Hasta la vista!

Καλύτερα δούλος στην κλασσική ελληνική αρχαιότητα, παρά “ελεύθερος” μα πανταχόθεν πολιορκημένος στην σύγχρονη “φιλελεύθερη δημοκρατία”. Κι αν νομίζουν οι άνθρωποι ότι είναι ελεύθεροι, είναι γιατί δεν έχουν μέτρο σύγκρισης, και ούλοι είναι δούλοι. Κι αν δούλος ήμουνα στην Αρχαία Ελλάδα, δεν ξέρω αν θα με ενοχλούσε που δεν θα ψήφιζα· σε αυτό το σύστημα πάντως με ενοχλεί και με απωθεί η ιδέα του να ψηφίζω. Σε αυτό το σύστημα, η καλύτερη και πιο αποτελεσματική πολιτική στάση είναι να δηλώνω απολιτίκ· ούτως ή άλλως δεν λογίζομαι άνθρωπος. Αυτό με γλυτώνει από την ψευδαίσθηση, με κάνει να κατανοώ την πραγματικότητα καλύτερα και μού δίνει, ίσως, περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης. Διότι η πολιτεία αυτή δεν είναι φυσική ούτε Αριστοτελική, είναι αφύσικη, ένα διεστραμμένο Λεβιάθαν. Και οι άνθρωποι που την απαρτίζουν δεν είναι φυσικοί, είναι αφύσικοι, κι ας φαίνονται “λειτουργικοί”, “παραγωγικοί” και “ανταγωνιστικοί”. Μια σακούλα ψυχοφάρμακα το τίμημα και το έμβλημα του πολιτισμού.

Οι αρχαίοι ζούσαν τη ζωή, ούτε ψυχοφάρμακα είχαν ούτε ψυχιάτρους χρειάζονταν, για να μας λένε τώρα οι …ειδικοί ότι βάσει εκτιμήσεων οι “ψυχικές ασθένειες” θα προσβάλουν το 50% του πληθυσμού. Έ, ρε τι χρήμα βγαίνει από την παθολογικοποίηση αυτών που δεν αντέχουν τον “πολιτισμό”· μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια! Κάτι γίνεται τελείως λάθος. Να την χέσω την “πρόοδο” και την τεχνολογία και την μακροζωία. Να παρατείνεις το προσδόκιμο μιας άθλιας ζωής, τι νόημα έχει; Ποιοι σκέφτονται σοβαρά το ενδεχόμενο ότι τα τελευταία 200 χρόνια συνιστούν μια παρέκκλιση, ένα λάθος;

Να ευχηθούμε στην ανθρωπότητα “καλή πρόοδο” στις ονειρώξεις της για ατελεύτητη ανάπτυξη, αλλά μάλλον για “φουσκί” το πάει. Αλλά πού να αποσυντεθούνε δαύτοι ούλοι, είναι πίττα στα χημικά και τα PFAS. Πολλά χρόνια θα χρειαστεί η Γαία να καθαρίσει από την μπίχλα.

Οι άνθρωποι υπερκέρασαν (overshot) το όριό τους, το φυσικό, μα κυρίως το διανοητικό. Τα αποτελέσματα ήδη φαίνονται στις οθόνες μας. Το μέλλον βρίσκεται στις μεγα-πόλεις με τις φαβέλες, στη μοίρα της “φυλής των μυρμηγκιών” της Κίνας, στη ρύπανση της Λαχώρης.

Αυτό είναι το μέλλον. Στα απέραντα νεκροταφεία αυτοκινήτων, στα τσιμέντα των πόλεων που αρχίζουν να σαπίζουν και να αποσαθρώνονται χωρίς καμία προοπτική και σχέδιο αντικατάστασης, στα νησιά πλαστικών του ωκεανού και τις άπειρες χωματερές. Στα κουπόνια για το συνθετικό φαΐ, υπό την μορφή ψηφιακών μονάδων. Αν έλεγαν στους ανθρώπους την αλήθεια, κι αν είχαν φυσικά μυαλό για αυτήν οι άνθρωποι, πριν την περιώνυμη “κλιματική αλλαγή”, προ πολλού θα είχαν στρέψει το βλέμμα στα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα, στα χημικά, στους σκουπιδότοπους των βιομηχανικών αποβλήτων. Θα είχαν κοιτάξει να διαλύσουν την αυταπάτη της κατανάλωσης. Αλλά τι να περιμένεις από δαύτους, που μέχρι πρότινος σχεδόν ορκίζονταν ότι ο 21ος αιώνας τελείωσε τους πολέμους;

Γυμνασιακά σενάρια κυκλοφορούν για “πόλεις 15 λεπτών”, τη στιγμή που η αστική ρυμοτομία βαίνει προς την ημερομηνία λήξης. Αστεία σενάρια για great reset, και η ελίτ σε παράκρουση, με ένα πρόσφατο παράδειγμα να εκτυλίσσεται ως εξής: Από την μια πλευρά έχουμε την τηλεργασία, “ευκαιρία” που δημιούργησε ο κωρονοϊός, ως μια απάντηση στο “αποτύπωμα άνθρακα” και στις κλιματικές-οικολογικές ευαισθησίες, λόγω περιορισμού μετακινήσεων. Η τηλεργασία άρεσε σε πολλούς υπαλλήλους εταιρικών κολοσσών. Από την άλλη έχουμε τα αφεντικά της Amazon, της Google και της Meta που θέλουν τους υπαλλήλους να βαράνε κάρτα στα κεντρικά γραφεία, ακριβώς επειδή τα εταιρικά κτίρια είναι πάγια-assets της εταιρείας και χάνουν την αξία τους (άρα πέφτει και η αποτίμηση της εταιρείας) αν οι υπάλληλοι δουλεύουν από το σπίτι.

https://www.businessinsider.com/return-to-office-mandates-employees-managers-fight-messy-remote-work-2023-11

Το District 9 -που φτιάχτηκε για εξωγήινες γαρίδες- φαίνεται πιο βιώσιμη λύση για εμένα και τους ομοίους μου! Και μακάρι να παίρναμε το διαστημόπλοιο να αδειάσουμε την γωνιά στην ανθρωπότητα, όπως στην ομώνυμη ταινία, αλλά δυστυχώς μητρικό σκάφος δεν υπάρχει· έτσι κι αλλιώς ετοιμάζονται οι άλλοι να φύγουν πρώτοι. Κι αν νομίζουν κάποιοι ότι θα παραμείνουν μια νησίδα όασης στο βαρυφορτωμένο Σύμπαν 25 που λέγεται Γη, γελιούνται. Αυτό είναι κυρίως οι εθνικισμοί σήμερα: η ψευδαίσθηση ότι κάποιοι θα ζουν στην περίκλειστη φούσκα τους, όταν ο κόσμος ολάκερος βουλιάζει. Οι πλείστοι δεν το κάνουν γιατί αγαπούν κάποια πατρίδα· τους έχει καταλάβει τρόμος. Δεν υπάρχει άλλος χώρος, έχουν όλα καπαρωθεί μέχρι εκεί που πατάει το πόδι και βλέπει το μάτι.

Αχ, Κλαμπ της Ρώμης! Από το 1970 σκεφτόντουσαν για αυτό που έρχεται, αλλά οι αγορές γούσταραν το “citius, altius, fortius” (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά) που είναι και το “Ολυμπιακό ιδεώδες” εδώ και 100 χρόνια. Το …εμπνευσμένο σύνθημα το υιοθέτησε ο ντε Κουμπερτέν όταν ακούστηκε από ένα δομινικανό ιερέα σε μια σχολική αθλητική εκδήλωση· ό,τι πεις για την οικουμενική παιδική χαρά. Αυτά τα ιδεώδη κληροδότησαν οι Αρχαίοι; Για την ιστορία, αυτοί που εναντιώθηκαν στο πόνημα “The Limits to Growth” (τα Όρια της Ανάπτυξης) ήσαν οι επιχειρηματίες και οι αγορές (business as usual), οι οικονομολόγοι (sic), και η πολιτική αριστερά (ουδέν σχόλιον). Είπαμε, θα μας σώσει η τεχνολογία, τα MoU’s, η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και το Οικουμενικό Βασικό Εισόδημα. Μέχρι και ο νεοφώτιστος Χαράρι, που στο πρόσφατο παρελθόν φαντασιωνόταν τον “Homo Deus”, τώρα βάρεσε απότομο χειρόφρενο προειδοποιώντας για τους κινδύνους από την Τεχνητή Νοημοσύνη πάνω στη δημοκρατία “μας”, χωρίς να συνυπολογίζουμε τις πλερέζες του για την κατάρρευση της “παγκόσμιας φιλελεύθερης τάξης”!

Όταν βαράς 8 δις, η ζωή γίνεται τελείως φτηνή, και δεν μπορείς να κάνεις τίποτε για αυτό, το κρέας σου είναι σε υπεραφθονία όταν τα μοντέλα τους προβάλλουν στους αριθμούς τις τάσεις. Ακόμα και η ζωή του σκύλου σού έκλεψε το τέταρτο της δημοσιότητας που κάποτε ήτανε δικό σου· γιατί λοιπόν να μην γίνουμε κυνικοί; Αποδεδειγμένα, μάλιστα, η δημοκρατία “μας” τρέμει τον κυνισμό, ενώ ακόμα κι ο Μέγας Αλέξανδρος αναγκάστηκε κάποτε να σεβαστεί έναν κυνικό.

Το δικό μας (σ.σ. ελληνικό) ιδιότυπο παράδειγμα “περιορισμών της ανάπτυξης” αποτυπώνεται αμείλικτα στα νούμερα: εκατομμύρια οφειλέτες στα ασφαλιστικά ταμεία και εφορία, μια ολόκληρη κοινωνία αποκλεισμένων και φαντασμάτων, για τους οποίους οι σωτήρες της ημέρας, ένθεν κακείθεν, λόγο δεν κάνουν. Οι δημόσιες δομές καταρρέουν, όση σκουίλα και να πέφτει ολημερίς στο διαδίκτυο, όσους υγειονομικούς και να πάρουν πίσω, διότι λάδι δεν μπαίνει πια στη μηχανή. Κι η Ελλάδα, ως “αδύναμος κρίκος” του αναπτυγμένου κόσμου, είναι η προβολή αυτού που για όλους έρχεται, κι εδώ ίσως χρειαστεί να γίνουμε “αδέρφια στη φτώχεια” (όπως παρατηρεί ο μεγάλος στοχαστής Π. Κονδύλης), δηλαδή να ζούμε όλοι υπό άθλιες συνθήκες, ή να επιδοθούμε σε πρωτόγνωρους αγώνες για την κατανομή στοιχειωδών αγαθών, νερό, αέρα ή σιτάρι. Και, σκεπτόμενοι την “ανυπόφορη κατάσταση της στοιχειακής και συνάμα καθολικής υπαρξιακής αντιπαράθεσης”, δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε τον Hobbes με την πολιτική φιλοσοφία του περί “κοινωνικού συμβολαίου” όπου, για να την κάνει να σταθεί, επινόησε το περιώνυμο πείραμα σκέψης του, το “state of nature”, την φυσική κατάσταση, από την οποία υποτίθεται ότι εξέρχονται οι άνθρωποι οικειοθελώς για να συστήσουν κράτος-Λεβιάθαν. Τι κι αν μας έλεγε ο Αριστοτέλης ότι η πόλις είναι φυσική πραγματικότητα, και προγενέστερη του ατόμου; Στη φυσική κατάσταση του Hobbes, η ζωή είναι “μοναχική, δυσάρεστη, ζωώδης και μικρή”, και επικρατεί ο πόλεμος όλων εναντίον όλων (bellum omnium contra omnes). Την πολιτική φιλοσοφία του Hobbes ενδέχεται να ολοκληρώσουν-επιβεβαιώσουν οι επίγονοί του με την αντίστροφη σειρά: η διάλυση του κοινωνικού συμβολαίου (πάνω στο οποίο χτίστηκε όλη η αφήγηση του νεώτερου πολιτικού πολιτισμού) να είναι αυτή που θα οδηγήσει στη φυσική κατάσταση, κάτι σαν “back to the future”, και την ανυπόφορη συνθήκη όπου όλοι είναι εν δυνάμει εχθροί. Εν ολίγοις, βαρβαρότητα, δυτικής κοπής προπολιτική βαρβαρότητα, στα σημερινά όμως μεγέθη.

Τότε ήτανε που έπρεπε να σηκωθεί το χειρόφρενο, τελευταία ευκαιρία το 1970. Καμία από τις πιασάρικες θεωρίες συνωμοσίας δεν δύναται να απαντήσει απολύτως πειστικά σε αυτό που έρχεται. Ίσα-ίσα, με τις καλές business as usual βγήκε και μεροκάματο από τα σενάρια για τις Πλάκες της Τζώρτζια. Και τώρα τι θα κάνουμε που ανατινάχτηκαν οι πλάκες; Είπαμε, αποϊδρυματοποίηση, κι όποιος αντέξει. Οι θύρες του τρελλοκομείου Γη ανοίξανε. Οι συνέπειες ανυπολόγιστες. Προοικονομείται τουλάχιστον μια μίνι ή μετά-“Αποκάλυψη”, αλλά αυτό είναι το τίμημα που θα πληρώσει η ανθρωπότητα για την προδοσία· τη διαστροφή, τον εκμαυλισμό και εν τέλει ενταφιασμό της ελληνικής σκέψης και παραδείγματος. “Ο Αριστοτέλης manager” -και πολλές ακόμα τέτοιες αθλιότητες- φιγουράριζαν στις σύγχρονες εκδόσεις, απευθυνόμενες στους ολετήρες νέας κοπής του 21ου αιώνα. Αλίμονο κι αν κατάλαβε ποτέ κανείς τους γιατί οι διανοητικά υπέρτεροι ημέτεροι αρχαίοι χαλιναγώγησαν τοιουτοτρόπως και τη μαλακία και τη γνώση, ώστε και η φύση να τη γλυτώσει και ο άνθρωπος να μην σιχαθεί την ύπαρξή του ως μέρος της και ως εκδήλωσή της. Hasta la vista!

Σχετικά με Καπάκι

Δείτε όλα τα άρθρα του/της Καπάκι →