Για μήνες, ο Vipin Raina προετοιμαζόταν για έναν κατακλυσμό αγορών αργύρου από Ινδούς καταναλωτές ενόψει των εορτασμών προς τιμήν της θεάς του πλούτου, Λάκσμι. Αλλά όταν η ζήτηση έφτασε, τον αιφνιδίασε πλήρως.

Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, η εταιρεία του, το μεγαλύτερο χυτήριο πολύτιμων μετάλλων της Ινδίας, ξέμεινε από αποθέματα αργύρου για πρώτη φορά στην ιστορία της. «Οι περισσότεροι που ασχολούνται με ασήμι και ασημένια νομίσματα είναι κυριολεκτικά εκτός αποθεμάτων. Δεν υπάρχει ασήμι στην αγορά», δήλωσε ο Raina, επικεφαλής trading της MMTC-Pamp India Pvt.

«Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο στα 27 χρόνια της καριέρας μου».

Πανικός και διεθνής κρίση
Μέσα σε λίγες ημέρες, η έλλειψη έγινε αισθητή όχι μόνο στην Ινδία αλλά παγκοσμίως. Επενδυτές και hedge funds έσπευσαν να αγοράσουν ασήμι, βλέποντάς το είτε ως προστασία από την αποδυνάμωση του δολαρίου είτε για να εκμεταλλευτούν τη φρενίτιδα της αγοράς.

Μέχρι το τέλος της εβδομάδας, η κρίση είχε μεταφερθεί στο Λονδίνο, κέντρο της παγκόσμιας τιμολόγησης του αργύρου. Τα αποθέματα εξαντλήθηκαν. Οι τράπεζες σταμάτησαν να δίνουν τιμές, οι traders ήταν σε πανικό, και κάποιοι πελάτες φώναζαν στα τηλέφωνα από απογοήτευση και εξάντληση.

Η τιμή του αργύρου εκτινάχθηκε πάνω από τα 54 δολάρια ανά ουγγιά, σε ιστορικό υψηλό, πριν κατρακυλήσει κατά 6,7%, ένδειξη της τεράστιας έντασης που επικρατούσε στην αγορά, της χειρότερης κρίσης αργύρου από την προσπάθεια των αδελφών Hunt να μονοπωλήσουν την αγορά το 1980.

Τι προκάλεσε την κρίση
Η Ινδία είναι το επίκεντρο της κρίσης. Κατά τη διάρκεια της γιορτής Diwali, εκατοντάδες εκατομμύρια πιστοί αγοράζουν πολύτιμα μέταλλα. Αν και το χρυσάφι έχει παραδοσιακά την τιμητική του, φέτος η προσοχή στράφηκε στο ασήμι.

Αυτό οφείλεται κυρίως στην ινδική επενδυτική κοινότητα και τα social media. Ο Sarthak Ahuja, τραπεζίτης και influencer με 3 εκατομμύρια ακόλουθους, προώθησε την ιδέα ότι το ασήμι, με αναλογία τιμής 100 προς 1 σε σχέση με τον χρυσό, είναι η ευκαιρία της χρονιάς. Το βίντεό του έγινε viral, ενισχύοντας το αγοραστικό κύμα.

«Η φετινή ζήτηση για ασήμι ήταν τεράστια», είπε ο Amit Mittal από την M.D. Overseas Bullion.

Καθώς η ζήτηση εκτοξευόταν, τα premium τιμών στην Ινδία ανέβηκαν από μερικά σεντς σε πάνω από 1 δολάρια, ενώ παράλληλα η Κίνα έκλεισε για εθνική αργία, κόβοντας σημαντική ροή προσφοράς.

Άδειες αποθήκες στο Λονδίνο
Οι traders στράφηκαν στο Λονδίνο, όπου ανακάλυψαν ότι τα αποθέματα είχαν σχεδόν εξαντληθεί. Αν και οι αποθήκες της πόλης φιλοξενούν πάνω από 36 δισ. δολάρια σε ασήμι, το μεγαλύτερο μέρος ανήκει σε επενδυτικά ETF, και δεν είναι διαθέσιμο για άμεσες παραδόσεις.

Από την αρχή του 2025, πάνω από 100 εκατομμύρια ουγγιές εισήλθαν σε ETF, μέσα στο λεγόμενο “debasement trade” — επενδυτική στρατηγική κατά της υποτίμησης του δολαρίου.

Η JPMorgan, ο μεγαλύτερος trader μετάλλων παγκοσμίως, ειδοποίησε πελάτες ότι δεν έχει διαθέσιμο ασήμι για την Ινδία τον Οκτώβριο, παρά μόνο από τον Νοέμβριο.

Κατάρρευση ρευστότητας: Το Λονδίνο «στέγνωσε»
Μέχρι τις 9 Οκτωβρίου, λίγο πριν τη γιορτή Dhanteras, η αγορά του Λονδίνου κατέρρεε: Το κόστος δανεισμού αργύρου εκτοξεύθηκε στο 200% ετησίως, τα spreads τιμών έγιναν τόσο ευρεία που το trading ήταν πρακτικά αδύνατο, ορισμένοι traders έκαναν arbitrage μεταξύ τραπεζών, αγοράζοντας από τη μία και πωλώντας στην άλλη, κάτι εξαιρετικά σπάνιο και η Argor-Heraeus, μεγάλο ελβετικό χυτήριο, σταμάτησε την αγορά αργύρου χωρίς προϋπάρχουσες συμβάσεις. «Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου διαθέσιμη ρευστότητα σε συμβόλαια leasing», δήλωσε ο Robin Kolvenbach της Argor-Heraeus.

Αιτίες πίσω από την πίεση
– Έκρηξη της ηλιακής ενέργειας: Τα φωτοβολταϊκά χρησιμοποιούν ασήμι. Από το 2021, η ζήτηση για ασήμι ξεπέρασε την προσφορά κατά 678 εκατ. ουγγιές

– Επενδυτική ζήτηση: Πάνω από 100 εκατ. ουγγιές μπήκαν σε ETF

– Δασμοί Τραμπ: Ο φόβος επιβολής αντιποίνων δασμών οδήγησε traders να αποθηκεύσουν πάνω από 200 εκατ. ουγγιές στις ΗΠΑ

– Ινδική καταναλωτική φρενίτιδα: Στην Ινδία επικρατεί πραγματικός “FOMO” που άδειασε τις αποθήκες

Η μόνη ελπίδα για την αποκατάσταση της αγοράς ήταν να μεταφερθεί ασήμι από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο, αλλά χρειάζονται τουλάχιστον 4 ημέρες σε ιδανικές συνθήκες, οι καθυστερήσεις στα τελωνεία μπορεί να φτάσουν εβδομάδες και υπάρχει κίνδυνος για traders που έχουν πωλήσει χωρίς να μπορούν να παραδώσουν

Η Comex έχασε πάνω από 20 εκατομμύρια ουγγιές σε μόλις δύο εβδομάδες, στη μεγαλύτερη μείωση εδώ και 25 χρόνια.

Πτώση μετά την κορύφωση
Παρά την κορύφωση της τιμής, η αγορά υποχώρησε πάνω από 5% στο τέλος της εβδομάδας, μετά από θετικά σημάδια στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, που πυροδότησαν μαζικές πωλήσεις.

Ο Daniel Ghali της TD Securities, που είχε προειδοποιήσει εδώ και μήνες για επικείμενο «στέγνωμα» της αγοράς, τελικά δικαιώθηκε, αλλά παραδέχθηκε: «Δεν περιμέναμε αυτή την παγκόσμια έκρηξη στη λιανική ζήτηση. Η πολυπλοκότητα ξεπέρασε τις προβλέψεις μας».

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg