Το σπίτι καίγεται…

‘’Κάποτε, στην παιδική μου ηλικία, ρώτησα τον πατέρα μου: «Υπάρχει Θεός;»
Η απάντησή του ήταν μια αποκάλυψη για μένα. “Για τον άπιστο, όχι, γι΄ αυτόν που πιστεύει, ναι!”

Για μένα, η αγάπη είναι η ύψιστη εκδήλωση αμοιβαίας κατανόησης,
κάτι που δεν μπορεί να μεταφερθεί με μια απλή αναπαραγωγή μιας σεξουαλικής πράξης στην οθόνη.
Άμα ήταν διαφορετικά, θα μπορούσε κανένας να πάει στο λιβάδι και να γυρίσει φιλμ με τούς ταύρους
όταν συζευγνύονται με τις αγελάδες.

Στην εποχή μας, άπαξ και δεν υπάρχουν “ερωτικές” σκηνές στην ταινία,
τότε αμέσως όλοι θεωρούν ότι αυτό είναι αποτέλεσμα λογοκρισίας.

Ωστόσο, τέτοιες σκηνές δεν έχουν καμία σχέση με την αγάπη, αλλά είναι μόνο μια μορφή σεξ.
Στην πραγματικότητα, η ερωτική πράξη για κάθε ζευγάρι είναι μοναδική και ανεπανάληπτη.
Εάν την δείξεις στην οθόνη, θα προκαλέσει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.

Η πίστη είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να σώσει ένα άτομο.

Αυτή είναι βαθύτατη πεποίθησή μου. Διαφορετικά, τι μπορούμε να πετύχουμε;
Αυτό είναι το μόνο που αναμφίβολα έχει το κάθε άτομο. Όλα τα υπόλοιπα είναι ασήμαντα.’’

Αντρέι Ταρκόφσκι σκηνοθέτης

«Ό,τι και να κάνω δεν έχει κανένα νόημα αν το σπίτι καίγεται».

Ωστόσο, ακόμα και όσο καίγεται το σπίτι είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε όπως πριν, να τα κάνουμε όλα
με την ίδια φροντίδα και ακρίβεια, αν όχι μεγαλύτερη, ακόμα και αν κανείς δεν το προσέχει.
Μπορεί η ζωή να εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης, μπορεί καλώς ή κακώς να χαθεί
κάθε ανάμνηση από όσα έχουν συμβεί. Αλλά εσύ συνεχίζεις όπως πριν,
είναι πλέον πολύ αργά για να αλλάξεις, δεν υπάρχει πλέον χρόνος.
«Ό,τι συμβαίνει γύρω σου, δεν πρέπει πλέον να σε απασχολεί».

Όπως η γεωγραφία μιας χώρας που πρέπει να αφήσεις για πάντα πίσω σου. Όμως με ποιο τρόπο σε επηρεάζει ακόμα;

Ακριβώς από τη στιγμή που πλέον δεν σε απασχολεί, τώρα που όλα μοιάζουν να έχουν τελειώσει,
όλα τα πράγματα και οι τόποι εμφανίζονται με το πιο αληθινό τους περίβλημα,
σε αγγίζουν ακόμα πιο βαθιά —έτσι όπως είναι: μεγαλείο και ένδεια.
Ποιο σπίτι καίγεται; Η χώρα που ζεις, η Ευρώπη, ο κόσμος ολόκληρος.
Μπορεί τα σπίτια και οι πόλεις ήδη να κάηκαν από μια τεράστια πυρκαγιά —ποιος ξέρει πόσο καιρός έχει περάσει—
την οποία κάναμε πως δεν είδαμε. Δεν έμειναν παρά κάποιοι τοίχοι, μια τοιχογραφία, ένα τμήμα οροφής,
και ονόματα, πολλά ονόματα, που τα δάγκωσαν οι φλόγες. Ωστόσο, εμείς τα καλύπτουμε
όλα αυτά πολύ προσεκτικά με λευκό σοβά και απατηλές λέξεις, για να φαίνονται άθικτα.

Μένουμε σε σπίτια, σε πόλεις που κάηκαν ολοσχερώς προσποιούμενοι πως στέκονται ακόμα όρθια.
Οι άνθρωποι ζουν και περπατάνε δίπλα στα συντρίμμια με τις μάσκες τους σαν να βρίσκονται στις γειτονιές που γνώριζαν παλιά.

Τώρα η φλόγα έχει αλλάξει μορφή και φύση, έχει γίνει ψηφιακή, αόρατη και ψυχρή —
και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι πλέον ακόμα πιο κοντά μας και μας περικυκλώνει κάθε στιγμή.
Το πρόσωπο είναι ό,τι πιο ανθρώπινο. Οι άνθρωποι έχουν πρόσωπα και όχι απλά μουσούδες,
επειδή κατοικούν στην ανοικτότητα, επειδή μέσα από το πρόσωπό τους εκτίθενται και επικοινωνούν.

Γι’ αυτό το πρόσωπο είναι ο τόπος της πολιτικής.
Η απολιτική εποχή μας δεν θέλει να δει το πρόσωπό της, το κρατάει σε απόσταση, του φοράει μάσκα και το καλύπτει.

Δεν πρέπει να υπάρχουν πλέον πρόσωπα, μόνο νούμερα και στοιχεία.
Ακόμα και ο τύραννος είναι απρόσωπος.

«Τα βουβάλια και τα άλογα έχουν τέσσερις οπλές· αυτό το ονομάζω Παράδεισο.
Να βάλεις καπίστρια στα άλογα και να τρυπήσεις τα ρουθούνια των βουβαλιών· αυτό το ονομάζω άνθρωπο.
Γι’ αυτό τον λόγο λέω: Φρόντισε το ανθρώπινο να μην καταστρέψει τον Παράδεισο μέσα σου,
φρόντισε η πρόθεση να μην καταστρέψει το ουράνιο».

Στο σπίτι που φλέγεται συνεχίζεις να κάνεις ό,τι έκανες πριν,
αλλά δεν μπορείς να αποστρέψεις το βλέμμα σου από αυτό που τόσο απροκάλυπτα σου δείχνουν οι φλόγες.
Κάτι έχει αλλάξει όχι σε αυτό που κάνεις, αλλά στον τρόπο που το αποδεσμεύεις στον κόσμο.
Ένα ποίημα γραμμένο στο σπίτι που καίγεται είναι πιο δίκαιο και αληθινό, επειδή κανείς δεν θα το ακούσει,
επειδή τίποτα δεν εγγυάται ότι θα γλιτώσει από τις φλόγες.

Όμως, αν, κατά τύχη, βρει έναν αναγνώστη, αυτός δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από την ανήμπορη, ανεξήγητη, βαθιά βοή που τον καλεί.

Η αλήθεια μπορεί μόνο να ειπωθεί από εκείνους που δεν έχουν καμιά ελπίδα να ακουστούν,
μόνο από εκείνους που μιλούν μέσα από το σπίτι που το κατασπαράσσουν αδιάκοπα οι φλόγες.
Σήμερα ο άνθρωπος εξαφανίζεται, όπως ένα πρόσωπο στην άμμο από το κύμα.
Αλλά αυτό που παίρνει τη θέση του, δεν συγκροτεί πια ένα κόσμο.

Είναι μονάχα μια γυμνή και βουβή ζωή, χωρίς ιστορία,
στο έλεος των υπολογισμών της εξουσίας και της επιστήμης.

Τζόρτζιο Αγκάμπεν συγγραφέας