Ποιoί οι λόγοι έλευσης του Αντιχρίστου;

Ο Ιερός Χρυσόστομος αναφέρει στην αναζήτηση των λόγων της έλευσης του Αντιχρίστου, το « τίνος ἕνεκεν ὁ Ἀντίχριστος παραγίνεται », ως το σημαντικότερο από μια σειρά θεολογικών ερωτημάτων που σήμερα θα εντάσσαμε στην κατηγορία των θεολογουμένων.

Τα άλλα ερωτήματα που αναφέρει είναι τα εξής: Για ποιο λόγο επετράπη απ’ το Θεό να υπάρχουν οι αιρέσεις, για ποιο λόγο υπάρχει ο διάβολος, οι δαίμονες και οι πονηροί άνθρωποι που υποσκελίζουν πολλούς.

Το σημαντικότερο ερώτημα απ όλα αυτά, « το κεφάλαιον τούτων ἁπάντων », είναι κατά τον Χρυσόστομοτο γιατί θα έρθει ο Αντίχριστος: « Τίνος ἔνεκεν ὁ Ἀντίχριστος παραγίνεται »

Η πρώτη τοποθέτηση του ιερού Χρυσοστόμου είναι πως αυτά τα θέματα δεν πρέπει να τα εξετάζουμε αλλά είναι προτιμότερο να τα αφήνουμε στο ακατάληπτο της σοφίας του Θεού. Άλλωστε αυτός που με γενναιότητα στέκεται εδραίος στην πίστη, ακόμη και αναμέτρητα τα κύματα και οι χειμώνες και οι θύελλες των δυσχερειών πέσουν πάνω του, όχι μόνο δεν παραβλάπτεται στο ελάχιστο αλλά καθίσταται και ισχυρότερος. Αντίθετα, ο ασθενής και αδιάφορος πολλές φορές καταπίπτει και δίχως να τον ενοχλεί κανείς. Ωστόσο, ο Χρυσόστομος, τελικά, λέγει πως αν κάποιος επιμένει να γνωρίσει κάποιο λόγο, θα πρέπει να γνωρίζει πως οι λόγοι της έλευσης του Αντιχρίστου διακρίνονται σε δύο κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι λόγοι που είναι φανεροί μόνο στο Θεό, ο οποίος με διάφορους τρόπους οικονομεί όλες τις σχετικές με εμάς υποθέσεις. Αυτοί είναι και οι περισσότεροι. Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν αυτοί που είναι γνωστοί και σε μας

Αυτοί, είναι:

α) Η πλήθυνση της ανομίας και ασέβειας του κόσμου. Όπως, χαρακτηριστικά, αναφέρει ο Εφραίμ ο Σύρος, την εποχή των εσχάτων η ανθρωπότητα θα κατεργάζεται κάθε λογής κακότητα. Και εξαιτίας αυτής ακριβώς της ασεβείας ο Θεός θα επιτρέψει την δοκιμασία του Αντιχρίστου, διότι αυτό θα θέλουν οι άνθρωποι, να αποστατήσουν απ’ τον Θεό και να ακολουθήσουν τον πονηρό. Στην ουσία οιίδιοι οι άνθρωποι θα ελκύσουν πάνω τους τον πειρασμό. Η επιδημία του Αντιχρίστου θα έλθει ως φυσική συνέπεια της ανθρώπινης αποστασίας. Ο υιός της απωλείας θα έρθει διότι η ανθρωπότητα με τον τρόπο της θα τον έχει προσκαλέσει. 

β) Η ανάδειξη της αρετής των δικαίων. Η έλευση του Αντιχρίστου θα επιτραπεί για να μη μειωθούν τα βραβεία των γενναίων εκείνων Χριστιανών που θα αναδειχθούν νικηφόροι απ’ αυτή την δοκιμασία, χρησιμοποιώντας την ως βατήρα για την ανάβασή τους στον ουρανό. Διότι κατά την ώρα του πειρασμού φαίνεται το ποιόν του καθενός και αναδεικνύεται η αρετή των δικαίων. Εάν ο Αντίχριστος δεν ερχόταν, οι πιστοί Χριστιανοί θα ζημιώνονταν αφού δεν θα είχαν την ευκαιρία να δείξουν την δύναμη της αρετής τους. Δεν μπορεί να χορηγηθεί στέφανος νίκης αν δεν προηγηθεί το αγώνισμα. Πως θα στεφανώσεις κάποιον αν δεν νικήσει πρώτα σε κάποιο αγώνισμα; Και πώς θα είναι δυνατόν να νικήσει κάποιος χωρίς πρώτα να αγωνιστεί; Εξάλλου δεν θα ήταν δίκαιο εξαιτίας της απροσεξίας και της ραθυμίας των άλλων να υστερήσουν όσον αφορά την ανταπόδοση των αμοιβών εκείνοι που αγρυπνούν καινήφουν και είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν την δοκιμασία ώστε να κερδίσουν αναρίθμητους στεφάνους.  Άλλωστε, η δοκιμασία του Αντιχρίστου θα διαρκέσει για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ η βασιλεία των Ουρανών, που θα ακολουθήσει, θα διαρκέσει αιώνια.

γ) Ο έλεγχος της μοχθηρίας των Ιουδαίων. Ένας άλλος λόγος της έλευσης του Αντιχρίστου είναι η απόλυτη κατάκριση των Ιουδαίων και ο αποκλεισμός κάθε είδους απολογίας γι’ αυτούς. « Και τότε ἐλεύσεται εἰς ἔλεγχον τῶν ἀντιθέων Ἰουδαίων », γράφει ο Ιωάννης ο   Δαμασκηνός. Η αποδοχή του ψευτομεσσία Αντιχρίστου απ’ τους Ιουδαίους θα ακυρώσει το κύριο επιχείρημά τους για την απιστία τους απέναντι στο πρόσωπο του πραγματικού Μεσσία, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Το επιχείρημα, δηλαδή, ότι δεν τον αποδέχτηκαν εξαιτίας δήθεν της αγάπης και της πίστης τους στοΘεό, επειδή τάχα θεώρησαν βλασφημία το ότι απεκάλεσε τον εαυτό του Υιό Θεού.    Ο ίδιος ο Κύριος ανέφερε πρώτος την μελλοντική πίστη των Ιουδαίων στον Αντίχριστο ως αναντίρρητη απόδειξη της αγνωμοσύνης και μισοθεΐας τους. « Ἑγώ ἦλθον ἐν τῷ ὀνόματί τοῦ Πατρός μου και οὐκ ἐδέξασθέ με. Ἐάν ἄλλος ἔλθῃ ἐν τῷ ὀνόματι τῷ ἰδίῳ ἐκεῖνον λήψεσθε »είπε. Και, πράγματι, αν, όντως, οι Ιουδαίοι είχαν αρνηθεί τον Ιησού Χριστό από αγάπη δήθεν προς το Θεό, όπως ισχυρίζονται, πολύ περισσότερο θα έπρεπε να δυσπιστήσουν απέναντι στον Αντίχριστο. Και αυτό, διότι ο Χριστός ποτέ δεν αποκάλεσε τον εαυτό του Θεό, παρά μόνο ελάχιστες φορές Υιό Θεού. Έλεγε ότι είχε αποσταλεί απ’ τον Πατέρα, και πως έπραττε όσα άρεσαν σε Εκείνον. Απέδιδε κάθετι σε Αυτόν, λέγοντας ότι απ’ Αυτόν έλαβε την κρίση, και ότι τίποτε δεν μπορούσε να κάνει αφ’ εαυτού, ότι είχε έλθει « ἐντῷ ὀνόματι τοῦ Πατρός Του ».

Και‘ολα αυτά τα έκανε ακριβώς για να αποκόψει κάθε πρόφαση απιστίας και ασέβειας από πλευράς των Ιουδαίων. Και όμως οι Ιουδαίοι δεν τον πίστεψαν αλλά τον σταύρωσαν.  Αντίθετα, ο Αντίχριστος δεν θα ισχυριστεί τίποτε τέτοιο, ούτε ότι έχει σταλεί από τον Πατέρα, ούτε ότι έχει έλθει στη γη με τη σύμφωνη γνώμη Του. Απεναντίας, αρπάζοντας με τυραννικό τρόπο αυτά που καθόλου δεν του αρμόζουν, απροκάλυπτα, θα ονομάσει του εαυτό του Θεό και θέτοντας τον εαυτό του πάνω από κάθε τι που λατρεύεται ως Θεός, θα επιχειρήσει να καταργήσει κάθε άλλη λατρεία. Θα έλθει, όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος « ἐν τῷ ὀνόματι τῷ ἰδίῳ ».

Και, όμως, οι Ιουδαίοι που σταύρωσαν τον Χριστό, επειδή, δήθεν, ονόμασε τον εαυτό του Υιό του Θεού, αυτοί οι ίδιοι θα πιστέψουν στον Αντίχριστο που θα ισχυρίζεται πως είναι Θεός. Η επιλογή των Ιουδαίων να προτιμήσουν τον Αντίχριστο από το Χριστό στερείται κάθε δικαιολογίας. Και αυτό γιατί για τον Χριστό είχε προφητευτεί ότι θα είναι Σωτήρ και θα προσκομίσει αγαθά στο ανθρώπινο γένος, ενώ αντίθετα για τον Αντίχριστο έχει προλεχθεί πως θα είναι  « υιός της απωλείας »  και θα δράσει κατ’ ενέργειαν του Σατανά. Τη στιγμή μάλιστα που, αντίθετα προς τον Χριστό που όσα κήρυττε ήταν σωστά και δίκαια, ο Αντίχριστος θα έλθει « μηδέν επιττάτων υγιές ».

Η μόνη δικαιολογία που θα μπορούσαν, ίσως, να προβάλλουν οι Ιουδαίοι είναι τα θαύματα που θα επιτελέσει ο Αντίχριστος με τη δύναμη του Σατανά. Όμως τέτοια έκανε και ο Χριστός και δεν πίστεψαν σ’ αυτόν. Άλλωστε και οι προφήτες Ηλίας και Ενώχ θα κάνουν θαύματα ως αντιστάθμισμα στις ψευτοθαυματουργίες του Αντιχρίστου, όμως ούτε αυτούς θα  πιστέψουν οι Ιουδαίοι. Αναπολόγητοι λοιπόν από κάθε άποψη θα μείνουν οι Ιουδαίοι για την απιστία τους. Και έτσι θα καταδειχθεί για άλλη μια φορά πως είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί της αλήθειας και οι πιο πιστοί εργάτες του ψεύδους. Αναλύοντας ο ιερός Χρυσόστομος το χωρίο Ιω. 5,43 λέγει πως με αυτό ο Χριστός καταδεικνύει την αχαριστία των Ιουδαίων βασιζόμενος όχι πια στην άρνηση του Χριστού από τους Ιουδαίους αλλά στην αποδοχή του Σατανά από αυτούς. Όπως λέγει χαρακτηριστικά, « καί ἐκ τοῦ ἐναντί ου δείκνυσι την ἀναισχυντίαν ».

Την πρώτη φορά η απιστία και η ασέβειά τους εκδηλώθηκαν με την απόρριψη και την σταύρωση του Κυρίου Ιησού, την άρνηση στον Χριστό. Την δεύτερη φορά, στα έσχατα, θα εκδηλωθούν με τον ενστερνισμό του Αντιχρίστου, την κατάφαση στο Σατανά.  Ένα άλλο χωρίο που χρησιμοποιείται ως αγιογραφική βάση για να στηριχθεί η συγκεκριμένη θέση περί του ελέγχου της μοχθηρίας των Ιουδαίων ως αιτίας της έλευσης του Αντιχρίστου είναιτο Β ́Θεσ/νικείς 2, 10-12. Όσον αφορά αυτό το χωρίο θα πρέπει να πούμε πως η διατύπωση του Παύλου σε αυτόν τον στίχο είναι γενική. Μιλά για κατάκριση όσων δεν δέχθηκαν την αλήθεια, δηλαδή τον Χριστό. Ωστόσο, σύμφωνα τουλάχιστον με τους Αγίους Ιωάννη Χρυσόστομο, Θεοδώρητο Κύρου και Ιωάννη τον Δαμασκηνό αυτοί που εννοούνται στους συγκεκριμένους στίχους δεν είναι άλλοι απ’ τους Ιουδαίους.

Έτσι, και αυτό το χωρίο μαζί με το Ιω. 5,43 αποτελούν τη βιβλική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η θεολογική θέση στην οποία αναφερθήκαμε. Η έλευση του Αντιχρίστου θα αποτελέσει το μεγαλύτερο έλεγχο των Ιουδαίων. Θα τους στερήσει από κάθε δυνατότητα απολογίας. Διότι ποιάς συγγνώμης θα μπορούσαν να τύχουν αυτοί που δεν δέχθηκαν τον Χριστό αλλά θα δεχθούν τον Αντίχριστο; Οι Ιουδαίοι, πραγματικά θα αποστομωθούν. Το γεγονός της αποδοχής του θηρίου θα τους « ἀπορράψει το στόμα» Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει ξανά να τονίσουμε πως αυτή η σκληρή στάση των Πατέρων δεν έχει καμία σχέση με εθνικισμό ή οποιουδήποτε είδους άλλο φανατισμό.

Απόσπασμα Από την Διδακτορική διατριβή Α.Π.Θ του Βασιλείου Ταμιωλάκη

-Η διδασκαλία των Πατέρων της εκκλησίας για τον αντίχριστο-