Ευδαιμονία, Σέβας, Ηθική, Καλοπροαίρεση

Όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, συμφωνούσαν ότι ο τελικός στόχος του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία και ότι αυτό που αναζητούν οι άνθρωποι σε κάθε τους πράξη είναι η ευτυχισμένη ζωή. Είναι τόσο απλό, που δεν…

Oχι τόσο επειδή πληθαίνουν τα δυσάρεστα που ταλαιπωρούν την υφήλιο, όσο γιατί είναι άστατη, εφήμερη και επαφίεται στη διάθεση ή την κρίση του καθενός να εκτιμήσει το χαμόγελο και τα δώρα της, που ποικίλλουν κατά περίπτωση. Όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, από τον Θαλή τον Μιλήσιο και μετά, συμφωνούσαν ότι ο τελικός στόχος του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία και ότι αυτό που αναζητούν οι άνθρωποι σε κάθε τους πράξη είναι η ευτυχισμένη ζωή. Είναι τόσο απλό, που δεν χρειάζονται καν λέξεις για να περιγραφεί και κάθε ευχή αντί για τα άχρηστα «χρόνια πολλά με υγεία» και τις λοιπές ανοησίες των εγωιστικών meme του πολιτισμού πρέπει να αντικατασταθούν με «Ευδαιμονία, Σέβας, Ηθική και Καλοπροαίρεση»

Ο Σωκράτης εισήγαγε την θεωρία της γνώσης, βασισμένη πάνω στις ηθικές έννοιες και όχι στις υλικές αρχές, πίστευε ότι «η αρετή είναι ευδαιμονία». Αντίθετα, οι σοφιστές δίδασκαν ότι η αρετή είναι μια τέχνη που διδάσκεται και αφορά την προσωπική επιτυχία στην ζωή, χωρίς να υπόκεινται σε απόλυτες ηθικές αρχές και αξίες, αφού απόλυτη γνώση δεν υπάρχει. Ο Σωκράτης δίδασκε ότι «η αρετή είναι γνώση», δηλαδή ότι η αρετή μπορεί να αποκτηθεί μέσα από την ορθή και την απόλυτη γνώση. Η ορθή γνώση, σύμφωνα με τον Σωκράτη, είναι η γνώση των απόλυτων ηθικών εννοιών που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση μέσα στον άνθρωπο και μπορεί να επιτευχθεί με την αυτογνωσία. Για τον Σωκράτη «ουδείς εκών κακός», δηλαδή κανένας δεν κάνει κακό με την θέλησή του, αλλά, αντίθετα η κακία οφείλεται απλά στη άγνοια.

Ο Πλάτων, αναφέρει ότι η ευδαιμονία μπορεί να επιτευχθεί με την γνώση του κόσμου των ιδεών, οι οποίες αποτελούν τα τέλεια πρότυπα, όχι μόνο των ηθικών εννοιών, όπως υποστήριζε ο Σωκράτης, αλλά και των γνωστικών εννοιών, καθώς και όλων των πραγμάτων που αποτελούν τον ορατό κόσμο και που δεν είναι παρά «είδωλα» ή «μιμήματα» των Ιδεών. Για να γνωρίσει ο άνθρωπος τον κόσμο των Ιδεών, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όχι τις αισθήσεις του, αλλά την διαύγεια του νου του, ο οποίος είναι μέρος της ψυχής του.

Έτσι, προορισμός του ανθρώπου είναι από την μία η φυγή από τον υλικό κόσμο και από την άλλη η ομοίωσή του με το θείο, η οποία επιτυγχάνεται με τον αρμονικό συνδυασμό των τριών αρετών που αντιστοιχούν στα τρία μέρη της ψυχής, δηλαδή της «σοφίας», της «ανδρείας» και της «σωφροσύνης». Ο συνδυασμός των τριών αυτών αρετών γεννά την τέταρτη κύρια αρετή, «την δικαιοσύνη» γι’αυτό ο δίκαιος άνθρωπος είναι ο πλησιέστερος στον Θεό, άρα και ο πιο ευδαίμων.

Ο Αριστοτέλης αν και μαθητής του Πλάτωνος, αναφέρει ότι η θεωρία του ιδανικού κόσμου των Ιδεών ήταν τελείως φανταστική και ότι, αντίθετα, ο ορατός κόσμος είναι απόλυτα αληθινός. Αφού ταξινόμησε τις αρετές σε δύο μεγάλες κατηγορίες, «τις ηθικές» και «τις διανοητικές», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευδαιμονία μπορούσε να επιτευχθεί κατά πρώτο λόγο με την άσκηση των διανοητικών αρετών, και κατά δεύτερο λόγο με την άσκηση των ηθικών αρετών, διότι η διανοητική ενέργεια συνίσταται στην καθαρή σκέψη και στην ενατένιση της αλήθειας και του ύψιστου αγαθού, του Θεού. Αυτά τα έλεγε στην μάζα – ιερείς, διδασκάλους κλπ- γιατί στους «κλειστούς κύκλους» των μαθητών του έλεγε τελείως διαφορετικά πράγματα, όπως και ο Πυθαγόρης άλλωστε.

Οι Κυνικοί φιλόσοφοι μας λένε ότι οι όλες οι κοινωνικές συμβάσεις και οι καθιερωμένες ανθρώπινες αξίες είναι περιττές και ότι η ευδαιμονία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια ζωή όσο γίνεται πιο απλή και φυσική, όπως είναι η ζωή στην φύση. Επίσης, αναφέρουν ότι ο άνθρωπος έπρεπε να απαλλαχθεί από τα δεσμά της «Πόλης-Κράτους», καθώς και των ιδανικών της. Αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα «Κυνικός» προήλθε από το ψευδώνυμο κύων=σκύλος, που είχε δοθεί στον Διογένη, τον διασημότερο εκπρόσωπο των Κυνικών, για την αναισχυντία του, από αυτούς που μέχρι σήμερα ούτε ετυμολογικά δεν γνωρίζουν τι σημαίνει Ευδαιμονία.

Οι Σκεπτικιστές, με πρώτο απ’όλους των Πύρρωνα τον Ηλείο, πίστευαν ότι τόσο οι αισθήσεις, όσο και οι γνώσεις μας εξαπατούν και επομένως, η ορθή γνώση της φύσης των πραγμάτων δεν μπορεί να αποκτηθεί μέσω της εμπειρίας του ορατού κόσμου. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτούς, για να φτάσει κανείς στην ευδαιμονία πρέπει να αμφισβητεί συνεχώς τις δοξασίες όλων των ανθρώπων, ακόμα και των φιλοσόφων και να μην εκφέρει γνώμη ή οποιαδήποτε άποψη, παρά μόνο για τις προσωπικές του εμπειρίες. Μια τέτοια στάση, πίστευαν οι Σκεπτικιστές, προσφέρει ανακούφιση στους ανθρώπους, που δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα, τους απαλλάσσει από τον δογματισμό, τους προτρέπει να ζουν σύμφωνα με τη φύση και τους χαρίζει την υπέρτατη αρετή, που δεν είναι άλλη από την πνευματική γαλήνη.

Σύμφωνα με τους Επικουρείους, η ευδαιμονία συνίσταται στην ψυχική ηρεμία (αταραξία) και επιτυγχάνεται με την αναζήτηση της ηδονής. Οι Επικούρειοι με τον όρο «ηδονή» δεν εννοούσαν την ηδονή που κρύβεται στις απολαύσεις και στις διασκεδάσεις («ενεργή» ή «κινητική» ηδονή, ηδονή εν κινήσει), αλλά την ηδονή που συνοδεύει την πλήρη απουσία πόθου και πόνου (απονία), δηλαδή την σωματική υγεία και την ψυχική ηρεμία («στατική» ηδονή, ηδονή καταστηματική). Έτσι, για τους Επικουρείους, η ευτυχισμένη ζωή είναι μια ζωή απαλλαγμένη από τους φόβους και τις οδυνηρές σκέψεις, οι οποίες μπορούσαν να προκαλέσουν ψυχική και σωματική οδύνη. Λέγοντας «Ηδονή» οι Επικούριοι αναφέρονται στην «Ευδαιμονία».

Οι Στωϊκοί, αναφέρουν ότι η αρετή είναι αρκετή για να φτάσει κανείς στην ευδαιμονία. Σύμφωνα με αυτούς, η αρετή είναι το μόνο αγαθό για τον άνθρωπο, γιατί είναι πάντα ευεργετική. Η καταγωγή, η κοινωνική θέση, ο πλούτος, οι απολαύσεις, οι οποιεσδήποτε αξίες που ταύτιζαν την ευτυχία με τα υλικά αγαθά, δεν είχαν καμμία σημασία με τους Στωϊκούς. Όλες αυτές οι αξίες ήταν –όπως έλεγαν οι Στωϊκοί- «αδιάφορες» και δεν συνεισέφεραν τίποτα όσον αφορά στην πορεία προς την αρετή, αφού οι άνθρωποι μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν καλά ή άσχημα.

Αντίθετα, οι Στωϊκοί πίστευαν ότι τα ενάρετα άτομα έχουν ό,τι χρειάζονται για να είναι ευτυχή και επομένως, η ευδαιμονία είναι εφικτή, όχι μόνο για τους προικισμένους από την ζωή με πλούτο και κοινωνική θέση, αλλά και για όσους έχουν λιγότερη τύχη όπως οι φτωχοί, οι σκλάβοι, οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις των τεχνητών πολιτ-ισμών. Η αρετή συνίσταται σε μια ζωή σύμφωνα με την φύση, δηλαδή σύμφωνα με την λογική ή τον λόγο (νου) του Πνεύματος, με την οποία είναι προικισμένος κάθε άνθρωπος ως μέρος της φύσης και η οποία, αν και υπάρχει ατελής μέσα του, μπορεί να τελειοποιηθεί με την αυτογνωσία.

Ο ενάρετος και καλοπροαίρετος άνθρωπος χαρακτηρίζεται από «Γαλήνη» και «Ευδαιμονία».

Οι Νεοπλατωνικοί πρεσβεύουν την θέση ότι ο δρόμος προς την ευδαιμονία είναι η ανάταση της ψυχής και η ομοίωσή της με το Πνεύμα. Σκοπός του ανθρώπου είναι να βοηθήσει την ψυχή του να επανέλθει, μετά τον θάνατο, στην αρχική της κατάσταση, σε έναν ανώτερο Πνευματικό κόσμο. Δεν μπορούμε παρά να συμφωνωνούμε με τους φιλοσόφους. Αν ζεις με τις προτροπές των ελλήνων φιλοσόφων, αντιλαμβάνεσαι πόσο εύκολο είναι να μπεις στην θέση του Οδυσσέα και να φτάσεις στην Ιθάκη. Γιατί στην Οδύσσεια μόνο αυτός που είχε Θ Ε Λ Η Σ Η και καλοπροαίρεση, κατάφερε να αγγίξει την Ευδαιμονία. Αν αποκοπείς από την σύνδεση σου με την ΘΕΛΗΣΗ ή Πνευματική Δύναμη δημιουργούνται ψυχολογικές παρεκκλίσεις. Το καλό και το κακό η Ευδαιμονία ή η ταραχή, προσδιορίζεται σε σχέση με κάτι άλλο, πχ. με την επιβίωση, αν πρόκειται για την ανθρώπινη ύπαρξη στο σύνολο της.

Κάθε τι που ενισχύει και αυξάνει την επιβίωση ενός ανθρώπου στα πλαίσια της λογικής, είναι καλό. Κάθε τι που την εξασθενίζει – στα πλαίσια της λογικής επίσης- και την σκοτώνει, είναι κακό. Αυτό είναι Ολοφάνερο, από την υγεία του ανθρώπου, ψυχική και σωματική. Κάθε καλή κατάσταση που σε τοποθετεί και ενδυναμώνει την σύνδεση σου με την Ενεργειακή Δύναμη ή Σκοπό αυτόματα σε τοποθετεί στην κατάσταση της Ευδαιμονίας, κάθε κακή κατάσταση σε αποκόβει και σε απομακρύνει από τον Σκοπό, άρα σε απομακρύνει κι από την Ευδαιμονία.

«Μαζί του αυτός έφερε στους ανθρώπους, το σέβας και την απαίτηση για δικαιοσύνη»

Ο Πρωταγόρας είναι διάλογος του Πλάτωνα, που γράφτηκε στην πρώτη σωκρατική περίοδο της συγγραφικής του δραστηριότητας και αναφέρεται στους ηθικούς κινδύνους που ελοχεύουν για όσους νέους υποστούν την παιδαγωγική επίδραση των σοφιστών. Τόπος του διαλόγου είναι το σπίτι του πλουσίου Αθηναίου Καλλία, ο οποίος φιλοξενούσε τον σοφιστή και φιλόσοφο Πρωταγόρα.

“Κι αφού πια ο άνθρωπος πήρε και κάποιο θεϊκό μερίδιο -πρώτα πρώτα από αυτή τη συγγένεια που έχει με τον θεό- υπήρξε το μόνο πλάσμα που αναγνώρισε θεούς και πάντα νοιαζόταν να στήνει βωμούς και αγάλματα των θεών. Παράλληλα κατάρτισε νωρίς γλώσσα και πλήθος λέξεις με την τεχνική του ικανότητα κι επινόησε οικοδομήματα και φορέματα και υποδήματα και κλινοσκεπάσματα και τους πόρους διατροφής του από προϊόντα της γης.

Οι άνθρωποι λοιπόν στην αρχή, εφοδιασμένοι με αυτά τα μέσα, ζούσαν διάσπαρτοι και πολιτείες δεν υπήρχαν. Έτσι αφανίζονταν από τα θηρία, γιατί, όπως ήταν παντού σκορπισμένοι, έμεναν παντού πιο αδύναμοι εμπρός σ’ αυτά. Η παραγωγική τους τεχνική εξάλλου τους ήταν βέβαια εξυπηρετική αρκετά για συντήρηση, αλλά δεν τους εξυπηρετούσε για τον πόλεμο με τα θηρία. Γιατί δεν είχαν ακόμα την πολιτική τέχνη, της οποίας μέρος αποτελεί η πολεμική τέχνη.

Επιδίωκαν λοιπόν να συγκεντρώνονται και να προστατεύονται μέσα σε πόλεις που έκτιζαν. Έτσι, σε όποια ευκαιρία συγκεντρώθηκαν, έκαναν αδικίες ο ένας στον άλλον, μια και δεν είχαν την τέχνη της πολιτικής οργάνωσης, με αποτέλεσμα πάλι να διασπώνται και να χάνονται. Ο Δίας τότε ανησύχησε για το είδος μας μήπως και χαθεί ολόκληρο, και στέλνει τον Ερμή. Μαζί του αυτός έφερε στους ανθρώπους το σέβας και την απαίτηση για δικαιοσύνη, ώστε να αποτελέσουν δυνάμεις συγκρότησης των πολιτειών και συνεκτικούς δεσμούς ανθρώπινης φιλίας.

Τότε ο Ερμής ρωτάει τον Δία να του πει με τι τρόπο τέλος πάντων θα έδινε στους ανθρώπους τη δικαιοσύνη και το σέβας. “Με ποιον από τους δύο τρόπους; Έτσι όπως είναι κατανεμημένες οι τέχνες, αυτό τον καταμερισμό να κάνω κι εδώ; Κι ο καταμερισμός είναι ο εξής: ένας έχει για ειδικότητα του την ιατρική και εξυπηρετεί πολλούς μη ειδικούς. Έτσι κάνουν και όσοι άλλοι προσφέρουν στο κοινό την εργασία τους. Ώστε και τη δικαιοσύνη και τον σεβασμό με τέτοιον τρόπο να θεσμοθετήσω ανάμεσα στους ανθρώπους ή να κάνω τη μοιρασιά σε όλους;”

“Σε όλους”, είπε ο Δίας, “και όλοι να πάρουν μέρος.

Γιατί πολιτείες δε θα μπορούσαν να σχηματιστούν, αν στους θεσμούς αυτούς μετείχαν λίγοι, όπως γίνεται σε άλλες τέχνες. Και θέσπισέ τους ακόμα έναν νόμο από μένα: όποιος δεν είναι ικανός να συμμετέχει στην τήρηση του σεβασμού και της δικαιοσύνης, να θανατώνεται ως νοσηρό στοιχείο της πολιτείας”.

(Πλάτων, Πρωταγόρας, κεφ. 12,322 b-c)

[ἐπειδὴ δὲ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας, πρῶτον μὲν διὰ τὴν τοῦ θεοῦ συγγένειαν ζῴων μόνον θεοὺς ἐνόμισεν, καὶ ἐπεχείρει βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα θεῶν: ἔπειτα φωνὴν καὶ ὀνόματα ταχὺ διηρθρώσατο τῇ τέχνῃ, καὶ οἰκήσεις καὶ ἐσθῆτας καὶ ὑποδέσεις καὶ στρωμνὰς καὶ τὰς ἐκ γῆς τροφὰς ηὕρετο. οὕτω δὴ παρεσκευασμένοι κατ᾽ ἀρχὰς ἄνθρωποι ᾤκουν σποράδην, πόλεις δὲ οὐκ ἦσαν: ἀπώλλυντο οὖν ὑπὸ τῶν θηρίων διὰ τὸ πανταχῇ αὐτῶν ἀσθενέστεροι εἶναι, καὶ ἡ δημιουργικὴ τέχνη αὐτοῖς πρὸς μὲν τροφὴν ἱκανὴ βοηθὸς ἦν, πρὸς δὲ τὸν τῶν θηρίων πόλεμον ἐνδεής πολιτικὴν γὰρ τέχνην οὔπω εἶχον, ἧς μέρος πολεμική ἐζήτουν δὴ ἁθροίζεσθαι καὶ σῴζεσθαι κτίζοντες πόλεις: ὅτ᾽ οὖν ἁθροισθεῖεν, ἠδίκουν ἀλλήλους ἅτε οὐκ ἔχοντες τὴν πολιτικὴν τέχνην, ὥστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο.

Ζεὺς οὖν δείσας περὶ τῷ γένει ἡμῶν μὴ ἀπόλοιτο πᾶν, Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καὶ δίκην, ἵν᾽ εἶεν πόλεων κόσμοι τε καὶ δεσμοὶ φιλίας συναγωγοί. ἐρωτᾷ οὖν Ἑρμῆς Δία τίνα οὖν τρόπον δοίη δίκην καὶ αἰδῶ ἀνθρώποις: πότερον ὡς αἱ τέχναι νενέμηνται, οὕτω καὶ ταύτας νείμω; νενέμηνται δὲ ὧδε: εἷς ἔχων ἰατρικὴν πολλοῖς ἱκανὸς ἰδιώταις, καὶ οἱ ἄλλοι δημιουργοί: καὶ δίκην δὴ καὶ αἰδῶ οὕτω θῶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις, ἢ ἐπὶ πάντας νείμω; ἐπὶ πάντας, ἔφη ὁ Ζεύς, καὶ πάντες μετεχόντων: οὐ γὰρ ἂν γένοιντο πόλεις, εἰ ὀλίγοι αὐτῶν μετέχοιεν ὥσπερ ἄλλων τεχνῶν: καὶ νόμον γε θὲς παρ᾽ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεως.] Ελληνική Κοσμική Μυθική

Nietzshe: Τι επιδιώκει η γενεαλογία της ηθικής

Η Γενεαλογία της ηθικής θεωρείται ως το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε. Γράφτηκε μέσα σε λίγες εβδομάδες (1887) και πραγματεύεται, με έναν «πολεμικό τρόπο», το αξιακό σύστημα της Δύσης –θρησκευτικό, ηθικό και φιλοσοφικό– ως ένα σύστημα που αιχμαλώτισε την ελευθερία του ανθρώπου, έφθειρε την αυθυπόστασή του και υπονόμευσε τη γνώση. Εξ’ αυτού ανακύπτει η αναγκαιότητα μεταξίωσης, ήτοι απαξίωσης, και ανατροπής όλων των αξιών, που συνθέτουν τον «αγγελικό» κόσμο του Δυτικού πολιτισμού. Πώς εννοεί ο Γερμανός φιλόσοφος τις αξίες; Όχι απλώς ως δεοντολογικές αρχές ή στοιχεία, αλλά κυρίως ως τις πιο κεντρομόλες δυνάμεις της ζωής.

Αντί όμως να ενεργούν ως τέτοιες δυνάμεις, στην έκπτωσή τους συνιστούν ένα οντολογικά-ιστορικά υπονομευτικό σύστημα ηθικών προσταγμάτων, που σχετίζεται ή συσχετίζεται με όλο το σύστημα των κοινωνικών τάξεων και εκφράζει τις δικές τους εξουσιαστικές ιδεολογικοποιήσεις. Έτσι έχουμε να κάνουμε με ένα μηδενιστικό σύστημα, που δεν μεταρρυθμίζεται παρά μόνο εκμηδενίζεται.

Υπ’ αυτό το πνεύμα, ο μηδενισμός του Νίτσε εγγράφεται στη συνείδησή του ως προοπτική κατάφασης της ζωής, χωρίς διαμεσολαβητικές προϋποθέσεις μεγάλων ανδρών της ιστορίας ή θορυβωδών ιδεολογιών. Η προοπτική αυτή μπορεί να είναι έργο μόνο του ίδιου του ανθρώπου, εφόσον και ο ίδιος προχωρήσει πέρα και πάνω από τον τελευταίο άνθρωπο· αυτόν δηλαδή που έχει μεταποιήσει τον εαυτό του σε δούλο των αξιών. Των αξιών ως ηθικών προσταγμάτων ενός δεσποτικού συστήματος αδύναμων και καταπιεσμένων ανθρώπων: εφόσον γίνει υπέρ-άνθρωπος.

Ό,τι απασχόλησε τη φιλοσοφία ως την εποχή του Νίτσε, δηλαδή όλα τα θέματά της και η προβληματική της σχετίζονται γι’ αυτόν με το σύστημα των αξιών. Έτσι τίθεται υπό ριζική αμφισβήτηση κάθε αλήθεια για τις αξίες, όπως έχει διατυπωθεί ως τότε, κάθε αλήθεια της μεταφυσικής και των επιστημών. Η μόνη αλήθεια, που μπορεί να δώσει προοπτική στην ανθρώπινη ζωή, είναι η βούληση για δύναμη και η αιώνια επιστροφή. Η ηθική, υπό την οπτική αυτής της μοναδικής αλήθειας, σχετικοποιείται σε επί μέρους ηθικές με βάση τον βαθμό και τον τρόπο, που αυτές-εδώ ενσαρκώνουν την εν λόγω βούληση.

Ιστορικά, κατά τον Νίτσε, έχουν υπάρξει δυο τύποι ηθικής: η ηθική των δούλων, των αδύναμων, των καταπιεσμένων, που μισούν τη ζωή και επιβάλλουν την ηθική της μνησικακίας, τη φανταστική εκδίκηση. Πρόκειται για τη δύναμη, που έχει αποκοπεί από αυτό που μπορεί: είναι η ενεργός δύναμη που έγινε αντενεργός. Από την άλλη υπάρχει η ηθική των κυρίων, η οποία δεν συνιστά απλώς ένα ιδεώδες ηθικής, αντίθετο προ της ηθική των σκλάβων, όπως θέλουν να αποφαίνονται κάποιοι επιπόλαιοι αναγνώστες της νιτσεϊκής φιλοσοφίας, αλλά την όξυνση της εχθρότητας ανάμεσα στην αθεΐα του υπέρ-ανθρώπου και σε όλες τις μορφές της θεοσέβειας.

Ορισμένως λοιπόν η ηθική των σκλάβων αναπαράγει ή συντηρεί όλες τις χριστιανικές αρετές, που καθιστούν τον άνθρωπο αδύναμο και υποταγμένο. Στην περίπτωση τούτη, η βούληση για δύναμη εκδηλώνεται ως αδυναμία ή αδυνατότητα. Απεναντίας, στην περίπτωση των κυρίων εκδηλώνεται ως δύναμη ή ισχύς, όχι ασφαλώς με την έννοια της άσκησης εξουσίας παρά της ανάπτυξης όλων των δυνατοτήτων του ανθρώπου, από το ένστικτο ως τα συναισθήματα και τη σκέψη: πέραν κάθε εξωτερικής επιβολής ή εξουσίας. Εν τέλει, μέσα από τη γενεαλογία της ηθικής επιχειρείται να χαραχθεί η προοπτική του ανώτερου τύπου ανθρώπου με βάση την αξία που επιβάλλει η βούληση για δύναμη· η βούληση για δύναμη ως ορμή για την πλήρη αυτό-ανάπτυξη.

Το προφίλ του Ευτυχισμένου Ανθρώπου

Η ευτυχία αποτελεί, φαινομενικά τουλάχιστον, κοινή επιδίωξη όλων των ανθρώπων. Κανείς δεν θέλει να είναι άρρωστος, σκυθρωπός και λυπημένος ή μήπως όχι; Βλέπουμε γύρω μας ανθρώπους που είναι μόνιμα ευτυχισμένοι, ακόμη και εν μέσω αγωνιώδους δοκιμασίας στη ζωή τους, ακόμη και κοντά στον θάνατο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δε νιώθουν πόνο, θλίψη ή λύπη – απλά, δεν αφήνουν αυτά τα συναισθήματα να κατακλύσουν και να ελέγξουν την ζωή τους. Πώς το καταφέρνουν; Αυτά είναι τα κυρίαρχα γνωρίσματα των ευτυχισμένων ανθρώπων, μπορείτε να αναλάβετε την Ευθύνη της Ευτυχίας σας και να ακολουθήσετε αυτόν τον μικρό οδηγό υγιούς κι ευτυχισμένης ζωής. Ποιά είναι λοιπόν η ταυτότητα ενός ευτυχισμένου ανθρώπου;

Εκτιμούν τη ζωή: Είναι ευγνώμονες που ξυπνούν κάθε πρωί. Αναπτύσσουν μία παιδική αίσθηση θαυμασμού για τη ζωή και εστιάζουν στην ομορφιά της κάθε στιγμής. Δεν παίρνουν τίποτε ως δεδομένο – προσπαθούν να αδράξουν την κάθε στιγμή και αγνοούν τις μικρές αναποδιές.

Διαλέγουν τους φίλους τους σοφά: Περιτριγυρίζονται από άλλους χαρούμενους, θετικούς ανθρώπους που μοιράζονται τις αξίες, την ηθική και τους στόχους τους. Ανθρώπους που τους ενθαρρύνουν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Φίλους που τους αγαπούν και τους αποδέχονται γι’ αυτό που είναι και που είναι εκεί, όταν χρειάζονται ένα χέρι βοηθείας.

Είναι ανεκτικοί: Αποδέχονται και σέβονται τους άλλους γι’ αυτό που είναι και για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Προσεγγίζουν τους συνανθρώπους τους με καλοσύνη και γενναιοδωρία. Βοηθούν όταν μπορούν, χωρίς να θέλουν ν’ αλλάξουν τον άλλον.

Μαθαίνουν συνεχώς: Ενημερώνονται για ότι έχει να κάνει με την καριέρα και τα ενδιαφέροντά τους και δοκιμάζουν συνεχώς νέα, και πολλές φορές τολμηρά, εγχειρήματα που κεντρίζουν το ενδιαφέρον τους.

Εστιάζουν στην λύση, όχι στο πρόβλημα: Αντί να βουλιάξουν στην αυτολύπηση, με το που έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα, καταπιάνονται με καλή κι ευχάριστη διάθεση με το να βρουν λύση. Δεν αφήνουν τις αντιξοότητες να επηρεάζουν την διάθεσή τους και εστιάζουν στην καλή πλευρά των όποιων προβλημάτων – βλέπουν κάθε εμπόδιο σαν μία ευκαιρία να κάνουν μία αλλαγή προς το καλύτερο. Άλλωστε, ουδέν κακόν αμιγές καλού!

Κάνουν την εργασία που αγαπούν: Έρευνες έχουν δείξει ότι ως και 80% των ανθρώπων όπως είναι φυσικό, δεν αγαπούν την δουλειά τους, με τέτοιο ποσοστό, δεν είναι έκπληξη που υπάρχουν τόσοι δυστυχισμένοι και άρρωστοι άνθρωποι στον κόσμο! Η πραγματικότητα είναι ότι περνάμε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής εργαζόμενοι, (όχι δουλεύοντας, οι δούλοι, δουλεύουν) επομένως είναι πολύ σημαντικό να επιλέξουμε μια εργασία και όχι «δουλιεά» που να μας αρέσει, όπως επίσης και να βρίσκουμε χρόνο για τα άλλα ενδιαφέροντά μας και τις ασχολίες που μας ευχαριστούν.

Απολαμβάνουν τη ζωή: Ξέρουν να ζουν στο παρόν και να απολαμβάνουν τις μικρές χαρές της ζωής: ένα ηλιοβασίλεμα, μία βόλτα στη φύση, την παρέα ενός αγαπημένου προσώπου, μια μέρα κοντά στη θάλασσα, την μυρωδιά των λουλουδιών. Δεν μένουν προσκολλημένοι στο παρελθόν, ούτε ανησυχούν διαρκώς για το μέλλον και είναι ευγνώμονες γι’ αυτά.

Χαμογελούν ή Γελούν: Δεν παίρνουν τον εαυτό τους ή τη ζωή στα σοβαρά! Αντιμετωπίζουν με χιούμορ τις καταστάσεις και τα προβλήματα και δεν διστάζουν να γελάσουν με τον εαυτό τους. Πάντα βλέπουν την αστεία πλευρά των πραγμάτων και με το χιούμορ τους ελαφραίνουν την ατμόσφαιρα.

Πάντα συγχωρούν: Η κακία και το μίσος πληγώνουν, πρωτίστως αυτόν που τον κατέχει. Η συγχώρεση προσφέρει γαλήνη και ηρεμία. Βέβαια, εκτός από το να συγχωρούμε τον διπλανό μας, πρέπει να συγχωρούμε και τον εαυτό μας για τα λάθη ή τις παραλείψεις του.

Αισθάνονται ευγνωμοσύνη: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την αξία όσων έχουν, αισθάνονται ευγνωμοσύνη γι’ αυτά και την εκφράζουν. Ακόμα και για τα πράγματα που οι περισσότεροι θεωρούν δεδομένα: για την υγεία τους, το σπίτι, την εργασία τους, την οικογένεια τους και τους φίλους τους.

Επενδύουν στις σχέσεις: Καλλιεργούν και προστατεύουν τις σχέσεις τους με την οικογένεια και τους φίλους τους, αφιερώνοντας τον απαραίτητο χρόνο και ενδιαφέρον. Είναι υποστηρικτικοί με τους άλλους, δείχνουν κατανόηση και αγάπη και κρατούν τις υποσχέσεις τους.

Είναι ειλικρινείς: Η ειλικρίνεια απλοποιεί τη ζωή. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους και με τους άλλους και βασίζουν τις πράξεις και τις αποφάσεις τους στην εντιμότητα.

Ασχολούνται με το εαυτό τους, όχι με τους άλλους: Εστιάζουν στο να φτιάξουν τη δική τους ζωή όπως την θέλουν και στη φροντίδα του εαυτού τους και των αγαπημένων τους προσώπων. Δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το τι λένε ή κάνουν οι άλλοι, δεν κρίνουν και δεν καταπιάνονται με κουτσομπολιά και δολοπλοκίες. Αποδέχονται ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να ζει τη ζωή του όπως θέλει – όπως και οι ίδιοι άλλωστε!

Είναι αισιόδοξοι: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι βλέπουν πάντα το ποτήρι μισογεμάτο. Εστιάζουν στην θετική πλευρά κάθε κατάστασης – υπάρχει, ακόμα και αν ορισμένες φορές είναι, αρχικά, αδύνατον να την εντοπίσουμε. Διώχνουν συνειδητά τις αρνητικές σκέψεις και τις αντικαθιστούν με θετικές. Αποδέχονται ότι όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο, τον οποίο μπορεί βέβαια ποτέ να μην μάθουν.

Αγαπούν – Θαυμάζουν: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι δέχονται τους άλλους γι’ αυτό που είναι και δεν βάζουν όρια ή προϋποθέσεις για την αγάπη τους. Ακόμα και όταν δεν συμφωνούν ή δυσαρεστούνται από τις πράξεις των άλλων, δεν παύουν να αγαπούν.

Είναι επίμονοι: Δεν το βάζουν κάτω. Αντιμετωπίζουν την κάθε δυσκολία ως ένα ακόμα βήμα πιο κοντά στον στόχο τους. Δεν σταματούν να προσπαθούν ποτέ, εστιάζουν στις επιθυμίες τους και τις διεκδικούν.

Προλαμβάνουν τις καταστάσεις που μπορούν να ελέγξουν: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν χάνουν χρόνο προσπαθώντας να αλλάξουν καταστάσεις που είναι εκτός του ελέγχου τους και αποδέχονται αυτά που δεν μπορούν να αλλάξουν. Γι’ αυτά όμως που μπορούν, φροντίζουν να προλαμβάνουν τις καταστάσεις και να παίρνουν τον έλεγχο, προκειμένου να δημιουργήσουν το αποτέλεσμα που επιθυμούν. Δεν περιμένουν να τους προλάβουν οι εξελίξεις.

Φροντίζουν τον εαυτό τους: Φροντίζουν την υγεία τους, το σώμα και το πνεύμα τους. Προσέχουν τη διατροφή τους, ασκούνται, ξεκουράζονται, κάνουν προληπτικούς ελέγχους την υγεία τους και κρατούν το μυαλό τους σε εγρήγορση. Αφιερώνουν χρόνο στον εαυτό τους και στα ενδιαφέροντα τους.

Έχουν αυτοπεποίθηση: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι αποδέχονται τον εαυτό τους για αυτό που είναι – δεν προσπαθούν να προσποιηθούν κάτι διαφορετικό. Γνωρίζουν τον εαυτό τους, τις επιθυμίες τους, τα πιστεύω και τα θέλω τους, τα όρια και τις αδυναμίες τους. Αισθάνονται σίγουροι για τον εαυτό τους και τις επιλογές τους και δεν διαμορφώνουν τη ζωή τους προσπαθώντας να ευχαριστούν τους γύρω τους.

Αναλαμβάνουν Ευθύνη: Είναι υπεύθυνοι. Πάνω από όλα, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι είναι 100% υπεύθυνοι για τη ζωή τους. Αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη διάθεσή τους, τη νοοτροπία τους, τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις πράξεις και τα λόγια τους. Παραδέχονται τα λάθη τους και αναλαμβάνουν την ευθύνη εξίσου για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους.

Η Ευτυχία είναι Απόφαση. Το πρώτο βήμα είναι να αναλάβουμε την Ευθύνη για την Ευτυχία για να ζήσουμε μαζί της !

@ Ηω Αναγνώστου «Η Τέχνη της Επιβίωσης»

Φωτογραφία Eos Aurora

terrapapers.com