Η απελπισία δεν έχει καμία θέση ,πλησιάζει κανείς ή απομακρύνεται από το Θεό  με όσα κάνει με την προαίρεσή του,Εκείνος τώρα που αποκτά την υπερηφάνεια, είναι δύσκολο ή μάλλον αδύνατο να θεραπευτεί

Γι’ αυτό πράγματι μας παραχώρησε και τη ζωή αυτή ο Θεός,

δίνοντάς μας τόπο μετάνοιας.

Γιατί αν δεν ήταν έτσι, ευθύς με μία αμαρτία του ο άνθρωπος θα έχανε και τη ζωή του αυτή·

τί όφελος θα είχε πιά από αυτήν;

Γι’ αυτό και η απελπισία δεν έχει καμία θέση ανάμεσα στους ανθρώπους,

αν και ο πονηρός με διάφορους τρόπους την υποβάλλει,

όχι μόνον σ’ εκείνους που ζουν με αδιαφορία, αλλά κάποτε και στους αγωνιστές.

Επειδή δηλαδή ο καιρός της ζωής είναι καιρός για μετάνοια,

αυτό το να εξακολουθεί να ζει ο αμαρτωλός,

είναι εγγύηση για όποιον επιθυμεί την επιστροφή του, ότι ο Θεός τον δέχεται.

Κι αυτό, γιατί με την εδώ ζωή συνυπάρχει πάντοτε το αυτεξούσιο.

Και είναι υπόθεση του αυτεξουσίου

να προτιμήσει ή ν’ αποφύγει το δρόμο της ζωής και του θανάτου,

που προείπαμε· γιατί έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει όποιο θέλει.

Πού λοιπόν να βρεί θέση η απελπισία,

αφού πάντοτε και όλοι μπορούν όταν θέλουν να αποκτήσουν την αιώνια ζωή;

Αλλά βλέπεις το μέγεθος της φιλανθρωπίας του Θεού;

Όταν απειθήσομε, δε μας επιβάλλει από την αρχή τη δίκαιη τιμωρία Του,

αλλά μακροθυμεί και μας δίνει καιρό επιστροφής.

********************

Κάθε φύση είναι πολύ μακριά και τελείως ξένη από τη θεία φύση.

Γιατί αν ο Θεός είναι φύση, τα άλλα δεν είναι φύση.

Κι αν τα άλλα, είναι το καθένα φύση, Εκείνος δεν είναι φύση.

Όπως επίσης δεν είναι ούτε ον, αν τα άλλα είναι όντα.

Αν πάλι Εκείνος είναι Ων, τα άλλα δεν είναι όντα.

Αυτό θα δεις να ισχύει και για τη σοφία και την αγαθότητα και γενικά

για όλα τα γύρω από το Θεό ή σχετικά με το Θεό λεγόμενα,

όταν θεολογήσεις ορθά και σύμφωνα με τους Αγίους.

Τώρα, είναι και λέγεται φύση όλων των όντων ο Θεός,

γιατί όλα τον μετέχουν, και από τη μέθεξη αυτή υπάρχουν.

Δεν εννοώ βέβαια μέθεξη της ουσίας Του —άπαγε—, αλλά της ενέργειάς Του.

Έτσι λοιπόν ο Θεός είναι η οντότητα των όντων, και είδος (μορφή) στα είδη,

ως αρχικό είδος, και σοφία για όσους αποκτούν σοφία, και γενικά είναι τα πάντα για όλα.

Χωρίς βέβαια να είναι φύση, γιατί είναι πάνω από κάθε φύση· χωρίς να είναι ον,

γιατί είναι πάνω από όλα τα όντα· χωρίς να είναι ούτε να έχει είδος (μορφή),

γιατί είναι πάνω από κάθε είδος.

Πώς λοιπόν εμείς θα πλησιάσομε το Θεό;

Άραγε πλησιάζοντας τη φύση Του;

Αλλά κανένα κτίσμα δεν έχει ούτε θα έχει κοινωνία ή εγγύτητα προς την υπέρτατη φύση.

Αν λοιπόν κανείς πλησίασε το Θεό, οπωσδήποτε πλησίασε την ενέργειά Του. Με ποιο τρόπο;

Μετέχοντας σ’ αυτήν με τρόπο φυσικό;

Αλλ’ αυτό είναι κοινό σε όλα τα κτίσματα.

Επομένως πλησιάζει κανείς ή απομακρύνεται από το Θεό όχι με τα φυσικά του προσόντα,

αλλά με όσα κάνει με την προαίρεσή του.

Και η προαίρεση είναι ιδίωμα μόνο των λογικών όντων.

Αυτά λοιπόν μονάχα από όλα τα άλλα απομακρύνονται ή πλησιάζουν το Θεό·

πλησιάζουν με την αρετή ή απομακρύνονται με την κακία.

Αυτά μονάχα λοιπόν είναι δεκτικά αθλιότητας ή μακαριότητας.

Εμείς όμως ας σπεύσομε να επιτύχομε τη μακαριότητα.

********************

Εκείνος τώρα που αποκτά την υπερηφάνεια, είναι δύσκολο, ή μάλλον αδύνατο να θεραπευτεί,

γιατί η πτώση είναι όμοια με του διαβόλου.

********************

…Γιατί η βασιλεία των ουρανών, ή μάλλον ο Βασιλιάς των ουρανών

—ω ανέκφραστη μεγάλη δωρεά!— είναι μέσα μας (Λουκ. 17, 21).

Σ’ Αυτόν οφείλομε να προσκολλόμαστε πάντοτε με τα έργα της μετάνοιας,

αγαπώντας με όλη μας τη δύναμη Αυτόν που τόσο μας αγάπησε.

Την αγάπη προς το Θεό τη συνιστούν η απουσία των παθών και η αφθονία των αρετών.

Το μίσος προς τα πονηρά, από το οποίο προκύπτει η απουσία των παθών,

αντεισάγει τον πόθο και την απόκτηση των αγαθών.

Εκείνος που είναι εραστής και κάτοχος των αγαθών, πώς να μην αγαπά ξεχωριστά τον αυτάγαθο Κύριο,

τον μόνο χορηγό και φύλακα κάθε αγαθού, μέσα στόν Οποίο μένει με έξοχο τρόπο ο ίδιος

και τον Οποίο έχει μέσα του με την αγάπη, σύμφωνα με τα λόγια του Αποστόλου:

«Όποιος μένει στην αγάπη, μένει μέσα στο Θεό και ο Θεός μέσα σ’ αυτόν» (Α΄ Ιω. 4, 16).

Μπορεί κανείς να δει ότι όχι μόνον η αγάπη προς το Θεό γεννιέται από τις αρετές,

αλλά και ότι οι αρετές γεννιούνται από την αγάπη.

Γι’ αυτό και ο Κύριος στο Ευαγγέλιο, άλλοτε λέει:

«Όποιος κρατάει τις εντολές μου και τις τηρεί, αυτός είναι που με αγαπά»(Ιω. 14, 21),

και άλλοτε: «Όποιος με αγαπά, θα τηρήσει τις εντολές μου» (Ιω. 14, 23).

Αλλά ούτε τα έργα των αρετών είναι αξιέπαινα και ωφέλιμα σ’ εκείνους που τα εκτελούν χωρίς αγάπη,

ούτε πάλι κι η αγάπη χωρίς τα έργα.

Το πρώτο το φανερώνει με πολλά ο Παύλος, γράφοντας προς τους Κορινθίους:

«Αν κάνω αυτά και αυτά, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν ωφελούμαι καθόλου» (Α΄ Κορ. 13, 3)·

το δεύτερο πάλι, ο εξαιρετικά αγαπημένος από το Χριστό μαθητής,

λέγοντας: «Να μην αγαπάμε με λόγια, μήτε με τη γλώσσα, αλλά έμπρακτα κι αληθινά» (Α΄ Ιω. 3, 18).

********************

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ (ΑΓΙΟΣ)