Ο Άσωτος…

Η παραβολή του Ασώτου είναι η αγαπημένη μου. Κρύβει μια αλήθεια,που ως αλήθεια νικάει τους αιώνες, περνάει πάνω από σύνορα, ξεπερνά κάθε γνώση και κάθε πολιτισμό και βουτάει στα βάθη της ψυχής κάθε ατόμου και κάθε κοινωνίας. Είναι η ιστορία του ανθρώπου του ανήσυχου, του ανθρώπου που θέλει να γευτεί εμπειρίες, γνώσεις, ακόμα και ανοησίες, να τα ζήσει όλα, και τα “καλά” και τα “άσχημα” και όσα τον ανεβάζουν και όσα τον ταπεινώνουν.

Ο Άσωτος είναι ο άνθρωπος που τολμά να τολμήσει, που αναζητά την ασφάλεια στο τεντωμένο σκοινί, που αναζητά την ομορφιά της ζωής στους ωκεανούς και όχι στα λιμάνια… στα κύματα και όχι στην παραλία… ο ¨Άσωτος είναι ο άνθρωπος ο ατελής… αυτό το υπέροχα ανώριμο πλάσμα που ωριμάζει με μεγάλο κόστος, με μεγάλο πόνο, με πολύ ταπείνωση… Ο Άσωτος είναι ένας υπέροχος θνητός: τόσο ανόητος ώστε να κάνει ανόητα λάθη, τόσο σοφός ώστε να τα αναγνωρίσει ως τέτοια, τόσο γενναίος ώστε να τα διορθώσει και να ζητήσει συγγνώμη γι’ αυτά.

Ο Άσωτος είναι ο άνθρωπος της μαγκιάς και όχι της ψευτομαγκιάς: ζει με πάθος όσα θέλει να ζήσει και όταν τρώει τα μούτρα του, δε μένει στην αλαζονεία της μιζέριας του, ούτε όμως επιστρέφει με την έπαρση αυτού που αρνείται να ομολογήσει το mea culpa…. φεύγει από το σπίτι του με την ομορφιά της ορμής και επιστρέφει με την ομορφιά της ταπείνωσης. Ο Άσωτος είναι τελικά ένας σπουδαίος Επαναστάτης: επαναστατεί κόντρα στην πατρική ασφάλεια, επαναστατεί κόντρα στην πτώση του και στο τέλος επαναστατεί κόντρα στην επανάσταση του…και κυρίως κόντρα στον εγωισμό του… κι έτσι νικάει: σε όλα αντιρρησίας, σε όλα αναρχικός, σε όλα άνθρωπος…

Από την άλλη ο καλός αδερφός, ο άχρωμος, ο άγευστος, ο βολεμένος… αυτός που δεν ταράζει κύκλους, που δεν ρίχνει πέτρες στη λίμνη του μην και ταραχτούν τα νερά κι ας έχουν γίνει βούρκος. Σε όλα άριστος, σε όλα τέλειος, σε όλα σοφός και τελικά σε όλα ατελής, μέτριος, ανόητος… ο καλός αδερφός που συντηρεί όσα βρήκε από φόβο μη χάσει κάτι απ’ αυτά, τα χάνει όλα γιατί έχει χάσει το πιο σημαντικό: τον εαυτό του… δεν είναι παρά μια τέλεια σκιά, χωρίς προσωπικές εμπειρίες, χωρίς απαιτήσεις, χωρίς λάθη, άρα εγκλωβισμένος στην ψευδαίσθηση του αλάνθαστου.

Ο ίδιος υπόσταση δεν έχει: χωρίς τον Άσωτο είναι ο γιος της Στοργής… με την επιστροφή του Ασώτου γίνεται ο αδερφός της Μεταμέλειας… σε καμιά από τις δύο φάσεις όμως δεν έχει κατορθώσει να αποκτήσει ο ίδιος κάποια από τις δύο αρετές, ούτε να αναπτύξει μια ξεχωριστή δικιά του. Πάντα χρειάζεται κάποιον άλλον για να προσδιοριστεί και ο ίδιος, γιατί η ανάγκη του να είναι τέλειος του ακυρώνει κάθε προσωπικότητα. Κατακτώντας την τελειότητα σαν project, τελικά τη χάνει, γιατί η τελειότητα δεν είναι Project.

Τη χάνει, γιατί δεν αντιλαμβάνεται ότι η τελειότητα δεν είναι του κόσμου τούτου, ότι δεν την δικαιούμαστε γιατί πολύ απλά δεν ξέρουμε πώς να τη διαχειριστούμε… Τελικά ο καλός αδερφός που ζει μια μη-ζωή, εναντιώνεται στη ζωή, από φθόνο! Η μη- ζωή φθονεί τη ζωή, η τελειότητα φθονεί την ατέλεια! Ο δύστυχος ο καλός αδερφός δεν έχει για τίποτα να λογοδοτήσει, δεν έχει για τίποτα να ταπεινωθεί… και ως “τέλειος” φτάνει σε τέλμα… πέφτει μέσα στο βούρκο που ο ίδιος έφτιαξε όταν αρνήθηκε να ρίξει πέτρες στη προσωπική του λίμνη για να μην ταραχτούν τα νερά…

Η παραβολή του Ασώτου έχει μεγάλη δύναμη: είναι η ιστορία κάθε πολιτισμού και κάθε ατόμου:

Μέσα της κρύβεται η αλήθεια για την ομορφιά της ατελούς τελειότητας αυτής που χτίζεται κομμάτι κομμάτι μέσα από λάθη με τσιμέντο το θάρρος της αυτοκριτικής…

Μέσα της κρύβεται και η αλήθεια για την ασχήμια που κρύβει η επιτηδευμένη τελειότητα, αυτή που πλασάρεται ως τέτοια χωρίς να στηρίζεται σε μόχθο και σε ταπείνωση…

Τελικά βουτώντας στην ιστορία του Ασώτου, μαθαίνουμε ότι η ανθρώπινη ολοκλήρωση είναι το νόμιμο παιδί του λάθους και της μεταμέλειας… και ότι η ανθρώπινη σήψη είναι το νόθο παιδί της ψευτο-αλάνθαστης μεγαλομανίας… το πιο σημαντικό όμως που υπονοεί η παραβολή είναι ότι ο Παράδεισος δεν είναι χώρος για ” καλούς”… είναι χώρος για άσωτους που διόρθωσαν τα λάθη τους…. δεν είναι χώρος για βολεμένους αλλά τελικά χώρος για ουσιαστικούς επαναστάτες…

Υ.Γ. Πόσο θλιβερά παράξενο που η ανθρώπινη “ηθική” (κοινωνική, πολιτική θρησκευτική) μιμείται τον “καλό αδερφό” αλλά όχι τον Άσωτο; Θεωρεί δεδομένη τη δική της τελειότητά , θεωρεί κατάντια την πτώση όσων πέφτουν, θεωρεί ήττα τη μεταμέλεια τους και θεωρεί απειλή τους γενναίους … Ευτυχώς για όλους μας, ο Πατέρας της Παραβολής δεν υπηρέτησε την ανθρώπινη “ηθική”, αλλά είχε μια δικιά του, στ’ αλήθεια τέλεια, στ’ αλήθεια ολοκληρωμένη, στ’ αλήθεια
επαναστατική…

Μάρω Σιδέρη