Προπαγάνδα – Αγκιτάτσια

Στην δεύτερη περίπτωση, ο αγκιτάτορας, θα ξεκινήσει από το ίδιο γεγονός, όχι για να κάνει και άλλους κομμουνιστές, άλλα για να κινητοποιήσει έμπρακτα ορισμένο κόσμο με σκοπό την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων, άμεσων επιδιώξεων του κόμματος. Μια τέτοια επιδίωξη λ.χ. στην Ελ­λάδα, είναι να ματαιωθεί η εγκατάστασης πυραυλικών βάσεων. Ο αγκιτάτορας, λοιπόν, θα ισχυρισθεί, ότι η ρωσική επιτυχία αποδεικνύει την «τρομακτική ισχύ» της Σοβιετικής Ενώσεως, την οποία θα παρουσιάσει με έντονα εντυπωσιακά χρώματα.

Θα προσπαθήσει έτσι να αφυπνίσει το ένστικτο αυτοσυντηρήσεως των μαζών και να τους υποβάλει την ιδέα ότι κάθε εναντίωση προς την Ρωσία και ιδίως μία «πρόκληση» όπως η εγκατάσταση πυραυλικών βάσεων, θα έχει σαν συνέπεια να επισύρει συντριπτικά αντίποινα από μέρους της, με αποτέλεσμα να εκμηδένισθεί η χώρα και να εξοντωθούν όλοι οι κάτοικοι της. Συνεπώς, θα πει, αν θέ­λουμε να σωθούμε, όλοι μας, αριστεροί, κεντρώοι και δεξιοί, πρέπει να εμπο­δίσουμε την άφιξη πυραύλων στον τόπο μας. «Σηκωθείτε! Φωνάξτε! Υπογράψτε εκκλήσεις! Εγκρίνατε ψηφίσματα! Πιέστε τους βουλευτάς, ώστε με κανένα τρόπο να μην έρθουν εδώ οι πύραυλοι! Γιατί, τότε πάει «χαθήκαμε όλοι μας!».

Είναι σαφής η διαφορά σκοπού, κοινού, στόχου, μέσων και αποτελεσμάτων στις δύο περιπτώσεις. Και τούτο, παρ΄ όλο πού και οι δύο τύποι Προπαγάνδας ξεκινούν από το ίδιο γεγονός και αυτό εκμεταλλεύονται. Στην πρώτη περίπτωση, για να δημιουργήσουν νέους κομμουνιστές. Στην δεύτερη, για να ξεσηκώσουν ορισμένες μάζες κομμουνιστικές ή μη, αδιάφορο, για συγκεκριμένους πρακτικούς σκοπούς του κόμματος. Η Προπαγάνδα, είναι μια μάχη ιδεών. Η Αγκιτάτσια μια μάχη συ­ναισθημάτων. Στο παράδειγμά μας, ο αγκιτάτορας προχώρησε σε δύο στάδια προς την διέγερση και εκμετάλλευση του ένστικτου αυτοσυντηρή­σεως. Στο πρώτο στάδιο, προκάλεσε τον τρόμο. Στο δεύτερο, υπέδειξε μια διέξοδο σωτηρίας δια της κινητοποιήσεως.

Στην Προπαγάνδα, η πορεία είναι: Πρόκληση αμφιβολίας – Απόρριψης παλαιών ιδεών – Γνωριμία με τις νέες ιδέες – Προσχώρηση στις νέες ιδέες.

Στην Αγκιτάτσια, η πορεία είναι: Πρόκληση δυσφορίας – Μετατροπή της σε Δυσαρέσκεια – «Ανέβασμά» της σε Αγανάκτηση – Αξιοποίηση της δια του μετασχηματισμού της σε Οργή.

Στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί, δίνουμε μια πλήρη συνοπτική εικόνα της διακρίσεως της Προπαγάνδας στους δύο τύπους της :

Συνδυασμός των δύο τύπων: Οι δύο τύποι της Προπαγάνδας πού εξετάσαμε, δεν χωρίζονται με­ταξύ τους με σινικά τείχη. Δεν είναι δύο διαδικασίες απόλυτα διαφορετικές, χωρισμένες μεταξύ τους με στεγανά τοιχώματα. Στις περισσότερες περι­πτώσεις εφαρμόζονται ταυτόχρονα. Η Προπαγάνδα πού συναντούμε στην καθημερινή ζωή, είναι συνήθως, ένας συνδυασμός κυρίως Προπαγάν­δας και Αγκιτάτσιας. Είναι ένας ενδιάμεσος, μικτός τύπος που προέρχεται από την σύνθεση των δύο «καθαρών» τύπων Προπαγάνδας.

Η Προπαγάνδα πρώτου τύπου, δηλαδή η προσπάθεια προσέλκυ­σης σε ένα σύνολο ιδεών, πολλές φορές δεν απευθύνεται μόνο στο λογικό και δεν φέρνει μόνον επιχειρήματα, αλλά προσπαθεί επίσης να μιλήσει και στην καρδιά τού κοινού της, να το συγκινήσει. Εκτός από το λογικό απευ­θύνεται και στον ανθρωπισμό του, στο ένστικτο αυτοσυντηρήσεως του, στον ψυχικό του κόσμο. Χρησιμοποιεί δηλαδή και μέσα του δευτέρου τύπου της Προπαγάνδας, μέσα Αγκιτάτσιας.

Και το αντίστροφο. Η Αγκιτάτσια δεν χρησιμοποιεί παντού και πάντοτε αποκλειστικά το αξίωμα. Πολλές φορές φέρνει και ένα επιχείρημα, κάνει και ένα συλλογισμό, στρέφεται και προς το λογικό. Δεν πρόκειται λοιπόν στην πράξη να συναντήσουμε απολύτως «καθαρούς» τούς δύο τύπους της Προπαγάνδας. Οι δύο τύποι συνεχώς συνδυάζονται και εφαρ­μόζονται ταυτοχρόνως. Από την ικανότητα, την πείρα και το ταλέντο τού προπαγανδιστή εξαρτάται να κρίνει σε κάθε περίπτωση ποιόν από τούς δύο θα εφαρμόσει περισσότερο, με βάση το κοινό προς το όποιο απευ­θύνεται και τις συνθήκες κάτω από τις όποιες διεξάγει την συγκεκριμένη Προπαγάνδα του.

Κοινότης αποτελέσματος: Δεν πρέπει να νομίζουμε ότι η Αγκιτάτσια, επειδή αποβλέπει την κινητοποίηση μαζών για πρακτικούς σκοπούς, είναι αδιάφορη για ό,τι άφορα την ιδεολογική τους τοποθέτηση. Η συνεχής κινητοποίηση ορισμένων μαζών από το ίδιο πάντοτε κόμμα, στο τέλος, με την συνεχή επαφή και την διαρκή επανάληψη οδηγεί τις μάζες και ιδεολογικά σ” αυτό. Κατα­λήγει δηλαδή η Αγκιτάτσια τελικά και στον ιδεολογικό προσηλυτισμό των μαζών.

Οι άνθρωποι που θα επακολουθήσουν το Κ.Κ. σήμερα σε μια απεργία, αύριο σε μιά εκδήλωση κατά των πυραυλικών βάσεων, μεθαύριο σε μια εκστρατεία για την αμνηστία, την άλλη μέρα σε ένα αγώνα για την αύξηση των μισθών, μετά σε μια «πορεία ειρήνης», σιγά – σιγά θα αφομοιωθούν από αυτό, θα γίνουν και ενσυνειδήτως – ιδεολογικώς οπαδοί του. Άμεσος σκοπός λοιπόν της Αγκιτάτσιας είναι η κινητοποίηση για πρακτικούς σκοπούς. Αλλά, διά μέσου αυτής της κινητοποιήσεως, επαναλαμβανομένης συνεχώς, οδηγεί βαθμιαία και στον ιδεολογικό προσηλυτι­σμό των κινητοποιούμενων μαζών.

Και αντίστροφα. Η κυρίως Προπαγάνδα, με το να προσηλυτίζει ιδεολογικώς ορισμένα άτομα, τελικώς τα οδηγεί και στην πρακτική δράσι υπέρ αυτής της «ιδεολογίας». Γιατί ασφαλώς, όποιος προσχώρησει σε μία Ιδέα, υποτίθεται ότι θα εργασθεί και πρακτικώς γι’ αυτήν. Έτσι, και οι δύο τύποι Προπαγάνδας, από διαφορετικούς δρόμους, οδηγούν τελικά στο ίδιο αποτέλεσμα. Υπάρχει ταυτότις αποτελέσματος Προπαγάνδας και Αγκιτάτσιας.

Αναφέραμε ήδη ότι δεν υπάρχει ανάμεσα στους δύο τύπους Προπα­γάνδας απόλυτος διαχωρισμός. Αυτό ισχύει και για όλους τούς κανόνες της προπαγανδιστικής τεχνικής. Ποτέ στην Προπαγάνδα η ισχύς ενός κανόνος δεν είναι απόλυτη. Και ποτέ, ένας κανόνας, δεν πρέπει να λαμβάνε­ται μεμονωμένος, ανεξάρτητα από τούς άλλους. Ανάμεσα στους κανόνες πού συνθέτουν αυτό πού λέμε «επιστημονική τεχνική της διαδόσεως ιδεών», υπάρχει συνεχής αλληλεξάρτηση. Ο συνδυασμός τους είναι απόλυτη ανάγκη.

Το ποιός κανόνας θα εφαρμοστεί λιγότερο ή περισσότερο, ποιός τώρα και ποιός υστέρα, ποιός σήμερα και ποιός αύριο ή ποιός στην αρχή και ποιός στο τέλος, αυτό καθορίζεται κάθε φορά από τον προπαγανδιστή. Αυτός, πρέπει να πάρει υπ” όψη του όλους τους παράγοντες πού ασκούν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη μιας προπαγανδιστικής επιχειρήσεως και οι οποίοι είναι:

α) Ο επιδιωκόμενος σκοπός,

β) Το θέμα με το οποίο υπηρετεί τον σκοπό,

γ) Το είδος τού κοινού προς το όποιο απευθύνεται.

δ) Ο τόπος, στον όποιο διεξάγεται η Προπαγάνδα (χώρος) και

ε) Ο χρόνος κατά τον όποιο διεξάγεται (κοινωνικές, πολιτικές, ψυχολογικές συνθήκες).

Γενικά, αρχή της Προπαγάνδας με απόλυτη ισχύ, είναι μόνον μία: η σ χ ε τ ι κ ό τ ι ς

Γενικά Περί Κομμουνιστικής Προπαγάνδας

“Δεν θέλουμε θεωρητικά συγγράμματα αλλά φλογερά, ζωντανά, επιθετικά κείμενα που είναι χίλιες φορές πιο ικανά να κινητοποιούν τούς ανθρώπους απ’  ό,τι οι θεωρητικές φλυαρίες” Β. I. Λένιν

Είναι Αγκιτάτσια

Αναφέραμε ότι οι  κομμουνιστές χρησιμοποιούν και τούς δύο τύπους Προπαγάνδας ανάλογα με το κοινό προς το όποιο απευθύνονται και με τις εκάστοτε επιδιώξεις τους. Γενικά όμως, μπορούμε να πούμε, ότι οι κομμουνιστές, διεξάγουν κυρίως, Προπαγάνδα δευτέρου τύπου· «Αγκιτάτσια». Το αγκιτατορικό στοιχείο είναι εκείνο πού υπερέχει γενικά στην Προπαγάνδα τους. Και τούτο είναι πολύ φυσικό. Γιατί, οι κομμουνιστές, αποβλέπουν στην πρόκληση της εξεγέρσεως, στην βίαιη ανατροπή ενός καθεστώτος, στην αντικατάσταση του από ένα άλλο κοινωνικοπολιτικό καθεστώς με μεθόδους βίας. Όλα αυτά, είναι αδύνατον να γίνουν από λίγα άτομα και ιδίως από σκεπτόμενα πρόσωπα. Για να πραγματοποιηθούν χρειάζονται σχετικά πλατειές και ιδίως φανατισμένες μάζες, πού να μισούν και να μάχονται. Και αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνον της Αγκιτάτσιας.

Οι κομμουνιστές, απευθύνθηκαν, λοιπόν στις μάζες και σ’ αυτές εξακολουθούν να απευθύνονται. Αυτές είναι ο στόχος τους – το όργανο που θα τους επιτρέψει να πάρουν την εξουσία. Στις μάζες όμως δεν αρκεί κανείς να απευθυνθεί με ένα σύνολο ιδεών με μια συστηματοποιημένη ιδεολογία. Είναι πολύ πιο απλό, πιο εύκολο και πιο αποτελεσματικό να απευθυνθεί σ’ αυτές εκμεταλλευόμενος τις ανάγκες τους, τα συναισθήματά τους, τις επιθυμίες τους, τις απωθημένες τάσεις τους, τους καταπιεζόμενους πόθους των.

Γι’ αυτό, σύμφωνα και με τη συμβουλή του Λένιν, το Κ.Κ. εκμεταλλεύεται όλες τις «παροδικές ευκαιρίες συγκινήσεως» πού τού δίνονται και ωθεί τις μάζες σε διάφορες μαχητικές ενέργειες. Έτσι, βαθμιαία, αυτές, συνηθίζουν να το ακολουθούν. Και έρχεται ή ώρα πού τις οδηγεί, χωρίς καλά – καλά να το εννοήσουν, μέσα από ένα παραλήρημα ενθουσιασμού και από μία υστερική αποχαλίνωση τού πολεμικού τους ένστικτου, στην «επανάσταση» – ανατροπή. Εξαπολύει δηλαδή από μέσα τους τις εκρηκτικές καταστρεπτικές δυνάμεις πού περικλείονται στην ανθρώπινη ψυχή και ιδίως στην μαζοψυχή. Αυτό λ.χ. έγινε και στη χώρα μας το Δεκέμβριο τού 1944.

Για να πραγματοποίηση αυτές τις επιδιώξεις του, το Κ.Κ. είναι υπο­χρεωμένο να βρει μια «ειδική γλώσσα» με την οποία να απευθύνεται προς τις μάζες. Αυτή, δεν είναι η γλώσσα τού ιδεολογικού προσηλυτισμού. Είναι η γλώσσα τη αναταραχής και της ζυμώσεως. Η γλώσσα της Αγκιτά­τσια. Δηλαδή της Προπαγάνδας που δεν απευθύνεται στο λογικό αλλά στα συναισθήματα και στα ένστικτα, που δεν γυρεύει να διαφώτιση αλλά να συνεγείρει, να ξεσηκώσει.

Η κομμουνιστική Προπαγάνδα είναι λοιπόν μια επιστημονι­κή εκμετάλλευση των ενστίκτων και των συναι­σθημάτων των μαζών. Μια εκμετάλλευση των ιδιοτήτων της Μαζοψυχής με σκοπό την επίτευξη πρακτικών πολιτικών αποτελεσμάτων. Η κομμουνιστική Προπαγάνδα, είναι μια επιστήμη που μετα­τρέπει τις ιδέες σε διάθεση των μαζών για δράση.

Ιστορικά στοιχεία: Με την αγκιτατορική ιδιοφυΐα τους, ο Λένιν και ο Τρότσκι, εξαπέλυσαν το 1917 τα συνθήματά τους που ρύθμιζαν τα στάδια με τα οποία προχώ­ρησαν προς την κατάληψη της εξουσίας και στην στερέωση τους σ” αυτήν. Οι δύο αρχηγοί των μπολσεβίκων καθοδήγησαν μια Αγκιτάτσια σε έκταση πρωτοφανή για την ανθρώπινη ιστορία. Η Αγκιτάτσιά τους διεξαγόταν κυρίως μέσα στην εργατική τάξη, στους αγρότες και στους στρατιώτες. Η Ρωσία πλημμύρισε τότε από εργοστασιακές εφημερίδες, από ρήτορες των πεζοδρομίων, των πάρκων και των πλατειών, από «διαφωτιστές» του στρατού, από προκηρύξεις και αφίξεις, από κόκκινα λάβαρα και υψωμένες γροθιές.

Όταν οι μπολσεβίκοι επεκράτησαν, δεν διέλυσαν τον κολοσσιαίο αγκιτατορικό μηχανισμό που είχαν δημιουργήσει. Δεν σταμάτησαν την Αγκιτάτσια τους. Απεναντίας, έθεσαν στη διάθεση της όλα τα μέσα που τους παρείχε η εξουσία με σκοπό να επεκτείνουν, να ολοκληρώσουν και να στερεώσουν την δικτατορία τους. Δημιουργήθηκε ο θεσμός των «πολιτικών επιτρόπων» που στάλθηκαν στις στρατιωτικές μονάδες με αποστολή να μετατρέπουν τις σχολαστικές και τυπικές στρατιωτικές εγκυκλίους και διαταγές, σε μαχητική διάθεση των στρατιωτών για δράση, σε γνήσιο πο­λεμικό μένος.

Περιοδεύουσες ομάδες διαφωτιστών από νεαρούς κομμουνιστές γύριζαν από μονάδα σε μονάδα, από χωριό σε χωριό, από εργοστάσιο σε εργοστάσιο, για να κάνουν Αγκιτάτσια με τα θεατρικά τους έργα, τους χορούς τους, τα τραγούδια τους και τις ομιλίες τους. Έτσι δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δίκτυο «αγκιτατόρων» που με χίλιους δύο αγωγούς : τύπο, ραδιόφωνο, θέατρο, κινηματογράφο, προκηρύξεις, εφημερίδες τοίχου, εφημερίδες εργοστασίων, τοπικές εφημεριδούλες, διασκέψεις, συγκεντρώ­σεις, γιορτές, πανηγύρια, έφθανε ως τον κάθε άνθρωπο, ως την πιο απομακρυσμένη γωνιά της χώρας.

Η καθοδήγηση αυτού του τεράστιου και πολύμορφου έργου ανατέθηκε σε ένα κεντρικό επιτελείο που αργότερα ονομάσθηκε «Άγκίτ-Πρόπ», από συντόμευση των λέξεων Αγκιτάτσια – Προπαγάνδα. Και μόνο το γεγονός ότι η λέξις Αγκιτάτσια προηγήθηκε από την λέξη Προπαγάνδα, δείχνει ποιά είναι η βασική, η κυρία φύσις της κομμουνιστικής προπαγάνδας. Το «Άγκίτ-Πρόπ», υπάρχει σήμερα σε κάθε Κ.Κ. και αποτελεί συ­στατικό στοιχείο κάθε Κεντρικής Επιτροπής του.

Οι αντίπαλοι των μπολσεβίκων, οι Λευκορώσοι, κατανόησαν τότε επίσης την σημασία της Προπαγάνδας ως «πολεμικού όπλου» και δημιούργησαν και αυτοί τον προπαγανδιστικό τους οργανισμό που ονο­μάσθηκε «Όσβαγκ». Το «Όσβαγκ» ήταν ένας αξιόλογος προπαγανδι­στικός μηχανισμός με αρκετά μέσα στη διάθεση του και με επικεφαλής του σημαντικούς επιστήμονες της ψυχολογίας των μαζών. Το «Όσβαγκ» όμως χρησιμοποίησε κυρίως ως μέθοδο του την πειθώ. Έκανε δηλαδή «κυρίως Προπαγάνδα» (διαφώτιση). Προσπαθούσε να προσηλύτισει ιδεολογικά το κοινό του, ενώ οι μπολσεβίκοι έκαναν Αγκιτάτσια, απευθύνονταν στις μάζες, με λίγα χτυπητά εντυπωσιακά συνθήματα πού μιλούσαν στα ένστικτά τους, στις έμφυτες ροπές και στις επιθυμίες τους. Έτσι, ενώ οι μπολσεβίκοι κατόρθωναν να κινητοποιούν άμεσα τις μάζες, οι Λευκορώσοι προσπαθούσαν να τις κατηχήσουν ιδεολογικά. Ο τότε διευθυντής του Οσβαγκ, Σ. Τσαχότιν γράφει:

«Η δραστηριότις του «Οσβαγκ αν και χρησιμοποιούσε και μορφές συγ­κινήσεως ήταν περισσότερο προσανατολισμένη προς την Προπαγάνδα την βασισμένη στον συλλογισμό και την πειθώ. Γι” αυτό, ενώ είχε επίδραση στους διανοουμένους δεν κατόρθωνε να επηρεάσει ισχυρά τις λαϊκές μάζες και κατά συνέπεια απέτυχε».

Από αυτήν την πρώτη σύγκρουση Αγκιτάτσιας και Προπαγάνδας, νικήτρια βγήκε η πρώτη. Από τότε, παρέμεινε σταθερή η προτίμηση των κομμουνιστών προς την Ζύμωση, την Αγκιτάτσια. Σε όλες τις κομ­μουνιστικές επαναστάσεις πού ακολούθησαν την επανάσταση τού 1917, το κυριότερο όπλο υπήρξε η Αγκιτάτσια. Αυτό έγινε και στην Κίνα και στην Γιουγκοσλαβία και στην Ελλάδα. Στην Κίνα και στην Γιουγκοσλαβία, κατά τον εμφύλιο πόλεμο, οι αγκιτάτορες αποτελούσαν βασικό στοιχείο κάθε κομμουνιστικής στρα­τιωτικής μονάδος. Την άγκιτατορική μέθοδο χρησιμοποιούν και όλα τα Κ.Κ. σε όλες τις χώρες. Η κομμουνιστική Προπαγάνδα λοιπόν, από την ίδια την φύση των επιδιώξεων του κομμουνισμού, είναι δευτέρου τύπου: Ζύμωσης – Αγκιτάτσια.

Αγκιτάτσια ειδικού τύπου: Οι κομουνιστές δεν είναι ούτε οι πρώτοι, ούτε οι μόνοι που χρη­σιμοποίησαν και χρησιμοποιούν την Αγκιτάτσια. Άλλα η κομμουνιστική Αγκιτάτσια έχει ορισμένα ιδιαίτερα, δικά της χαρακτηριστικά που δεν τα βρίσκουμε στις άλλες Αγκιτάτσιες του παρελθόντος και του παρόντος. Αυτά τα χαρακτηριστικά, καθιστούν την κομμουνιστική Προπαγάνδα Αγκιτάτσια ειδικού τύπου και καθορίζουν τη δική της, την ξεχωριστή φύση, την διαφορετική από την Αγκιτάτσια που χρη­σιμοποίησαν άλλα κινήματα τού παρελθόντος όπως λ.χ. ο χριστιανισμός, ο μωαμεθανισμός, οι σταυροφορίες ή η Γαλλική Επανάσταση.

Τα χαρακτηριστικά της κομμουνιστικής Αγκιτάτσιας τα είχε σε μεγάλο βαθμό και η Αγκιτάτσια του φασισμού (Μουσολίνι – Χίτλερ). Αλλά, η φασιστική Αγκιτάτσια εξέλειπε, ενώ η κομμουνιστική απεναντίας, όλο και διευρύνεται σε έκταση και σε βάθος. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κομμουνιστικής Αγκιτάτσια είναι τέσσερα: Η μονιμότητα, η καθολικότητα, ο άντιατομισμός  και η μονοπώληση.

Αγκιτάστια είναι το «αλλαγή» – «διακύβευμα»  –  “ο λαός στην εξουσία” –  «κυρίαρχος λαός» – “λεφτά υπάρχουν” –  “μαζί θα κυβερνήσουμε” –  “ο θεός σε αγαπάει” – “η δουλειά είναι ευτυχία” – «ή τα τάνκς ή εγώ» – “ο χρόνος είναι χρήμα” – “οι διακοπές του λαού” – “μάθε γράμματα να γίνεις άνθρωπος χρήσιμος” – “τα μπάνια του υπαλλήλου” –  “ρούχα ολόλευκα” – “πληθύνεσθε κι αυξάνεσθε” και άλλα τέτοια προπαγανδιστικά κι ωραία που σε εγκλωβίζουν μέσα σε ασημαντότητες,  ικανοποιώντας κι ενδυναμώνοντας το εγώ σου.

Η ΜΟΝΙΜΟΤΗΣ

«Στην Προπαγάνδα δεν υπάρχουν ημέρες αργίας»

«Παντού και πάντα».

Ο μαρξισμός διδάσκει ότι στην κοινωνία διεξάγεται ένας αδιάκοπος αδυσώπητος και προαιώνιος πόλεμος: «η πάλη των τάξεων». Κάθε άνθρωπος, είτε το θέλει, είτε όχι, ανήκει σε μια τάξη. Και κάθε τάξις, είτε το θέλει είτε όχι, βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο εναντίον των άλλων τάξεων. Έτσι, κάθε άνθρωπος, αφού ανήκει σε μια τάξη, αντικειμενικά, έστω και αν αυτό δεν το έχει κατανοήσει υποκειμενικά, βρίσκεται σε πό­λεμο με τις άλλες κοινωνικές τάξεις δηλ. σε αγώνα αλληλοεξοντώσεως προς τους συνανθρώπους του.

Μια έκφραση αυτού του πολέμου των τά­ξεων κατά τους μαρξιστές είναι και η Πολιτική. Αυτή, για τους κομμουνιστές δεν είναι αντιπαράθεση διαφορετικών λύσεων για τα προβλήματα πού αντιμετωπίζει ένα έθνος, ούτε μία επιλογή από μέρους τού λαού εκείνων ποΥ νομίζει ότι είναι ικανοί να τον κυβερνήσουν. Είναι ένας πόλεμος εξοντώσεως μεταξύ αντίπαλων τάξεων. Κύριο όπλο αυτού τοΥ πολέμου είναι η Προπαγάνδα. Κάθε άνθρωπος, κατά τον μαρξισμό, μετέχει στον ταξικό πόλεμο. Δεν υπάρχει κανείς που να μη δρα πολιτικώς, γιατί δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη πράξη που να μην έχει και πολιτική σημασία.

Αφού λοιπόν, κάθε πράξη μας έχει οπωσδήποτε και πολιτική ση­μασία, αυτό θα πει κατά τους κομουνιστές, ότι κάθε πράξη μας έχει και προπαγανδιστική σημασία. Με τα λόγια μας, με την εργασία μας, με την δημόσια αλλά και με την ιδιωτική μας ζωή, κάνουμε πολιτική, κάνουμε Προπαγάνδα, γιατί όλες αυτές οι ενέ­ργειες μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, εντάσσονται μέσα στα πλαίσια του «κοινωνικού πολέμου», της «πάλης των τάξεων».

Αφού ο πόλεμος των τάξεων είναι μόνιμος και η κυριότερη εκδήλωση του, η Προπαγάνδα, είναι επίσης ένα μόνιμο φαινόμενο της ανθρώπινης κοινωνίας. Όποιος λοιπόν δεν ασκεί την Προπαγάνδα παρά μόνον ευκαιριακά, σε πολλές περιπτώσεις αφήνει τον εχθρό του να τον βάλλει χωρίς να άπαντα στα πυρά του. Άρα, χάνει την μάχη. Κάθε παράταξη, κάθε τάξη, κάθε κόμμα, κάθε οργάνωση και κάθε άνθρωπος που εντάσσεται σε ένα κίνημα, οφείλουν να διεξαγάγουν την Προπαγάνδα όχι ευκαιριακά, αλλά μονίμως.

«Στην Προπαγάνδα δεν υπάρχουν ήμερες αργίας» διδάσκουν στις σχολές Προπαγά­νδας των κομμουνιστικών χωρών. Η Προπαγάνδα δεν ξέρει ούτε δια­κοπές, ούτε εορτές, ούτε Κυριακές. Γίνεται παντού και πάντα. 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Η Προπαγάνδα είναι ένας μόνιμος θεσμός του κομμουνισμού. Πριν από αυτόν διεξαγόταν ευκαιριακά. Με τον κομμουνισμό, για πρώτη φορά στην Ιστορία, η Προπαγάνδα έγινε ένας σταθερός, μόνιμος θεσμός, ένα συστατικό στοιχείο της κοινωνίας.

Το παράδειγμα του κομμουνισμού, το μιμήθηκε με επιτυχία και ο φασισμός.

Ο τύπος του κομμουνιστή: Ό κομμουνιστής είναι υποχρεωμένος να έχει πάντα υπ” όψη του την «πολιτική» δηλ. την προπαγανδιστική πλευρά κάθε πράξεώς του. Και οφείλει να προσέχει, ώστε οι πράξεις του να είναι τέτοιες ποΥ να ωφελούν προπαγανδιστικά το κόμμα του. «Μη ξεχνάς ποτέ σου ότι είσαι κομμουνιστής». Αυτό το σύνθημα είναι μΙα βασική εντολή κάθε Κ.Κ. προς τα μέλη του. Η εντολή σημαίνει για τον κομμουνιστή ότι παντού και πάντα, στη δουλειά, στο καφενείο, στο λεωφορείο, στην εκδρομή, στον κινηματογράφο, όταν εργάζεται, όταν διασκεδάζει, όταν κουβεντιάζει, οφείλει, είτε με τα λόγια είτε με τα έργα του, γενικά με την όλη συμπεριφορά του, να κάνη Προπαγάνδα για το κόμμα του.

Από αυτήν την σκοπιά πρέπει να βλέπει και να καθορίζει τον τρόπο με τον όποιο εργάζεται, ντύνεται, διασκεδάζει και γενικά τον τρόπο με τον όποιο ζει. Έτσι, ο κομμουνιστής, δεν μπορεί λ.χ. να ντύνεται σύμφωνα με την δυτική μόδα, να πηγαίνει στην εκκλησία, να χορεύει αμερικάνικους χο­ρούς, να λατρεύει την τζαζ, να διαβάζει αστυνομικά μυθιστορήματα ή να παντρευτεί μια αστή, διότι οι τέτοιες ενέργειες, ασυμβίβαστες προς εκείνα που διδάσκει και προς τον τρόπο ζωής που θέλει να επιβάλει το κόμμα του, θα είχαν ένα προπαγανδιστικό αποτέλεσμα δυσμενές γι» αυτό.

Άλλωστε, ο κομμουνιστής, από την ώρα που γίνεται πραγματικά τέτοιος, παύει να ανήκει στον εαυτό του. Δεν είναι πια ένας ιδιώτης. Είναι ένας στρατιώτης που υπηρετεί το κόμμα του. Σ” αυτό ανήκει. Η θητεία του κρατά όσο και η ζωή του – εκτός αν παύση να είναι κομμουνιστής. Δεν δικαιούται να έχει ατομική ζωή, οντότητα, σκέψη, ύπαρξη. Όλα του τα δικαιώματα τα παραδίδει εν λευκώ στο κόμμα. Κάνει μια ολική και οριστική απαλλοτρίωση δικαιωμάτων και προσωπικότητας, προς όφε­λος του κόμματος του.

Δεν δικαιούται λ.χ. να διάλεξη τον τόπο της δια­μονής του. Θα ζήση εκεί όπου τον χρειάζεται το κόμμα. Δεν μπορεί να αλλάξει δουλειά. Θα εργάζεται εκεί όπου τον θέλει η κομματική οργάνωση. Δεν επιτρέπεται να παντρευτεί χωρίς το κόμμα να του δώσει την σχετική άδεια. Δεν έχει το δικαίωμα να διαλέξει την σύζυγο του, αν δεν την εγκρίνει το κόμμα. Ο κομμουνιστής βρίσκεται παντού και πάντα σε υπη­ρεσία. Ποτέ του δεν έχει άδεια. Όπου κι αν είναι, ότι κι αν κάνη, υποχρεούται να εργάζεται για τον κομμουνισμό. (τα ίδια ισχύουν και στον φασισμό)

Η γνώσις αυτού τού γεγονότος, αποτελεί στοιχείο απαραίτητο για την κατανόηση του κομμουνισμού, ο όποιος δεν είναι μόνο ένα κίνημα, μία ιδεολογία ή ένα σύστημα, άλλα επίσης και ίσως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, μιά ειδική νοοτροπία, μία ιδιάζουσα ψυχολογία. Ο κομμουνιστής, δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος που έχει άλλες απόψεις και πιστεύει σε άλλες ιδέες. Είναι προ πάντων ένας άνθρωπος με ριζικά διαφορετική νοοτροπία, με άλλο τρόπο σκέψεως, με δική του ψυχοσύνθεση.

Γι’ αυτό, πολλές φορές, οι αντιδράσεις του είναι αντίθετες από εκείνες των άλλων ανθρώπων. Και είναι σφάλμα να προβλέπουμε τις ενέργειες των κομμουνιστών με βάση το τι θα κάναμε εμείς στην θέση τους. Ό κομμου­νιστής θα κάνει εκείνο που του επιβάλλει η δική του ψυχοσύνθεση. Για να μπορούμε λοιπόν να προβλέψουμε σωστά τις ενέργειες και τις αντιδράσεις του, για να τον αντιμετωπίσουμε με τον ορθό τρόπο, πρέπει να με­λετήσουμε την ψυχολογία του και να διεισδύσουμε όσο γίνεται πιο βαθειά στον τόσο ξένο και παράδοξο για ένα ελεύθερο άνθρωπο ψυχικό κόσμο του εθελόδουλου.

Η αρχή «παντού και πάντα» είναι βασική για την κομμουνιστική Προπαγάνδα. Η σημασία που της δίνουν είναι τόσο μεγάλη, ώστε συχνά, οι κομμουνιστές φθάνουν στο σημείο να λένε ότι «ό άνθρωπος εί­ναι ζώο πού κάνει Προπαγάνδα».Φυσικά αυτός ο ορισμός είναι υπερβολικός, αλλά δείχνει την σημασία που αποδίδουν οι κομμουνιστές στην Προπαγάνδα, σε σημείο που μπορούμε να πούμε, χωρίς υπερβολή, ότι ο κομμουνιστής είναι ένας άνθρωπος που κάνει Προπαγάνδα:

Η κάλυψη της Αγκιτάτσιας: Πολλές φορές η μονίμως διεξαγομένη κομμουνιστική Αγκιτάτσια δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή από τους πολλούς, γιατί συχνότατα, δεν είναι άμεση, άλλα έμμεση. Άλλωστε η Αγκιτάτσια, όπως αναφέραμε, δεν αποβλέπει άμεσα στον ιδεολογικό προσηλυτισμό, αλλά στην ζύμωση.

Κατά συνέπεια, η Προπαγάνδα των κομμουνιστών δεν παίρνει πάντοτε τη μορφή του ανοικτού προσηλυτισμού στις ιδέες τους. Συνήθως έχει τη μορφή της εκδηλώσεως μιας γενικής δυσαρέσκειας ή της διεκδικήσεως ενός κοινού αιτήματος. Έτσι, συμβιβάζεται και εναρμονίζεται με το «κοινό» αίσθημα», συμβαδίζει μαζί του. Γι” αυτό, δεν δίνει την εντύπωση της Προπαγάνδας, αφού παίρνει την μορφή της εκφράσεως ενός γενικού αισθή­ματος. Η κομμουνιστική Προπαγάνδα, με λόγια, μεταμφιέζεται σε μία έκφραση της Κοινής Γνώμης . Ένα παράδειγμα :

Πολύς κόσμος είναι μαζεμένος στη στάση του λεωφορείου. Κάνει πολύ ζέστη ή βρέχει. Το λεωφορείο αργεί να έρθει ή περνά γεμάτο χωρίς να σταθεί. Μαζί με τον άλλο κόσμο περιμένει και ένας κομμουνιστής. Όλοι, όσοι περιμένουν, είναι δυσαρεστημένοι, εκνευρισμένοι. Σε μια στιγμή, ο κομ­μουνιστής αρχίζει να διαμαρτύρεται υψηλόφωνα για την απαράδεκτη αυτή κατάσταση, να εκφράζει την γενική δυσφορία, την οποία εντέχνως στρέφει εναντίον του αστικού κράτους χωρίς να εκδηλώσει ανοιχτά τα φρονήματα του.

Ο κόσμος που τον ακούει συμφωνεί μαζί του. Έτσι, δεν έχει το συναίσθημα ότι είναι στόχος  Προπαγάνδας. Εάν ο κομμουνιστής αγκιτάτορας κρίνει ότι το περιβάλλον το επιτρέπει, μπορεί να προχωρήσει και περισσότερο «πολιτικοποιώντας» το θέμα του. Άπειρες είναι οι ευκαιρίες που προσφέρονται από την καθημερινή ζωή στον κομμουνιστή για να κάνη την Αγκιτάτσια του. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε έκφραση δυσαρέσκειας ή κριτικής απο­τελεί και κομμουνιστική Προπαγάνδα. Μία τέτοια σκέψη θα αποτελούσε τραγική παρεξήγηση και θα ενίσχυε τον κομμουνισμό.

Συμπέρασμα.

Σήμερα η Προπαγάνδα διεξάγεται μονίμως. Παντού και πάντο­τε. Προς κάθε κατεύθυνση. Όλοι μας είμεθα μόνιμοι στόχοι της Προπαγάνδας. Αυτή, αποτελεί πια ένα συστατικό στοιχείο της σύγχρο­νης ζωής, ένα σταθερό θεσμό της. Η Προπαγάνδα είναι ένα μόνιμο φαινό­μενο όλων των κοινωνιών τού αιώνα μας. Η πιο μόνιμη απ όλες τις Προπαγάνδες είναι η κομμουνιστική, η πρώτη άλλωστε πού πραγματικά έγινε μόνιμος θεσμός ενός κινήματος και ενός τρόπου ζωής. Το πρώτο γνώρισμα της κομμουνιστικής Αγκιτάτσιας είναι η μονιμότητά της. Διεξάγεται παντού και πάντα. Με όλα τα μέσα. Σε όλους τούς χρόνους. Σε όλους τούς χώρους. Προς κάθε κατεύθυνση. Ακολουθεί τον πολίτη από την ώρα πού θα γεννηθεί ως τον θάνατό του. Μπορούμε να πούμε ότι η κομμουνιστική Προπαγάνδα είναι μία Αγκιτάτσια μονίμως δ ι ε ξ α γ ό μ ε ν η.

[1] Σ’ αυτό οφείλεται και η αρχική στάση του υπέρ του «Όχι», της 28ης “Οκτωβρίου 1940, το οποίο ενέκρινε με την πρώτη επιστολή του, παρά την ύπαρξη της σοβιετοχιτλερικής συμμαχίας. Μετά, κατάλαβε το λάθος του και έγραψε δύο άλλες επιστολές με τις όποιες πήρε θέση εναντίον του «Όχι» και εναρμονίσθηκε με την τότε φιλοαξονική «γραμ­μή» της Μόσχας και του διεθνούς κομμουνισμού.

Βιβλιογραφία: Γεώργιος Κ. Γεωργαλάς “Η Προπαγάνδα” Αθήνα 1967

terrapapers.com

Δείτε την επόμενη ή προηγούμενη σελίδα πατώντας τα νούμερα

Σχετικά με Κατοχικά Νέα

"Το katohika.gr δεν υιοθετεί τις απόψεις των αρθρογράφων, ούτε ταυτίζεται με τα ρεπορτάζ που αναδημοσιεύει από άλλες ενημερωτικές ιστοσελίδες και δεν ευθύνεται για την εγκυρότητα, την αξιοπιστία και το περιεχόμενό τους. Συνεπώς, δε φέρει καμία ευθύνη εκ του νόμου. Το katohika.gr , ασπάζεται βαθιά, τις Δημοκρατικές αρχές της πολυφωνίας και ως εκ τούτου, αναδημοσιεύει κείμενα και ρεπορτάζ, από όλους τους πολιτικούς, κοινωνικούς και επιστημονικούς χώρους." Η συντακτική ομάδα των κατοχικών νέων φέρνει όλη την εναλλακτική είδηση προς ξεσκαρτάρισμα απο τους ερευνητές αναγνώστες της! Ειτε ειναι Ψεμα ειτε ειναι αληθεια !Έχουμε συγκεκριμένη θέση απέναντι στην υπεροντοτητα πληροφορίας και γνωρίζουμε ότι μόνο με την διαδικασία της μη δογματικής αλήθειας μπορείς να ακολουθήσεις τα χνάρια της πραγματικής αλήθειας! Εδώ λοιπόν θα βρειτε ότι θέλει το πεδίο να μας κάνει να ασχοληθούμε ...αλλά θα βρείτε και πολλούς πλέον που κατανόησαν και την πληροφορία του πεδιου την κάνουν κομματάκια! Είμαστε ομάδα έρευνας και αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε μαζί μας καμία ταμπέλα που θα μας απομακρύνει από το φως της αλήθειας ! Το Κατοχικά Νέα λοιπόν δεν είναι μια ειδησεογραφική σελίδα αλλά μια σελίδα έρευνας και κριτικής όλων των στοιχείων της καθημερινότητας ! Το Κατοχικά Νέα είναι ο χώρος όπου οι ελεύθεροι ερευνητές χρησιμοποιούν τον τοίχο αναδημοσιεύσεως σαν αποθήκη στοιχείων σε πολύ μεγαλύτερη έρευνα από ότι το φανερό έτσι ώστε μόνοι τους να καταλήξουν στο τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα και τι κρυβεται πισω απο καθε πληροφορια που αλλοι δεν μπορουν να δουν! Χωρίς να αναγκαστούν να δεχθούν δογματικές και μασημενες αλήθειες από κανέναν άλλο πάρα μόνο από την προσωπική τους κρίση! Δείτε όλα τα άρθρα του/της Κατοχικά Νέα →