Το σενάριο ενός «lockdown» στην κτηνοτροφία είναι πλέον προ των πυλών, καθώς η ευλογιά των αιγοπροβάτων θερίζει για περισσότερο από έναν χρόνο ολόκληρα κοπάδια. Οι αρμόδιες υπηρεσίες ξεκίνησαν την «έφοδο των δέκα ημερών» για να σταματήσουν τη μετάδοση, όμως τα μέτρα καθυστέρησαν χαρακτηριστικά: δεκατέσσερις μήνες μετά το πρώτο κρούσμα, έχουν ήδη θανατωθεί περίπου 265.000 ζώα και πολλοί κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν απελπισμένοι το επάγγελμά τους. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Enternow Ραντεβού για ταυτότητα οι Περιφέρειες στήνουν τώρα σταθμούς απολύμανσης, την ώρα που η κουβέντα για εμβολιασμό έχει ανάψει, αν και οι ειδικοί τον χαρακτηρίζουν «αυτοκτονικό» για τις εξαγωγές της φέτας που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Η συζήτηση γίνεται ακόμη πιο πιεστική, καθώς η χρονική συγκυρία θεωρείται κατάλληλη: η παραγωγή γάλακτος είναι περιορισμένη, οι εκτροφές ενόψει των γεννήσεων δεν αποδίδουν και η ζήτηση για κρέας είναι μειωμένη, αν και οι τιμές στις μικρές ποσότητες που διατίθενται έχουν ανέβει. Ένα lockdown θα οδηγούσε σε νέα αύξηση τιμών στα αμνοερίφια, ενώ η μετακίνηση κοπαδιών από τα βουνά στα χειμαδιά δημιουργεί άμεσο κίνδυνο διασποράς.

Τι είναι η ευλογιά των αιγοπροβάτων;
Ζωονόσος που πλήττει αποκλειστικά αιγοπρόβατα, με σοβαρές συνέπειες για την κτηνοτροφία αλλά χωρίς κίνδυνο για τον άνθρωπο. Προκαλεί πυρετό, δερματικές βλάβες, ανορεξία και κατάπτωση. Ο ιός παραμένει ζωντανός μέχρι και έξι μήνες σε ζωοτροφές και τρίχωμα, καθιστώντας τη νόσο ιδιαίτερα δύσκολη στην εξάλειψη.

Είναι ασφαλές το γάλα;
Ναι, μετά από παστερίωση υψηλής θερμοκρασίας καταναλώνεται χωρίς ανησυχία.

Είναι ασφαλές το κρέας;
Ναι, η κατανάλωση δεν εγκυμονεί κίνδυνο, καθώς ο ιός δεν προσβάλλει τον άνθρωπο.

Τι έχει γίνει έως τώρα;
Από τον Αύγουστο του 2024 έως σήμερα έχουν καταγραφεί 903 κρούσματα σε 1.148 εκτροφές, οδηγώντας σε θανάτωση 262.854 ζώων. Τα ζώα θάβονται σε λάκκους με έξοδα των Περιφερειών, κοντά στις στάνες.

Τι ισχύει με τα εμβόλια;
Οι επιστήμονες απορρίπτουν τον εμβολιασμό, καθώς η αποτελεσματικότητα δεν ξεπερνά το 60%, τα σκευάσματα δεν είναι ευρωπαϊκά και εγκυμονούν κινδύνους για τις εξαγωγές. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας τόνισε πως κάτι τέτοιο θα έθετε σε άμεσο κίνδυνο το εμβληματικό προϊόν της χώρας, τη φέτα.

Μπορεί να πληγεί η φέτα;
Ναι, και μάλιστα δραματικά. Ο καθηγητής Σπύρος Κρήτας προειδοποιεί ότι αν η χώρα χάσει το καθεστώς «μη εμβολιασμού», αγορές-κλειδιά όπως ΗΠΑ, Καναδάς και Αυστραλία θα κλείσουν την πόρτα. Η ζημιά υπολογίζεται σε πάνω από 12 δισ. ευρώ σε μια δεκαετία.

Τι σημαίνει lockdown τώρα;
Απαγόρευση μετακινήσεων ζώων, περιορισμός εμπορίας γάλακτος και κρέατος. Το μέτρο θεωρείται διαχειρίσιμο λόγω χαμηλής ζήτησης αυτή την περίοδο, αλλά αναμένεται να αυξήσει κι άλλο τις τιμές.

Γιατί δεν εφαρμόστηκαν τα μέτρα βιοασφάλειας;
Παρότι προβλέπονται αυστηρά πρωτόκολλα – αλλαγή ρούχων, γάντια, ποδονάρια, τροχόλουτρα, απολυμαντικές αψίδες – ελάχιστοι τα τηρούν. Έτσι, η νόσος μεταφέρεται εύκολα από μονάδα σε μονάδα. Στη Θεσσαλία, που πληρώνει βαρύ τίμημα, στήνονται τώρα 17 σημεία απολύμανσης.

Τι αποζημιώσεις παίρνουν οι κτηνοτρόφοι;
Η σφαγή είναι υποχρεωτική ακόμη και με ένα κρούσμα. Οι αποζημιώσεις δίνονται σχετικά γρήγορα και θεωρούνται υψηλές για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, γύρω στα 200 ευρώ το ζώο. Όμως το κόστος αγοράς νέων ξεπερνά τα 300 ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται το διάστημα που απαιτείται μέχρι να ξαναπαραχθεί γάλα και κρέας.

Τι πρέπει να κάνει ο κτηνοτρόφος σε ύποπτο κρούσμα;
Να ενημερώσει άμεσα τις κτηνιατρικές υπηρεσίες, να απομονώσει το ζώο και να εφαρμόσει αυστηρά μέτρα βιοασφάλειας. Ο υπουργός Τσιάρας παραδέχτηκε ότι αρκετοί κτηνοτρόφοι κρύβουν κρούσματα, με αποτέλεσμα η νόσος να εξαπλώνεται.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ευλογιά δεν απειλεί μόνο τα κοπάδια, αλλά και την ίδια την καρδιά της ελληνικής κτηνοτροφίας και της εθνικής οικονομίας: τη φέτα. Αν χαθεί το στοίχημα, οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες.

Πηγή: Enternow