Όχι μόνο πέρασε η ΕΚΤ σιωπηλά το ψηφιακό ευρώ παραμονή Χριστουγέννων στις 24 Δεκεμβρίου 2025, αλλά ετοιμάζεται να βάλει χρηματικά όρια στους πολίτες, για την χρήση του.

Η ΕΚΤ λαμβάνει υποστήριξη από το Συμβούλιο της ΕΕ για όρια στις διακρατήσεις ψηφιακού ευρώ, αναφέρει ΤΟ coindesk.com.

Ανησυχώντας ότι ένα CBDC θα απορροφήσει κεφάλαια από τις παραδοσιακές τράπεζες, οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ, εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής ορίων στο ποσό του ψηφιακού ευρώ που μπορούν να διακρατούν οι πολίτες, ώστε να διασφαλιστεί ότι προορίζεται αποκλειστικά για πληρωμές.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για ένα ψηφιακό ευρώ, θεωρώντας το ως εξέλιξη του χρήματος και ως εργαλείο για οικονομική ένταξη.

Προτείνονται μάλιστα και όρια στις διακρατήσεις ψηφιακού ευρώ για να αποτραπεί ο ανταγωνισμός του ψηφιακού νομίσματος της κεντρικής τράπεζας με τις τραπεζικές καταθέσεις και για να αποφευχθεί η χρηματοπιστωτική αστάθεια.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτά τα όρια προστατεύουν τις τράπεζες από τον ανταγωνισμό και ενδέχεται να περιορίσουν τη δυνητική χρησιμότητα του ψηφιακού ευρώ.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα όργανο της ΕΕ που τροποποιεί τη νομοθεσία και δεσμεύει τις εθνικές κυβερνήσεις να υιοθετήσουν τους νόμους του μπλοκ, δήλωσε ότι υποστηρίζει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διερευνήσει ένα επίσημο ψηφιακό νόμισμα, αποκαλώντας το ως εξέλιξη του χρήματος και ως εργαλείο για οικονομική ένταξη.

Σε μια ανάρτηση της Παρασκευής στον ιστότοπό του, το Συμβούλιο, ωστόσο, δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να θέσει όρια στη συνολική αξία που μπορεί να διατηρείται σε διαδικτυακούς λογαριασμούς και ψηφιακά πορτοφόλια ανά πάσα στιγμή για να «αποφύγει τη χρήση του ψηφιακού ευρώ ως μέσου αποθήκευσης αξίας» και να αποτρέψει τυχόν επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Το Συμβούλιο αποτελείται από υπουργούς κυβερνήσεων από τα 27 έθνη του μπλοκ και διαμορφώνει το δίκαιο της ΕΕ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η έγκρισή του σηματοδοτεί ευρεία εθνική ευθυγράμμιση γύρω από τον σχεδιασμό του ψηφιακού νομίσματος της κεντρικής τράπεζας, αυξάνοντας την πιθανότητα η επικείμενη νομοθεσία να αντικατοπτρίζει την προσέγγιση της ΕΚΤ.

«Τα όρια διατήρησης δεν αφορούν μόνο την αφηρημένη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», δήλωσε στο CoinDesk ο Edwin Mata, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας tokenization Brickken και συνεχίζει: «Αφορούν την αποτροπή του άμεσου ανταγωνισμού του ψηφιακού ευρώ με τις τραπεζικές καταθέσεις. Εάν οι άνθρωποι μπορούσαν να κατέχουν απεριόριστα ψηφιακά ευρώ, οι καταθέσεις θα μπορούσαν να μετατοπιστούν άμεσα από τις εμπορικές τράπεζες στην ΕΚΤ, ειδικά σε περιόδους πίεσης, επιταχύνοντας ουσιαστικά τις τραπεζικές μαζικές αναλήψεις.»

Η ΕΚΤ έχει προειδοποιήσει για παρόμοιους κινδύνους που θέτουν τα σταθερά κρυπτονομίσματα. Οι αξιωματούχοι της έχουν επισημάνει περιουσιακά στοιχεία συνδεδεμένα με το δολάριο, όπως το USDT της Tether και το USDC της Circle Internet (CRCL), προειδοποιώντας ότι «η σημαντική αύξηση των σταθερών κρυπτονομισμάτων θα μπορούσε να προκαλέσει εκροές καταθέσεων λιανικής, μειώνοντας μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες και αφήνοντάς τες με πιο ασταθή χρηματοδότηση συνολικά».

Κατανοώντας τα όρια αποταμίευσης σε ψηφιακό ευρώ

Η ανησυχία της ΕΚΤ υπερβαίνει την αόριστη «χρηματοπιστωτική σταθερότητα», δήλωσε ο Pedro Birman, Διευθύνων Σύμβουλος της Quadra Trade η οποία συνέχισε : «Στο ευρωσύστημα, τα περισσότερα χρήματα δημιουργούνται από τις εμπορικές τράπεζες μέσω δανεισμού.

Εάν τα ψηφιακά ευρώ μπορούσαν να διακρατούνται ελεύθερα ως μέσο αποθήκευσης αξίας, η μεγάλης κλίμακας μετανάστευση από τις τραπεζικές καταθέσεις σε χρήματα της ΕΚΤ που διαχειρίζεται η ίδια η ΕΚΤ θα συρρίκνωνε τις καταθετικές βάσεις των τραπεζών. Αυτό θα περιόριζε άμεσα τη δημιουργία πιστώσεων, θα αύξανε το κόστος χρηματοδότησης για τις τράπεζες και θα λειτουργούσε ως μια ακούσια νομισματική σύσφιξη, ειδικά σε περιόδους κρίσης».

Αυτή η ανησυχία επαναλαμβάνεται και από άλλους που βλέπουν τα ανώτατα όρια ως απαραίτητο εργαλείο σχεδιασμού για την προστασία της ισορροπίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

«Το μήνυμα είναι σαφές: το ψηφιακό ευρώ σχεδιάζεται ως σιδηροδρομική γραμμή πληρωμών, όχι ως ισολογισμός, και τα ανώτατα όρια υπάρχουν για να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει ποτέ ισολογισμός», δήλωσε η Amber Ghaddar, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος στο The 200Bn Club και την Nexera.

Σύμφωνα με τον Ghaddar, τα μεγάλα υπόλοιπα ψηφιακού ευρώ θα ενείχαν επίσης τον κίνδυνο αποδυνάμωσης της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, αναγκάζοντας ενδεχομένως την ΕΚΤ να λάβει δύσκολες αποφάσεις, όπως το αν θα πληρώσει τόκους για το χρήμα λιανικής της κεντρικής τράπεζας ή θα αποδεχτεί μειωμένο έλεγχο των επιτοκίων.

Προστασία των τραπεζών από τον ανταγωνισμό

Ωστόσο, άλλοι παραμένουν επιφυλακτικοί. Ενώ η ΕΚΤ διαμορφώνει την πολιτική της γύρω από τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, το αποτέλεσμα είναι επίσης να προστατεύει τις τράπεζες από νέες μορφές ανταγωνισμού, δήλωσε ο Jonatan Randin, ανώτερος αναλυτής αγοράς στην PrimeXBT.

Επισήμανε την ανάλυση της ΕΚΤ που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, σύμφωνα με την οποία τα εν λόγω όρια διακράτησης έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν την οικονομική λειτουργία των εμπορικών τραπεζών και να προστατεύουν τη βάση των εταιρικών καταθέσεων. Μια μελέτη της Copenhagen Economics εκτίμησε ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να μειώσει τα καθαρά έσοδα από τόκους των τραπεζών κατά 7% κατά μέσο όρο, φτάνοντας στο 13% για τους μικρότερους δανειστές.

«Οι τράπεζες επωφελούνται από τη διακράτηση καταθέσεων πελατών και τον δανεισμό αυτών των χρημάτων», δήλωσε ο Randin ο οποίος συνεχίζοντας τόνισε : «Ένα ψηφιακό ευρώ χωρίς αυστηρά όρια θα έδινε στους πολίτες μια εναλλακτική λύση χωρίς κίνδυνο, μειώνοντας την πρόσβαση των τραπεζών σε φθηνή χρηματοδότηση».

Ο Arthur Breitman, ιδρυτής του blockchain Tezos, ανέφερε κάτι παρόμοιο. Είπε ότι το μέτρο αποσκοπεί στην αποτροπή της ξαφνικής φυγής καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες σε αυτό που ουσιαστικά θα ήταν χρήμα κεντρικής τράπεζας χωρίς κίνδυνο. Ενώ αυτό προστατεύει τα μοντέλα χρηματοδότησης των τραπεζών, πρόσθεσε, αντικατοπτρίζει επίσης το πόσο εξαρτάται το τρέχον σύστημα από τις εμπορικές τράπεζες για την παροχή πιστώσεων.

Ο Charles d’Haussy, Διευθύνων Σύμβουλος του Ιδρύματος dYdX, επεσήμανε την αντίθεση στις παγκόσμιες προσεγγίσεις: «Η Ευρώπη είναι έντονα αφοσιωμένη σε ένα κυρίαρχο ψηφιακό CBDC, το οποίο είναι το ψηφιακό ευρώ, για να διατηρήσει τον νομισματικό έλεγχο και την ιδιωτικότητα σε ένα πλήρως ρυθμιζόμενο πλαίσιο.«Μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου, ειδικά οι ΗΠΑ και οι περιοχές με επίκεντρο το δολάριο, ευνοούν τα ιδιωτικά stablecoins για την ταχύτητά τους, την καινοτομία και την παγκόσμια κλίμακα».

Στον πυρήνα της, η συζήτηση αντικατοπτρίζει μια ένταση στην καρδιά του σχεδιασμού του ψηφιακού νομίσματος της κεντρικής τράπεζας: πώς να προσφέρουμε στο κοινό ένα αξιόπιστο, σύγχρονο εργαλείο πληρωμών χωρίς να υπονομεύσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα που ήδη υπάρχει.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ και της ΕΕ θεωρούν τα όρια διακράτησης ως απαραίτητο προστατευτικό κιγκλίδωμα για τη διατήρηση αυτής της ισορροπίας. Εν τω μεταξύ, οι επικριτές προειδοποιούν ότι τα ίδια αυτά όρια ενδέχεται να περιορίσουν τη χρησιμότητα του ψηφιακού ευρώ και να προστατεύσουν τους κατεστημένους φορείς από τον ουσιαστικό ανταγωνισμό.