Πεποιθήσεις

Παρατηρώντας μια ομάδα παιδιών σχολικής ηλικίας την ώρα που παίζουν, μπορεί κανείς να συμπεράνει πόσο σημαντική και μεγαλειώδης είναι η νηπιακή ηλικία. Μέσα στην ομάδα μπορείς πολύ εύκολα να αναγνωρίσεις τον ηγέτη, τον μαχητή, τον επίμονο, τον αφελή, τον καλοσυνάτο, τον συνεργατικό και ότι άλλο χαρακτηρίζει και εμάς τους μεγάλους. Αναρωτιέται κανείς εύλογα. Πότε και Πώς διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του.

• Από πού αντλεί ο καθένας μας τις πληροφορίες που τον κάνουν να δρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο;

• Από πού και πότε δημιουργήθηκαν τα πιστεύω του, οι πεποιθήσεις του;

• Πόσο νωρίς γίνεται αυτό;

• Μπορεί να τα αλλάξει;

Ο άνθρωπος από εξαιρετικά πρώιμες ηλικίες παρατηρεί τα πάντα γύρω του. Τις περισσότερες φορές χωρίς καν να το συνειδητοποιεί τα καταγράφει. Σχεδόν αμέσως αρχίζει να δοκιμάζει αυτό που παρατήρησε και κατέγραψε. Άλλες φορές του βγαίνει σε «καλό» και το κρατά, άλλες πάλι όχι και το απορρίπτει. Έτσι με τη «δοκιμή και λάθος» πορεύεται στη ζωή του μέχρι την ενηλικίωσή του.

Το μικρό παιδί όμως ενώ είναι ένας εξαίρετος παρατηρητής είναι ταυτόχρονα και ένας πολύ κακός ερμηνευτής και τούτο γιατί του λείπουν τα κατάλληλα εργαλεία για την επεξεργασία. Αυτή η νοητική λειτουργία που θα του επιτρέψει να καταλήξει σε ένα ορθό συμπέρασμα. Του λείπουν πληροφορίες. Του λείπει η εμπειρία που θα το οδηγήσει σε επεξεργασία της κάθε πληροφορίας. Έτσι δημιουργεί τις πεποιθήσεις του για τον εαυτό του, για τους άλλους, για τη ζωή, βασισμένο τις πιο πολλές φορές πάνω σε λανθασμένα κριτήρια. Βασισμένο ίσως στα μη ορθά «πιστεύω» της μαμάς ή του μπαμπά ή της θείας Μαρίας.

Οι πεποιθήσεις είναι ένα βιβλίο στο οποίο έχουν γράψει άλλοι για μας με τη δική μας ανοχή. Την ανοχή αυτή την είχαμε γιατί βρισκόμασταν σε πολύ νεαρή ηλικία και δεν είχαμε επιχειρήματα για να τις αντικρούσουμε.. Έτσι λοιπόν αποκτήσαμε ένα βαρύ ογκώδη τόμο που έχει καταγεγραμμένα το τι πρέπει και το τι δεν πρέπει. Αν δεν μπορούμε λοιπόν να πετάξουμε αυτόν το τόμο στη φωτιά (και είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε), χρειάζεται να τον ανατρέξουμε σελίδα-σελίδα και να αμφισβητήσουμε τις γραφές του μία-μία.

Να επιτρέψουμε με άλλα λόγια τη σημερινή μας κρίση να αποφασίσει αν κάθε τι που είναι γραμμένο εκεί μέσα, εξακολουθεί να μας βρίσκει σύμφωνους. Είναι βέβαιο πως ένα γρήγορο ξεφύλλισμα θα μας δώσει την ευκαιρία να ξεφορτωθούμε πολλά από τα γραμμένα στις σελίδες του. Η πιο προσεκτική μελέτη θα μας δώσει την ευκαιρία να σταθούμε σ’ αυτά που νοιώθουμε πως είναι βαθειά ριζωμένα μέσα μας. Αργά και προσεκτικά ας εστιαστούμε σε καθένα από αυτά και με θάρρος και έμπνευση ας αναρωτηθούμε:

«Πράγματι το πιστεύω αυτό;» Δηλαδή για παράδειγμα «πράγματι πιστεύω πως πρέπει να τρώω όλο μου το φαγητό και γρήγορα;» Μήπως εκεί πίσω από την συνήθεια και την παγιωμένη συμπεριφορά μου να αδειάζω το πιάτο μου και ίσως και το τραπέζι, βρίσκεται η γιαγιά μου που λέει: «Είναι αμαρτία να αφήνεις τη μπουκιά σου» ή «Υπάρχουν παιδάκια που πεινάνε» και άλλα παρόμοια; Μήπως ας πούμε η παχυσαρκία μου οφείλεται σ’ αυτή την πεποίθηση που δημιούργησα εκεί γύρω στα 4 στα 5 μου χρόνια; Και αν με ειλικρίνεια απαντήσω στη πιο πάνω ερώτηση θα βρω πως δεν είμαι εγώ εκείνος που πρεσβεύει κάτι τέτοιο.

Ε! Ήρθε ο καιρός να αμφισβητήσουμε όλες τις πεποιθήσεις που μας διέπουν. Ήρθε ο καιρός να λευτερωθούμε. Ήρθε ο καιρός να πάρουμε μια τεράστια γομολάστιχα και να σβήσουμε πολλά από τα πιστεύω των άλλων που τα διατηρούμε χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε. Ας ψάξει ο καθένας να βρει τη δική του Αλήθεια γιατί μόνον τότε θα νοιώσει Ελεύθερος.

Τις περισσότερες φορές η διαδικασία αυτή δεν είναι εύκολη. Οι λόγοι που την κάνουν σχεδόν ανέφικτη είναι:

• Δεν το γνωρίζουμε. Ο καθένας μας μαθητεύει από τη στιγμή που γεννιέται μέσα στην οικογένεια και κατόπιν στο σχολείο. Οι γονείς τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν το θέμα αυτό άρα πώς να μας το διδάξουν αφού οι ίδιοι ακόμη ταλαιπωρούνται από τις δικές τους πεποιθήσεις χωρίς καν να το γνωρίζουν. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν είναι βασισμένο στην κριτική σκέψη αλλά στη συσσώρευση γνώσεων άρα ούτε και από εκεί είναι δυνατόν να το διδαχθούμε.

• Χρειάζεται βοήθεια ειδικού. Ακόμη και αν κάποιος προσεγγίσει την ιδέα αυτή της αλλαγής των πεποιθήσεων που τον ταλαιπωρούν δεν είναι δυνατόν να κάνει το δρόμο αυτό μόνος του. Χρειάζεται ένα εκπαιδευμένο αυτί (ενός ειδικού) που θα τον ακούσει χωρίς να εμπλέκεται. Αν παρ’ όλα αυτά κάποιος το θέλει πραγματικά, πολλά μπορεί να επιτύχει έστω και μόνος του. Θέλει αρετή και τόλμη η Ελευθερία.

Ας τολμήσουμε να εντοπίσουμε τις πεποιθήσεις μας και ας έχουμε την διάκριση και την αρετή να τις προσεγγίσουμε διερευνητικά με στόχο την απελευθέρωσή μας από αυτές.

Ο στόχος μας ας είναι η Ελευθερία από αυτές. Μόνον ο ελεύθερος άνθρωπος μπορεί να ζει και να διευκολύνει και τους γύρω του να ζουν, προσφέροντας στο κοινωνικό σύνολο ποιότητες σαν εκείνες της χαράς, της αρμονίας, της ισορροπίας, του σεβασμού, της αγάπης.

Ήρθε η ώρα να εμπιστευθούμε τον Εαυτό μας. Η διαδικασία ας γίνει όμορφα προσεκτικά και σβέλτα.

Ερατώ Χατζημιχαλάκη

Οικογενειακή Σύμβουλος
ΠΗΓΗ