«Καὶ δημιούργησε ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική του εἰκόνα τὸν δημιούργησε». Μήπως ὅμως δὲν πρόσεξες ὅτι ἦταν ἐλλιπῆ κι ὄχι ἐπαρκῆ τὰ ἀποδεικτικὰ στοιχεῖα, ποῦ παρουσιάσαμε; «Ἂς δημιουργήσουμε τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική μας εἰκόνα καὶ κατὰ τὴ δι¬κή μας ὁμοίωση». Ἡ ἀπόφαση εἶχε δυὸ στοιχεῖα «κατ’ εἰκόνα» καὶ «καθ’ ὁμοίωση». Ἡ δημιουργία ὅμως ἔχει ἕνα. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτό;
Μήπως ἀρχικὰ σκέφθηκε ὁ Θεὸς διαφορετικά, καὶ ἐκ τῶν ὑστέρων ἄλλαξε γνώμη; Μήπως κάποια μετάνοια ἀκολούθησε εὐθὺς μετὰ τὴ δημιουργία; Μήπως ἐκφράζεται ἡ ἀδυναμία τοῦ Δημιουργοῦ, ποῦ ἄλλα ἀποφασίζει πιὸ μπροστά, κι ἄλλα πραγματοποιεῖ μεταγενέστερα; Ἢ μήπως κρύβεται κάποια πολυλογία σ’ αὐτὰ τὰ λόγια; Γιατί ἀμέσως αὐτὸ λέει? «Ἂς δημιουργήσουμε τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα καὶ τὴν ὀμοίωση». Γιατί, ἀφοῦ εἶπε «κατ’ εἰκόνα», δὲν παρέλειψε νὰ προσθέσει: καὶ «καθ’ ὁμοίωση». Ἀπ’ αὐτὲς ὅποια ἄποψη κι ἂν προτιμήσουμε, θὰ κατηγορήσουμε τὸ γραφτὸ λόγο. Γιατί ἂν λέει τὸ ἴδιο πράγμα μὲ δυὸ ὅρους, εἶναι πλεονασμός, τὸ νὰ ἐπαναλαμβάνει δυὸ φορὲς τὰ ἴδια. Ἀλλὰ τὸ νὰ λέμε ὅτι στὴν Ἁγία Γραφὴ ὑπάρχει λόγος περιττός, εἶναι φοβερὴ βλασφημία. Γιατί δὲν περιέχει λόγια περιττά. Συνεπῶς εἶναι ἀναγκαῖο νὰ δημιουργήθηκε ὁ ἄνθρωπος σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καὶ καθ’ ὀμοίωση.
Ἀλλὰ γιατί δὲν λέει: Καὶ δημιούργησε ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική του εἰκόνα καὶ κατὰ τὴν ὁμοίωση; Ἀδυνατεῖ ὁ Δημιουργός; Εἶναι ἀσεβὴς ὁ λόγος. Μήπως μετανόησε Ἐκεῖνος ποῦ δίνει τὴν προσταγή; Ακόμη πιὸ βλάσφημο καὶ νὰ τὸ σκεφθεῖς. Ἀλλὰ μήπως εἶπε, κι ὕστερα μετέβαλε γνώμη; Ὄχι. Οὔτε ἡ Γραφὴ τὸ λέει, οὔτε ὁ Δημιουργὸς ἀδυνατεῖ, οὔτε ἡ ἀρχικὴ θέληση ματαιώθηκε. Καὶ ποιὸς εἶναι ὁ λόγος τῆς σιωπῆς; «Ἂς δημιουργήσουμε τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική μας εἰκόνα καὶ κατὰ τὴν ὁμοίωση». Ἀπ’ αὐτὰ τὰ δυό, τὸ μὲν ἕνα τὸ ἀποκτᾶμε κατὰ τὴν ὥρα τῆς δημιουργίας τὸ δὲ ἄλλο τὸ πετυχαίνουμε μὲ τὴ θέληση. Κατὰ τὴν πρώτη δημιουργία μαζὶ μέ μας συνυπάρχει καὶ τὸ ὅτι ἔχουμε δημιουργηθεῖ σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ.
Το νὰ φθάσουμε νὰ ὁμοιάσουμε μὲ τὸ Θεό, τὸ πετυχαίνουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι μὲ τὴν ἐλεύθερη προαίρεση. Κι αὐτὸ τὸ σχετικὸ μὲ τὴν προαίρεση ὑπάρχει μέσα μας μὲ τρόπο δυναμικό, τὸ μεταφέρουμε δὲ στοὺς ἑαυτοὺς μὲ τρόπο ἐνεργητικό. Κι ἂν δὲν ἔλεγε ὁ Κύριος ἐκ τῶν προτέρων, ὅταν μας δημιουργοῦσε, «ἂς δημιουργήσουμε» καὶ «κατὰ τὴν ὁμοίωση», ἂν δηλαδὴ δὲν μᾶς εἶχε χαρίσει τὴ δύναμη νὰ φθάσουμε στὸ «κατὰ τὴν ὁμοίωση», δὲ θὰ εἴχαμε πάρει στὴν ἐξουσία μας τὴν ὁμοίωση πρὸς τὸ Θεό. Τώρα ὅμως δυνα¬μικά μας εἶχε δημιουργήσει γιὰ νὰ μοιάσουμε στὸ Θεό. Καὶ μὲ τὸ να μας δίνει τὴ δύναμη, γιὰ νὰ μοιάσουμε στὸ Θεό, μᾶς ἀφήνει νὰ γίνουμε οἱ ἴδιοι ἐργάτες τῆς ὁμοίωσης πρὸς τὸ Θεό. Κι αὐτὸ ἔγινε μὲ τὸ σκοπὸ νὰ ἀναγγέλλει ἡ ἀμοιβὴ τὴ δουλειά, καὶ γιὰ νὰ μὴν εἴμαστε σὰν τὶς εἰκόνες ποὺ ζωγραφίζει ὁ ζωγράφος καὶ βρίσκονται ἔτσι τυχαία, καὶ τέλος τὰ ἀγωνίσματα γιὰ τὴ δική μας ἐξομοίωση νὰ μὴν ἀποδώσουν σὲ ἄλλον τὸν ἔπαινο. Γιατί ὅταν βλέπεις τὴν εἰκόνα, νὰ εἶναι φτιαγμένη μὲ ἀκρίβεια ὡς πρὸς τὸ πρωτότυπο, δὲν ἐπαινεῖς τὴν εἰκόνα, ἀλλὰ θαυμάζεις τὸ ζωγράφο. Γιὰ νὰ εἶναι, λοιπόν, γιὰ μένα ὁ θαυμασμὸς κι ὄχι γιὰ κανένα ξένο, ἄφησε ὁ Θεὸς σὲ μένα, τὸ νὰ γίνω ὄμοιος μὲ τὸ Θεό. Γιατί μὲ τὸ νὰ εἶμαι λογικός, ἔχω τὸ κατ’ εἰκόνα. Γίνομαι ὅμως καθ’ ὁμοίωση, μὲ τὸ νὰ γίνω Χρι¬στιανός. Γιατί μας παραγγέλλει: «Νὰ γινόσαστε τέλειοι, ὅπως εἶναι τέλειος ὁ οὐράνιος Πατέρας σας» (Μάτθ. 5, 48).
Βλέπεις ποῦ μας ἀποδίδει ὁ Κύριος τὸ καθ’ ὁμοίωση; Στην αγαθότητα, γιατί ἀνατέλλει τὸν ἥλιό του στοὺς πο¬νηροὺς καὶ στοὺς ἀγαθοὺς καὶ βρέχει γιὰ τοὺς δικαίους καὶ γιὰ τοὺς ἄδικους. Ἂν γίνεις ἄνθρωπος, ποὺ ἀποστρέφεσαι τὴν πονηρία, ἀμνησίκακος, ποὺ δὲν θυμᾶσαι τὴ χθε¬σινὴ ἔχθρα, ἂν φθάσεις νὰ ἀγαπᾶς τοὺς ἀδελφούς σου καὶ νὰ συμπάσχεις μαζί τους, ὁμοίασες πρὸς τὸ Θεό. Ἂν συγχωρεῖς τὸν ἐχθρό σου μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά σου, ὁμοίασες πρὸς τὸ Θεό. Ἂν γίνεις γιὰ τὸν ἀδελφό σου, ποὺ ἔσφαλε σὲ βάρος σου, τέτοιος ποὺ εἶναι ὁ Θεὸς γιὰ σένα τὸν ἁμαρτωλό, ὁμοίασες πρὸς τὸ Θεὸ μὲ τὴν εὐσπλαχνία πρὸς τὸν πλησίον σου. Συνεπώς εχεις μὲν τὸ κατ’ εἰκόνα, μὲ τὸ ὅτι εἶσαι λογικός, ἀλλὰ μπορεῖς νὰ γίνεις καθ’ ὁμοίωση, μὲ τὸ νὰ φορέσεις πάνω σου σὰν ἔνδυμα τὴν ἀγαθότητα. Ἀπόκτησε αἰσθήματα συμπάθειας, τὴν ἀγαθότητα, γιὰ νὰ ἐνδυθεῖς τὸ Χριστό. Γιατί μὲ ὅλα ἐκείνα τὰ προτερήματα μὲ τὰ ὁποῖα καλλιεργεῖς μέσα σου τὴ συμπάθεια, μὲ αὐτὰ ἐνδύεσαι τὸ Χριστό. Καὶ μὲ τὴν οἰκειότητά σου πρὸς τὸ Χριστό, γίνεσαι οἰκεῖος μὲ τὸ Θεό. Ἔτσι ἡ διήγηση γίνεται διδασκαλία γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ζωή.
«Ἂς δημιουργήσουμε τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴ δική μας εἰκόνα». Ἔχω λοιπόν, τὸ κατ’ εἰκόνα μὲ τὴ δημιουργία. Γίνομαι δὲ καὶ καθ’ ὁμοίωση μὲ τὴ θέλησή μου. Γιατί ἔδωσε τὴ δύναμη γιὰ τὸ καθ’ ὁμοίωση. Γιατί ἂν σὲ δημιουργοῦσε καὶ καθ’ ὁμοίωση, πῶς θὰ φαινόταν ἡ δόξα σου; Και γιατί νὰ ἔπαιρνες ἐσὺ τὸ στεφάνι τῆς νίκης; Γιατί ἂν ὁ Δημιουργός σου πρόσφερε τὸ πᾶν, μὲ ποιὸ τρόπο θὰ ἀνοιγόταν γιὰ σένα ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν; Τώρα ὅμως τὸ μὲν ἕνα σου ἔχει δοθεῖ, ἐνῶ τὸ ἄλλο μένει ἀτελείωτο, ὥστε, ὅταν καταστήσεις τὸν ἑαυτό σου τέλειο, νὰ γίνεις ἄξιος της ἀνταμοιβῆς ἀπὸ τὸ Θεό. Και πῶς γινόμαστε καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ; Μὲ τὴ βοήθεια τῶν Εὐαγγελίων. Τί εἶναι ὁ Χριστιανισμός; Ἐξομοίωση μὲ τὸ Θεό, κατὰ τὸ δυνατὸ στὴν ἀνθρώπινη φύση.
Ἐφόσον ἀποδέχτηκες νὰ γίνεις Χριστιανός, σπεῦσε νὰ ἀναδειχθεῖς ὅμοιος μὲ τὸ Θεό, φόρεσε ὡς ἔνδυμα τὸ Χριστό.
(Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης, Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἔκδ. Τέρτιος, σ. 311-317)
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek