Όπως φάνηκε, η ηγεμονία της Αμερικής στις εργασίες του Μπρέτον Γουντς έδωσε τελικά στο δολάριό της την ηγετική θέση που κατείχε στην παγκόσμια οικονομία, επιτρέποντάς της να διαχειρίζεται εμπορικά και οικονομικά ελλείμματα χωρίς να χρειάζεται να υποτιμά το νόμισμά της.
Και μιας και οι ΗΠΑ κατέθεσαν τους περισσότερους οβολούς στους δύο διεθνείς θεσμούς (ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα), διατήρησαν μεγαλύτερα δικαιώματα ψήφου, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να ασκούν βέτο σε πολιτικές που δεν ήταν της αρεσκείας τους.
Παρά ταύτα, το διακύβευμα του Μπρέτον Γουντς για τη διεθνή οικονομική συνεργασία δούλεψε επαρκώς και συνέβαλε στην εκτόξευση της δυτικής οικονομίας κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 (από κοινού με το επιπρόσθετο Σχέδιο Μάρσαλ φυσικά), αλλάζοντας δραστικά το επίπεδο ζωής της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
Μόνο που οι ΗΠΑ ήταν τώρα η πλουσιότερη χώρα του κόσμου και με διαφορά και πίσω από την ευγενική της διάθεση να στέλνει δισεκατομμύρια στις χώρες του εξωτερικού εδράζονταν, όπως αποδείχτηκε, αλλότρια κίνητρα. Την ώρα που λίπαινε δηλαδή τις μηχανές του παγκόσμιου εμπορίου, μετατρεπόταν αυτή ουσιαστικά σε Παγκόσμια Τράπεζα, αφήνοντας τον διεθνή θεσμό να ασχολείται πια με το πλιατσικολόγημα των αναπτυσσόμενων χωρών της υφηλίου.
Μέχρι το 1970 όμως, όταν το δολάριο υπέστη τους κραδασμούς της αμερικανικής πολιτικής και κλονίστηκε από τη γενικότερη αστάθεια της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής σκηνής, οι ΗΠΑ ξέχασαν βολικά τις δεσμεύσεις τους στο Μπρέτον Γουντς και έλαβαν έκτακτα και μονομερή μέτρα για τη στήριξη του νομίσματός τους. Κι έτσι το 1971, όταν τα μέτρα απέτυχαν να αντισταθμίσουν το ελλειμματικό ισοζύγιο των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Νίξον εγκατέλειψε τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό, στέλνοντας στα αζήτητα της Ιστορίας το σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέτον Γουντς.
Οι άλλοι δυο πυλώνες του αποτυχημένου -όπως χαρακτηριζόταν πια- Μπρέτον Γουντς συνεχίζουν ωστόσο να δουλεύουν, μιας και μέχρι τώρα είναι σαφής ο ρόλος τους στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα ως μαζικοί μηχανισμοί μεταφοράς πλούτου από τις αναπτυσσόμενες χώρες στις βιομηχανικές υπερδυνάμεις.
Οι συζητήσεις εξάλλου για ένα νέο Μπρέτον Γουντς στη δεκαετία του 1970 προκαλούσαν γέλιο πια στα γεράκια της χρηματοπιστωτικής και οι εθνικοί παίκτες έτρεχαν τώρα να βρουν λύσεις. Η Ευρώπη βρήκε μία, τη δημιουργία του ευρώ το 1999, και οι μεγάλες δυνάμεις κατέληξαν στη δημιουργία της G7 για την προάσπιση των δικών τους συμφερόντων.
Αν ήταν το Μπρέτον Γουντς το αρχιμήδειο σημείο της Νέας Τάξης Πραγμάτων ή αν ήταν ακριβώς το τέλος του αυτό που θα γεννούσε την παγκοσμιοποιημένη οικονομία και την απορρύθμιση των εθνικών αγορών, αυτό παραμένει αντικείμενο διαμάχης στις τάξεις των οικονομολόγων. Οι δύο δεκαετίες που ακολούθησαν πάντως τη διάλυση της συμφωνίας του Μπρέτον Γουντς και μετέτρεψαν τον χρηματοπιστωτικό τομέα σε νέο αφεντικό του κόσμου δεν μπορούν να περάσουν στα «ψιλά» της Ιστορίας.
Τα πανίσχυρα ιδιωτικών συμφερόντων κεφάλαια που αισχροκερδούν ακόμα και κατά κραταιών οικονομιών δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια στις αγορές, όπως έκαναν περιβόητα στην ασιατική κρίση του 1997-1998, και η ύπουλη δράση ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας στις «ευεργετούμενες» χώρες συνθέτουν ένα πιεστικό τοπίο που θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί Νέα Τάξη Πραγμάτων.
Αλλά και η τελευταία παγκόσμια οικονομική ύφεση, τους κραδασμούς της οποίας υπέστησαν κυρίως οι ανεπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου, ενδέχεται να ήταν άλλη μια «κρίση εργαστηρίου», από αυτές που τόσο αγαπούν τα νεοταξικά αρπακτικά. Πόσο μάλλον που η πολιτική βούληση για πραγματική συνεργασία των εθνών έχει καταλαγιάσει στις μέρες μας, εκτός αν παίζεται κι εδώ ένα σκιώδες παιχνίδι διαπλοκής…
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek