Όταν μας αρρωσταίνουν τα συναισθήματά μας

Όταν μας αρρωσταίνουν τα συναισθήματά μας

Ελέγχοντας τον ψυχισμό μας, θωρακίζουμε την υγεία του οργανισμού μας και σε ορισμένες περιπτώσεις σώζουμε ακόμα και την ίδια μας τη ζωή.

Μπορεί ο θυμός να ευθύνεται για τους πόνους στη μέση, η μοναξιά να ανεβάζει την πίεση και η απαισιοδοξία να αυξάνει την πιθανότητα εγκεφαλικού; Το σώμα μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον ψυχισμό μας, ξεκαθαρίζουν οι ειδικοί. Παρόλο, λοιπόν, που τα συναισθήματά μας δεν γίνονται αντιληπτά με τα τεχνολογικά εξελιγμένα εργαλεία της ιατρικής, όπως μια ακτινογραφία ή μια μαγνητική τομογραφία, είναι πολύ πιθανό να επηρεάζουν την υγεία μας, αλλά και τα ίδια μας τα όργανα. Ας δούμε πώς.

Το πρόβληµα: Θυµός

Ο κίνδυνος: Όταν θυμώνουμε πολύ, μπορεί να επιβαρυνθεί ο πόνος στη μέση μας, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Pain» της Διεθνούς Ένωσης για τη Μελέτη του Πόνου (IASP). Ο επικεφαλής της έρευνας, δρ. Stephen Bruehl, εξηγεί ότι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, ο θυμός σχετίζεται με την ευαισθησία μας απέναντι στον πόνο στη μέση.

Η λύση: Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Η υπερβολική έντασή του όμως ή η καταπίεσή του μπορεί να μας επηρεάσει αρνητικά και να εκφραστεί με ψυχοσωματικούς πόνους (όπως π.χ. στη μέση). Πρέπει, λοιπόν, να ανακαλύψουμε πιο υγιείς τρόπους έκφρασης του θυμού μας. Για παράδειγμα, αντί να εκραγούμε, είναι προτιμότερο να πούμε στον εαυτό μας: «Έχω θυμώσει τώρα με αυτό που συμβαίνει. Τι ακριβώς με ενόχλησε και πώς μπορώ να το αντιμετωπίσω; Θα με εξυπηρετήσει αν αφήσω τον θυμό μου να κορυφωθεί ή αν τον κρύψω, ή μήπως με την έντονη φόρτιση που προκαλείται και στις δύο περιπτώσεις το μόνο που καταφέρνω είναι να πιέζω τον εαυτό μου;».

Το πρόβληµα: Μοναξιά

Ο κίνδυνος: Το αίσθημα της μοναξιάς συμβάλλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι που ένιωθαν μοναξιά για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσίαζαν αυξημένα επίπεδα πίεσης μέσα σε διάστημα 4 χρόνων, συγκριτικά με άτομα που ήταν ικανοποιημένα με την κοινωνική τους ζωή. Η επικεφαλής μάλιστα της έρευνας, Louise Hawkley, δήλωσε ότι δεν αρκεί να έχουμε μεγάλο κοινωνικό δίκτυο, αλλά πρέπει να νιώθουμε και ικανοποιημένοι από τις σχέσεις μας προκειμένου να μην αισθανόμαστε μοναξιά.

Η λύση: Για πολλούς ανθρώπους η μοναξιά είναι ένα ανυπόφορο συναίσθημα. Ακόμα και αν βρίσκονται ανάμεσα σε πολλά άτομα, μπορεί να νιώθουν μόνοι ή εγκαταλελειμμένοι. Το συναίσθημα αυτό μπορεί να συνδέεται με θλίψη ή άγχος, που συχνά οδηγεί σε έντονες διακυμάνσεις της πίεσης. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να αναρωτηθούμε τι σημαίνει για εμάς η μοναξιά και πώς μπορούμε να την αντιληφθούμε από μια πιο θετική σκοπιά. Το να είμαστε μόνοι μας, για παράδειγμα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μας έχουν εγκαταλείψει. Μπορεί να αποτελεί απλώς μια ευκαιρία για ξεκούραση και για απόλαυση του αισθήματος της ελευθερίας.

Το πρόβληµα: Burn-out

Ο κίνδυνος: Ατελείωτες ώρες μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή; Η υπερβολική εργασία δεν έχει επίπτωση μόνο στην ψυχική, αλλά και στη σωματική μας υγεία. Σύμφωνα με ισραηλινή έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε 677 εργαζομένους (άνδρες και γυναίκες), όσοι πάσχουν από σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burn-out) έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2.

Η λύση: Η καλύτερη λύση είναι σαφώς η αναθεώρηση εκ μέρους μας του νοήματος της εργασίας και ο επαναπροσδιορισμός των προσδοκιών μας από αυτήν. Πρακτικά, μπορούμε να κάνουμε συχνά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ είναι επίσης βοηθητικό να εμπλεκόμαστε σε ευχάριστες δραστηριότητες μετά το πέρας του ωραρίου, από όπου θα εισπράττουμε χαρά και χαλάρωση, όπως και το να προγραμματίζουμε σύντομες διακοπές, όπου πραγματικά θα αποκοβόμαστε από το εργασιακό περιβάλλον.

Time out Χαλαρώνοντας με τη γιόγκα, το πιλάτες, τη μουσική, το διάβασμα ενός καλού βιβλίου ή περιοδικού κάνουμε ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα, που μας βοηθάει να ηρεμήσουμε, να διαχειριστούμε τον θυμό μας, να αδειάσουμε το μυαλό μας από τις έγνοιες και να νιώσουμε πιο αισιόδοξοι.

Το πρόβληµα: Απαισιοδοξία

Ο κίνδυνος: Τα απαισιόδοξα άτομα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν εγκεφαλικό, σύμφωνα με ευρωπαϊκή μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 23.216 ενηλίκων, ηλικίας 20-54 ετών, τους οποίους παρακολούθησαν οι επιστήμονες για διάστημα 7 ετών. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι λιγότερο απαισιόδοξοι άνθρωποι είχαν 48% λιγότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό. Ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω από τον συσχετισμό απαισιοδοξίας και εγκεφαλικού επεισοδίου δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί, αλλά θεωρείται ότι έχει να κάνει τόσο με βιολογικούς όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Η λύση: Όταν είμαστε απαισιόδοξοι, αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις με έναν αρνητικό τρόπο σκέψης και ένα αίσθημα απελπισίας που μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Για να το αντιμετωπίσουμε, ας προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε αντικειμενικά τις συνέπειες των καταστάσεων και να σκεφτόμαστε με τη λογική και όχι με το συναίσθημα.

Το πρόβληµα: Άγχος

Ο κίνδυνος: Αρκετοί επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν το κατά πόσον το στρες μπορεί να προκαλέσει άνοια. Σουηδοί ειδικοί μελέτησαν 1.500 γυναίκες για 35 χρόνια και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσες από τις συμμετέχουσες βίωναν επαναλαμβανόμενες περιόδους έντονου άγχους κατά τη μέση ηλικία τους είχαν 65% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν αργότερα άνοια, συγκριτικά με τις υπόλοιπες. Επίσης, σκοτσέζοι ερευνητές που έκαναν μελέτες σε ζώα πιστεύουν ότι ο συσχετισμός μεταξύ άγχους και άνοιας οφείλεται στις ορμόνες που απελευθερώνει το σώμα ως αντίδραση στο στρες, οι οποίες αλληλεπιδρούν με τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Η λύση: Για να προστατευτούμε από τις αρνητικές επιπτώσεις του άγχους στη σωματική και την ψυχική μας υγεία, πρέπει να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται στη ζωή μας. Το άγχος δεν προκαλείται αυτόματα, ούτε οφείλεται στα γεγονότα. Νιώθουμε άγχος όταν σκεφτόμαστε αρνητικά ή ερμηνεύουμε ως καταστροφικά τα γεγονότα, όταν θεωρούμε τον εαυτό μας ευάλωτο και αδύναμο ή όταν πιστεύουμε ότι ο κόσμος είναι επικίνδυνος. Για να αντιμετωπίσουμε, λοιπόν, το στρες, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Οι τεχνικές χαλάρωσης, όπως ο χορός, ένας περίπατος ή ο έλεγχος της αναπνοής μας, είναι εξαιρετικά βοηθητικές στην προσπάθειά μας να περιορίσουμε το αίσθημα του άγχους στο σώμα μας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.

ΠΗΓΗ