέ αγάπη καί προαίρεση δικαίου θά αντικριθείς μέ αγάπη καί προαίρεση κατανόησης υπέρ τού δικαίου. Εάν κρίνεις μέ υπουλία καί πονηριά έστω λέγωντας τό δίκαιον, θά αντικριθείς μέ κατηγορία υπουλίας, πονηριάς, έλλειψη ειλικρίνειας καί πρόθεση κακίας. Ό κατάλαγος είναι ατελεύτητος καί όλοι μάς είμαστε πελαγωμένοι σέ κάθε μικροσταγόνα τού ωκεανού τής κρίσης…

Από τήν στιγμή που ό κριτής δέν τά γνωρίζει όλα, κρίνωντας σφάλλει έν μέρει, αλλά βλέπωντας τό κακό τό κρίνει. Εάν τό κρίνει από αγαθή αγάπη πρός τό δίκαιον καί τό καλόν, γενικώς καλώς κρίνει καί δή εάν εκείνα που κρίνει δέν τά εφαρμόζει καί όποτε τά κάνει είναι από σφάλμα τού, τ’ αναγνωρίζει καί τά αυτοκατηγορεί.

Σέ περιπτώσεις επιβίωσης έναντι κακόβουλων ανθρώπινων καί άλλων δυνάμεων δέν υπάρχει χώρος καί ώρα διά κρίση αλλά διά πράξη, ομοίως καί περισσότερον έν καιρώ πολέμου. Κρίνεις ότι πρέπει νά ζήσεις καί κρίνεις ότι αυτός που σού επιτίθεται δέν έχει τό δικαίωμα νά σού αφαιρέσει τήν ζωή άμεσα ή έμμεσα μέσω τής κατάπτυστης άθλιας βίας τής πτωχοποιήσεως μέ διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένου νά σέ μεταλλάξει ώς άνθρωπο μέσω εμβολίων, χαραγμάτων καί άλλων παλαιότερων ή μελλοντικών εφαρμογών. Αυτός που δέν σκοτώνει ούτε θέλει νά σκοτωθεί είναι άριστος τής αρετής, καί προτιμάει νά σκοτωθεί παρά νά σκοτώσει άδικα ή «δίκαια» ή δίκαια, σηκώνει μεγάλη συνζήτηση. Ό Σωκράτης είπε: «Κρείττον αδικείσθαι του αδικείν»…

Τό πότε καί πόσον ισχύει τό μέν καί τό δέ είναι σχεδόν πάντοτε δυσδιάκριτον… Δικαιούται ένας δίκαιος όσον δίκαιος είναι ν’ αφαιρέσει τήν ζωήν ενός άδικου; Εξαρτάται πόσον άδικον είναι ό δέ καί τί αδικίες ή ασέλγειες διαπράττει καί πόσον άδικος είναι ό μέν δίκαιος… Η συνζήτηση μπορεί νά κρατήσει ώρες γραφής… «Μαλλιά κουβάρια» η δικαιοσύνη μέ τήν αδικία καί πολλές φορές η μία φορά τά ενδύματα τής άλλης… Είναι ευκολότερον νά κτίσεις μέ τά δύο σού χέρια τό Σύμπαν παρά νά κρίνεις μέ ακέραια ακρίβειαν δικαίως…

Η αναξιότητα, η θνησιγενότητα, η κτισμότητα, η μικρότητα, η ασημαντότητα τού ανθρώπου φαίνεται από τό γεγονός ότι δέν μπορεί νά κρίνει μέ απόλυτη προβεβαιότητα δικαίως…

Ό Σωκράτης είπε: «Εκείνος είναι σοφότερος από όλους, που έχει καταλάβει ότι αληθινά η σοφία του δεν αξίζει τίποτα». Μακάριοι ό πτωχοί τώ πνεύματι Ματθαίου 5,3 σέ πλήρην αντιστοιχεία. Εάν έχεις καταλάβει έξ’ αρχής ότι η σοφία είναι μηδέν, τότε δέν προπαύεις καί νά ψάχνεις τήν σοφία που είναι περιττή, πλήν εκείνης που θά σώσει τήν ψυχήν καί θά διατηρήσει τήν πράα επιβίωση. Η πρόπαυση αυτή είναι κατά κάποιον τρόπον η ανωτέρα προκοπή. Ό Δαυίδ τό είπε πολύ παλαιότερα: «ματαιότης ματαιοτήτων τά πάντα ματαιότης». Καί: «Ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα καλάμι, το πιο αδύνατο της φύσης αλλά, ένα καλάμι που σκέπτεται» (347) καί μηδέν εστίν ό άνθρωπος….».

Μακάριοι οί πτωχοί τώ πνεύματι διατί; Διότι κατά τό μέτρον που κρίνεις θά κριθείς, αλλά καί κατά τό μέγεθος τής αντίληψης, τής διάκρισης καί τής επίγνωσης θά κριθείς! Ώστε ό ευφυέστερος είναι ό ατυχέστερος όλων καί ό πτωχότερος σέ πνεύμα ό μακαριότερος/ευτυχέστερος όλων, διότι έστω απαλλάσσεται λόγω βλακείας, ανοησίας, αναντιληψίας, ακαταλαβησίας… Ό Χριστός τό είπε είς τούς ραββίνους, εσείς που βλέπετε Τόν Υιόν θά κριθείτε, εκείνος που δέν βλέπει δέν θά κριθεί… Δέν μπορείς νά κρίνεις έναν τυφλόν σκοπόν ό,τι δέν είδε τόν εχθρόν, μπορείς νά τόν κρίνεις κατά πόσον τόν άκουσε ή δέν τόν άκουσε, αγνόησε ή οκνήρευσε παρά τήν ακρόαση τών θορύβων τής καταδρομικής επέλασης τού εχθρού…

Ό βλέπων κρίνων τόν τυφλόν διά θέματα όρασης αδικεί. Όποιος έχει όραση θά κριθεί η όραση τού, όποιος έχει ακοή θά κριθεί η ακοή τού, όποιος έχει σοφία θά κριθεί η σοφία τού, όποιος έχει υποκάρδια αντίληψη καί τήν κρύβει από συμφέρον ή φανατισμόν ή εγωϊσμόν θά αναγνωστεί από Τόν Θεόν καί θά κριθεί ευκαταλλήλως… Ό,τι έχεις θά κριθεί, ό,τι προσποιείσαι θά κριθεί, ό,τι αγνοείς καί αδιαφορείς θά κριθεί… Θά σέ κρίνουν τά πάντα αυτά που γνωρίζουν ότι τά γνωρίζεις, δι’ αυτού η διαδικασία αυτή καλείται συνείδηση = σύν+είδηση!… Αλλά καί συναίσθηση!… Τά πάντα μπορούν νά είναι δικαστήρια καί δικαζόμενα υπόδικα διά τά πάντα… Αυτός ό ασύνορος κύκλος είναι ό φρικτός τής δικαιοσύνης, ό εκλεκτός τής αγάπης… Η αγάπη αντλεί τήν έντιμη υπόσταση τής από τήν συνείδηση καί τήν συναίσθηση…

Χριστός: «όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην» (Ματθ. 5, 39) καί ό Σωκράτης: «κρείττον αδικείσθαι τού αδικείν»… Η ρήση Τού Χριστού είναι πολυδιάστατων νοημάτων. Πρώτον, μάς ειδοποιεί αλλού νά μήν γνωρίζει η αριστερά τί ποιεί η δεξιά μάς… Η συνένωση λόγων Τού Χριστού από διάφορα εδάφια πληροί τά Μυστικά Διδάγματα Τού καί κατά κάποιον τρόπον συμπληρώνει μία άλλη συμπληρωματική Καινή Διαθήκη. Συνεπώς, εάν κάποιος κτυπήσει πρωτίστως ή μόνον τήν δεξιά σιαγόνα, τήν αγαθή, γύρισε τού τήν αριστερή σιαγόνα που σημαίνει τήν σιαγόνα τής πονηριάς, ώς νά τού λέγεις αυτή πταίει είς τά αδικήματα, ασχέτως εάν ό κτυπών τίκτησε έν δικαίω ή έν αδίκω. Συνάμα, τό τίκτημα τής αριστεράς σιαγόνας εξυπονοεί ασπούμε «τό ξύλον βγήκε απ’ τόν παράδεισον», ήτοι εάν πρέπει κάποια πλευρά τού εαυτού μάς νά συνετεισθεί, πειθαρχείσει, εκπραηθεί, εξαγαθοποιηθεί, είναι η αριστερά μέ τό νόημα η πονηρή πλευρά.

Τρίτον, όταν κτυπάται η δεξιά καί γυρίζεις τήν αριστερά, ώς νά λέγεις αφού μέ κτυπάς, κτύπα μέ διά τά κακά μού έστω καί άγνωστα ή αρεστά τά φαύλα που κάνω είτε τά γνωρίζεις είτε όχι. Σ’ αντιδιαστολή άλλου θέματος ασχέτως εάν είναι σωστόν ή όχι, ό Τσιώρτζιηλ τόν Β΄ΠΠ είπε: «κάθε 50 έτη πρέπει νά βομβαρδίζουμε τήν Γερμανία, δέν χρειάζεται νά γνωρίζουμε διατί, γνωρίζουν οί ίδιοι».

Τέταρτον, ό φιλόκαλος, όταν κτυπηθεί γυρίζει ασυναίσθητως καί τήν άλλη πλευρά επειδή είναι παιδίον. Τό πράον παιδίον τό κάνει, όταν τό μαλλώνει ό γονέας γνωρίζει ή νοιώθει ότι πταίει, έστω καί εάν έν τέλει δέν πταίει, λόγω καλοσύνης. Ό Χριστός συμπλήρωσε σ’ αυτόν: «δέν μπορείτε νά εισέλθετε είς τήν βασιλεία τών ουρανών εάν δέν γίνετε ξανά παιδιά». Ό Βούδας λέγεται ότι κάποτε τόν ράπισε κάποιος καί αποσβολημένος λυπόταν αυτόν που τόν κτύπησε διά τήν καϋμένη τήν άθλια ψυχή τού που εκδηλώνει κακία…

Ό αγαθός άνθρωπος λυπάται τό ίδιον όταν κάνει κακόν όσον καί όταν τού κάνουν κακόν, αλλά δέν λυπάται εκείνον που δέχεται τό κακόν αλλά εκείνον που κάνει τό κακόν καί προτιμάει νά ήταν αυτός ό κακός είς τήν θέση τού κακού αδελφού τού… Αυτά κάποιοι τά νοιώθουν περιστασιακά, ενώ άλλοι μέ τήν Φιλοκαλία τά έχουν ράψει μέσα είς τήν ψυχήν τούς μία ανανεωτική ψυχή σέ τέτοιον ύψος βαθμού που δέν νοούν άλλη λογική από αυτήν τήν λογική. Αυτούς τούς ανθρώπους δέν μπορείς νά τούς συγκαταλέξεις ούτε είς τά ζώα ούτε είς τούς ανθρώπους αλλά μόνον είς τούς αγίους ή έστω σέ μείγμα ανθρώπων καί αγίων, έστω καί μέ ιχνήδες κτήνους από τίς κακίες που ενδεχομένως έπραξαν είς τό παρελθόν. Ποίος είναι ανώτερος καί κοσμογυριστότερος, αυτός που έχει περιγηθεί τό Σύμπαν όλον ή αυτός που μονότοπα ή μή μονότοπα έγινε Φιλάγαθος; Ό Σωκράτης απαντάει ότι υπάρχουν ανθρώποι που γύρισαν τόν κόσμον όλον καί δέν είδαν/οίδαν τίποτε. Όλον τό Σύμπαν μαρτυρεί τήν ασημαντότητα τής μονάδας που περιφέρεται καί δέν μαθαίνει τίποτε άλλον από τήν περιέργεια καί τήν υστερόβουλη ψάξη ιδιοτελικού συμφέροντος τής… Καί τί σημαίνει ιδιοτέλεια; Από μόνη τής η λέξη μπορούμε νά εικάσουμε ή νά συμπεράνουμε ότι σημαίνει η τελειότητα τού ιδίου σέ ουδέτερη εννοιολογία. Αλλά ό τρόπος που τήν χρησιμοποιούμε εννοεί τήν κακή ιδιοτέλεια, ήτοι τήν επιδίωξη τής τελειοποίησης από κάποιον δίχως νά ενδιαφέρεται εάν διά νά τό επιτύχει αυτόν διαπράττει αδικίες ή δικαιοσύνες.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΙΑΣ