Ο Διπλός Δεσμός τής 21ης Απριλίου 2020

Σχόλιο “έγκλειστου διοικούμενου” στο μήνυμα πτδ για τα 53 χρόνια από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου: «Διαρκής πρόκληση η υπεράσπιση της δημοκρατίας»

Επιλεγμένα αποσπάσματα από το μήνυμα της πτδ:

“Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ωστόσο, ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο και ότι η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των θεσμών της είναι μια διαρκής πρόκληση για όλους.”

“…ας επιδιώκουμε τη σύμπνοια και την ενότητα λαού και ηγεσίας, για να διασφαλίσουμε οριστικά και αμετάκλητα ότι οι επίδοξοι υπονομευτές των δημοκρατικών μας θεσμών θα βρίσκονται μονίμως στο περιθώριο της ιστορίας.”

Επιχειρώ να κάνω ανάγνωση του μηνύματος της πτδ για την σημερινή …επέτειο της Απριλιανής Δικτατορίας. Και πραγματικά διερωτώμαι: α) ποια επέτειος της δημοκρατίας έχει νόημα να υπομιμνήσκεται από τον απώτατο δημοκρατικό άρχοντα; εκείνη της πτώσης ή εκείνη της ανόρθωσης; β) σε ποια σκέψη και σε ποιο λόγο δομείται το μήνυμα προς τους διατεταγμένα έγκλειστους διοικούμενους;

Παραθέτω τμήματα από τις τελευταίες δυο παραγράφους του μηνύματος της πτδ, τα οποία συνιστούν ασυνάρτητο και αντιφατικό λόγο και υποδεικνύουν γνωσιολογική ένδεια και τρικυμία διανοίας και ενδεχομένως απουσία συνείδησης των συνεπειών του “δημοκρατικού” κατεξουσιασμού. Πως γίνεται σε μια παράγραφο να λες:

“…τίποτε δεν είναι δεδομένο και ότι η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των θεσμών της είναι μια διαρκής πρόκληση…”

και στην αμέσως επόμενη παράγραφο να λες:

“…να διασφαλίσουμε οριστικά και αμετάκλητα ότι οι επίδοξοι υπονομευτές των δημοκρατικών μας θεσμών θα βρίσκονται μονίμως στο περιθώριο της ιστορίας.”

Για να προλάβουμε τους όποιους υπερθεματιστές ή ό,τι άλλο εκπορευόμενο από τη χωροφυλακή της δημοκρατίας, αναφορικά με τις ποιοτικές πολιτικές απολήξεις τής σκέψης μας, και μιας και η αξιότιμη κ. πτδ μίλησε για περιθώριο, θα εισάγουμε σε αυτήν την παρέμβαση/σχολιασμό μια παράθεση από το έργο “Ισχύς και Απόφαση” (1991) του αείμνηστου Παναγιώτη Κονδύλη:

“Με το γεγονός ότι οι αξιολογήσεις και οι νοηματοδοσίες, οι ηθικές δεοντολογίες και καθηκοντολογίες αποτελούν σε έσχατη ανάλυση ζητήματα γούστου, μπορεί να συμφιλιωθεί μονάχα όποιος παραμένει ως παρατηρητής στο περιθώριο. Το ίδιο αυτό γεγονός όμως δεν μπορούν και δεν επιτρέπεται να το αναγνωρίσουν όσοι ενδιαφέρονται, με οποιαδήποτε (κατά κανόνα ηθικά) πρόσημα, να εξαντικειμενικεύσουν την απόφασή τους και να την παρουσιάσουν ως αντικειμενική για την κοινωνία. Αν έτσι γίνονται ευτυχέστεροι από τους άλλους, αποτελεί επίσης ζήτημα γούστου που δεν χρειάζεται να εξεταστεί εδώ.

Εν πάση περιπτώσει, η αξίωσή τους γεννά αργά ή γρήγορα ανταγωνισμούς και έτσι η προβολή της, ακόμα και η ικανοποίησή της, απλώς διαιωνίζει την κατάσταση που μακροπρόθεσμα ήθελε να καταργήσει. Δεν υπάρχει λοιπόν καμμία τελειωτική λύση και καμμία ευτυχία που να μη διατρέχει κινδύνους. Όποιος πιστεύει στην ύπαρξη τελειωτικών λύσεων, φοβάται απλώς ότι θα χάσει τη βεβαιότητα μιας ευτυχίας χωρίς κινδύνους.” [σελ. 230-231, Κεφ. Αξιολογική Ελευθερία και Δέον, “Ισχύς και Απόφαση”, Εκδόσεις Στιγμή 2012].

Τέλος, με επιστημονικούς όρους, μιας και ζούμε τη δικτατορία της επιστήμης και δη τής θεσμικής ιατρικής, να αναφέρουμε ότι ο Gregory Bateson εισήγαγε τον όρο “Διπλός Δεσμός” για να περιγράψει την κατάσταση/δίλημμα στην οποία ένα άτομο ή μια ομάδα δέχεται δύο ή περισσότερα αντικρουόμενα μηνύματα, με το ένα να αναιρεί το άλλο. Ο Διπλός Δεσμός θεωρείται ως ένας τρόπος χειραγώγησης και ελέγχου της σκέψης. Δικαιολογημένα λοιπόν διερωτώμεθα σε τι είδους ψυχολογικές επιχειρήσεις μας υποβάλει η κ. πτδ, καθώς το μήνυμά της απευθύνεται σε εμάς και όχι στα περιστέρια του προεδρικού μεγάρου.

Ας βγάλει ο κάθε έγκλειστος, με ΠΝΠ, διοικούμενος τα συμπεράσματά του.

Γεώργιος Β. Σαρανταυγάς
πεδ (πολιτικός επιστήμων-διεθνολόγος)

Σημειώσεις – Παραπομπές

1. Ο Παναγιώτης Κονδύλης γεννήθηκε στην Αρχαία Ολυμπία και πέθανε, αιφνιδίως, στην Αθήνα το 1998. Κατά την άποψή μας υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους στοχαστές της εποχής μας.

2. Ο Gregory Bateson υπήρξε ανθρωπολόγος, γλωσσολόγος και κοινωνικός επιστήμονας που εφάρμοσε τη θεωρία των συστημάτων στις κοινωνικές επιστήμες και προσδιόρισε το παράδοξο του «διπλού δεσμού». Ο Bateson είναι γνωστός για τον προσδιορισμό και την ονοματοδοσία του παράδοξου του «διπλού δεσμού», ένα δίλημμα που ο Bateson και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν, ενώ ερευνούσαν τη σχιζοφρένεια.

Η τεχνική του «διπλού δεσμού» χρησιμοποιείται ως μία μέθοδος εξαναγκασμού και ελέγχου στις σχέσεις σχεδόν κάθε τύπου. Μία μορφή εξουσίας, είτε είναι γονέας, είτε δάσκαλος ή ένας στενός συνεργάτης, χρησιμοποιεί την τακτική αυτή για να αποκτήσει εξουσία πάνω στο θύμα κατά τη διάρκεια της σχέσης. Το θύμα, δεν μπορεί να έρθει σε οποιαδήποτε απόφαση, όταν έρχεται αντιμέτωπο με το «διπλό αδιέξοδο», και το κυριεύει το άγχος και ο φόβος.

Όσο και αν προσπαθήσει, δεν θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις του «διπλού δεσμού», καθώς πρόκειται για ένα παζλ που είναι αδύνατο να λυθεί. Αυτό μπορεί να κάνει ένα άτομο να αισθάνεται ανίκανο, εκφοβισμένο, ανεκπλήρωτο, και να φοβάται τις συνέπειες που μπορεί να ακολουθήσουν.

https://www.psychologynow.gr/istoria-psyxologias/viografies/2895-hall-of-fame-gregory-bateson-1904-1980.html

http://www.eurocrisis.eu/