Τα Ευρωπαϊκά χωράφια δηλητηριάζονται επί δεκαετίες… Τα φυτοφάρμακα είναι παντού και κανείς δεν τα ελέγχει
Μια νέα ευρωπαϊκή μελέτη ρίχνει φως στην εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων και την παρουσία υπολειμμάτων τους στα αγροτικά χωράφια, αποκαλύπτοντας σοκαριστικά δεδομένα για την ασφάλεια τροφίμων, την υγεία του περιβάλλοντος και των ανθρώπων.

Η αύξηση της ζήτησης τροφίμων λόγω πληθυσμιακής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τη μείωση των διαθέσιμων καλλιεργήσιμων εκτάσεων, έχει καταστήσει τα φυτοφάρμακα απαραίτητα για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς μειώνουν τις απώλειες καλλιεργειών από παράσιτα και ασθένειες κατά περίπου 30%.

Ωστόσο, η παγκόσμια χρήση τους αυξήθηκε ραγδαία τα τελευταία δώδεκα χρόνια – από 2,8 εκατ. τόνους το 2010 σε 3,5 εκατ. τόνους το 2022 – με την Ευρώπη να ακολουθεί τάση ανόδου, αν και πιο μετριοπαθή λόγω αυστηρότερων κανονισμών.

Τι έδειξε μελέτη σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες

Η μελέτη SoildiverAgro, υπό τον David Fernández Calviño στο Πανεπιστήμιο του Vigo, ανέλυσε 614 φυτοφάρμακα σε 188 χωράφια σιταριού σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες.

Τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά: το 99% των συμβατικών χωραφιών περιείχε τουλάχιστον ένα φυτοφάρμακο, ενώ ανιχνεύτηκαν 73 διαφορετικές ουσίες, με πιο κοινές το fenbutatin oxide, το AMPA, το glyphosate και το epoxiconazole.

Ακόμη και στα βιολογικά χωράφια βρέθηκαν 35 διαφορετικά φυτοφάρμακα, εκ των οποίων μόνο το Spinosad είναι επιτρεπτό σε βιολογική γεωργία, υποδεικνύοντας τη διαχρονική ανθεκτικότητα και τη διασπορά των ουσιών από συμβατικά αγροκτήματα.

Σοκαριστικό είναι ότι 31 από τις ανιχνευμένες ουσίες είχαν ήδη απαγορευτεί, με ορισμένες να παραμένουν ανιχνεύσιμες ακόμη και 40 χρόνια μετά την απαγόρευσή τους.

Τεράστιο το κόστος

Το περιβαλλοντικό και υγειονομικό κόστος είναι τεράστιο. Λιγότερο από το 15% των φυτοφαρμάκων φτάνει ποτέ στον στόχο του· η υπόλοιπη ποσότητα διαχέεται στο έδαφος, στο νερό και στον αέρα, απειλώντας τη βιοποικιλότητα και δηλητηριάζοντας οργανισμούς που δεν ήταν στόχος.

Επιπλέον, τα υπολείμματα εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, αυξάνοντας τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών, καρδιοαγγειακών, ενδοκρινικών, αναπνευστικών, νεφρικών και αναπαραγωγικών παθήσεων, καθώς και καρκίνου στον άνθρωπο.

Οι ερευνητές προτείνουν ριζικές αλλαγές: αντικατάσταση των πιο τοξικών και επίμονων ουσιών με βιοεντομοκτόνα, φυτικά προϊόντα ή ευεργετικούς μικροοργανισμούς, καθώς και υιοθέτηση γεωργικών πρακτικών που ενισχύουν την υγεία του εδάφους και τη φυσική ανθεκτικότητα των καλλιεργειών.

Αμειψισπορά, μειωμένη καλλιέργεια, καλυπτικές καλλιέργειες και πιστοποιημένη βιολογική γεωργία δεν είναι πλέον πολυτέλειες αλλά αναγκαία εργαλεία για να περιοριστεί η διασπορά επικίνδυνων ουσιών.

Η νέα μελέτη «φωνάζει» ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να γεμίζει χωράφια με χημικές ουσίες που παραμένουν επί δεκαετίες, και η «σιωπηλή» παρουσία τους στην τροφική αλυσίδα καθιστά την επόμενη γενιά των Ευρωπαίων εκτεθειμένη σε κινδύνους που για πολλά χρόνια θεωρούνταν παρελθόν.

www.bankingnews.gr