Βρισκόμαστε και πάλι σε ένα κρίσιμο σημείο της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Όλα πρέπει να πάνε καλά, διαφορετικά οι παγκόσμιες αγορές θα μπορούσαν να γίνουν βίαια απρόβλεπτες.
Από την Linette Lopez/Business Insider
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο κόσμος έχει ενοποιηθεί στις προσπάθειές του να αμβλύνει πρώτα τον οικονομικό πόνο που προκάλεσε η πανδημία και στη συνέχεια να καταπολεμήσει την ιστορική περίοδο πληθωρισμού που ακολούθησε. Όταν ξεκίνησε η πανδημία, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο μείωσαν τα επιτόκια στο μηδέν -ακριβώς όπως έκαναν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Στη συνέχεια, καθώς άρχισε ο πληθωρισμός, ξεκίνησαν να αυξάνουν τα επιτόκια με μια ταχύτητα που δεν είχαμε δει εδώ και δεκαετίες. Τα έκαναν όλα αυτά σε σχεδόν τέλειο χρόνο, γεγονός που εξασφάλισε ότι οι αγορές παρέμειναν σταθερές και προβλέψιμες. Αλλά τώρα, ο ίδιος κόσμος κινδυνεύει να βρεθεί εκτός συγχρονισμού.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε να χαλαρώνει τα επιτόκια την περασμένη Πέμπτη, μειώνοντας το επιτόκιο αναφοράς κατά 0,25%. Η κίνηση αυτή δεν είναι μόνο ένδειξη εμπιστοσύνης ότι η ευρωζώνη βρίσκεται στις τελευταίες περιόδους της μάχης της με τον πληθωρισμό, αλλά και μια ένδειξη ανησυχίας ότι η οικονομία χρειάζεται μια μικρή ώθηση για να συνεχίσει να κυλά ομαλά.
Οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η αμερικανική Federal Reserve θα ακολουθήσει το παράδειγμά της ΕΚΤ και θα μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο. Και έτσι, λέει η ιστορία, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο θα ξεκινήσουν τη συντονισμένη κάθοδό τους σε μια ήπια προσγείωση -μια τέλεια βαθμονόμηση αυτής της ώθησης μεταξύ της καταπολέμησης του πληθωρισμού και της αποφυγής μιας ύφεσης.
Το θέμα είναι ότι η ωμή πραγματικότητα συχνά παίζει περίεργα παιχνίδια με τις εκτιμήσεις των ειδικών.
Η Wall Street ξεκίνησε το 2024 περιμένοντας να ψυχρανθεί ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ, η αμερικανική οικονομία να επιβραδυνθεί σε πιο χαλαρό ρυθμό ανάπτυξης και περιμένοτας έως και έξι μειώσεις επιτοκίων από τη Fed. Αντ’ αυτού, τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ είναι συνεχώς εντονότερα και η ισχύς της αμερικανικής οικονομίας αψηφά τις εκτιμήσεις. Αυτός ο συνδυασμός σημαίνει ότι υπάρχει μια ισχυρή πιθανότητα ότι η περικοπή του Σεπτεμβρίου για την οποία προσεύχεται η Wall Street ίσως και να μην υλοποιηθεί ποτέ.
«Το καλοκαίρι θα είναι σίγουρα ενδιαφέρον», ανέφερε η Tamara Basic Vasiljev, ανώτερη οικονομολόγος στην Oxford Economics. Η βασική της εκτίμηση είναι ότι όλα θα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, αλλά έχει όμως και αρκετές επιφυλάξεις: «Η Fed έχει αποδείξει την ικανότητά της να καταπολεμά κάθε είδους ζητήματα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Τι γίνεται όμως αν ο πληθωρισμός των υπηρεσιών συνεχίσει να εκπλήσσει προς τα πάνω κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού; Τότε, είναι ορατο το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει σε καμία περικοπή τον Σεπτέμβριο».
Εάν η Fed δεν περικόψει τα επιτόκια το φθινόπωρο, το καθεστώς υψηλών επιτοκίων της Αμερικής θα είναι σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο. Και οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ των ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου θα έστελνε ένα κύμα χρημάτων στις ακτές της Αμερικής. Αυτή η ξαφνική άνοδος των μετρητών στις ΗΠΑ θα μπορούσε, με τη σειρά της, να προσθέσει ρευστότητα στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ακριβώς τη στιγμή που η Fed προσπαθεί να το στεγνώσει και να ανεβάσει τους οικονομνικούς δείκτες σε όλη την οικονομία. Αυτό θα έκανε ακόμη πιο δύσκολο για τη Fed να χαλαρώσει, αποκλίνοντας περαιτέρω την πολιτική των ΗΠΑ από τον υπόλοιπο κόσμο.
Σκεφτείτε το ως έναν φαύλο κύκλο που θα εμποδίζει την ομαλή, μαλακή προσγείωση του κόσμου.
Γενικότερα, ο άνεμος είναι το αποτέλεσμα μιας ανισορροπίας: Ο αέρας μετακινείται από περιοχές υψηλής πίεσης σε περιοχές χαμηλής πίεσης. Όσο μεγαλύτερες είναι οι διαφορές πίεσης, τόσο πιο γρήγορα φυσάει ο άνεμος. Η ίδια αρχή ισχύει και για την παγκόσμια ροή μετρητών -οι επενδυτές κυνηγούν τις ανισορροπίες και μερικές φορές τα πράγματα ανατρέπονται στη διαδικασία.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη υψηλότερα επιτόκια από άλλες χώρες —το επιτόκιο αναφοράς της Fed είναι 5,25%-5,50%. Αυτές οι διαφορές επέτρεψαν στη Wall Street να πραγματοποιεί αυτό που ονομάζεται «carry trade»: Οι επενδυτές δανείζονται χρήματα από μια χώρα με χαμηλά επιτόκια, τα επενδύουν σε ομόλογα χώρας όπου τα επιτόκια είναι υψηλά και κερδίζουν τη διαφορά. Σε αυτήν την περίπτωση, αυτό σημαίνει μετακίνηση χρημάτων από τον υπόλοιπο κόσμο και αγορά περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ, ιδιαίτερα κρατικών ομολόγων.
Αυτό το εμπόριο είναι «καυτό» από την αρχή του έτους –επενδυτικές τράπεζες όπως η JPMorgan και η UBS το συνέστησαν σε πελάτες και ένας δείκτης Bloomberg που βασίζεται στην πώληση των νομισμάτων της G10 με τη χαμηλότερη απόδοση και στην αγορά των υψηλότερων έχει ήδη αποδώσει 7% φέτος.
Το Ινστιτούτο Διεθνών Χρηματοοικονομικών ανέφερε ότι μόνο τον Μάιο, οι Αναδυόμενες Αγορές εκτός Κίνας, όπου τα επιτόκια είναι επίσης υψηλότερα, είδε εισροές στην αγορά ομολόγων ύψους 10,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κυρίως λόγω των επενδυτών που επωφελήθηκαν από συναλλαγές μεταφοράς όπως η πώληση γιεν Ιαπωνίας για την αγορά μεξικάνικων πέσο.
Αυτές οι συναλλαγές είναι «παντού», δήλωσε στο Bloomberg ο Peter Schaffrik, παγκόσμιος μακροστρατηγός της RBC Capital Markets. Και όσο περισσότερο αποκλίνουν τα επιτόκια, τόσο πιο ελκυστική γίνεται αυτή η πορεία χρημάτων από τον αδύναμο στον ισχυρό.
Αυτό που φαίνεται σαν ένα συναρπαστικό παιχνίδι για τη Wall Street δεν είναι μια καλή εξέλιξη ούτε για τις ΗΠΑ ούτε για την παγκόσμια οικονομία.
Σε μια εποχή που οι οικονομίες στην Ευρώπη και αλλού χάνουν τη δυναμική τους, η απορρόφηση περισσότερων χρημάτων από αυτές τις οικονομίες θα σκληρύνει τους χρηματοοικονομικούς όρους, ενώ οι ίδιες οι οικονομίες θα προσπαθούν να αποφύγουν μια επιβράδυνση —ειδικά σε κρίσιμους περιφερειακούς τομείς όπως η γερμανική βιομηχανική παραγωγή, η οποία καταρρέει αργά.
Επίσης, όλο αυτό θα αποδυναμώσει επίσης το ευρώ, γεγονός που θα δυσκολέψει την ήπειρο να εισάγει την ενέργεια που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει την οικονομία της και θα καταστήσει ακριβότερη την αγορά αμερικανικών προϊόντων. Και στις ασιατικές οικονομίες, όπου τα επιτόκια είναι ήδη σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι στις ΗΠΑ, τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο ακατάστατα.
«Αναμένουμε ότι η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις εξισορρόπησης της νομισματικής πολιτικής για να διατηρήσουν τη σταθερότητα καθώς το δολάριο θα ανατιμάται», είπε ο Nigel Green, Διευθύνων Σύμβουλος της deVere Group, μιας παγκόσμιας εταιρείας διαχείρισης πλούτου. «Δεν θα εκπλαγώ αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αισθανθούν την ανάγκη να παρέμβουν στις αγορές συναλλάγματος ή να προσαρμόσουν τα επιτόκια για να διαχειριστούν αυτές τις επιπτώσεις».
Για τις ΗΠΑ, η διοχέτευση περισσότερων χρημάτων στις ακτές της Αμερικής έχει το αντίθετο αντίκτυπο από αυτό που θέλει να επιτύχει η Fed: Ωθεί τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και χαλαρώνει τις οικονομικές συνθήκες. Με άλλα λόγια, καθιστά πιο δύσκολο για τη Fed να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που επιβαρύνει τους καταναλωτές.
«Υπάρχουν εύλογες ανησυχίες ότι αυτή η εισροή κεφαλαίων στις ΗΠΑ θα αυξήσει τη ρευστότητα, ενισχύοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και την πληθωριστική πίεση, καθιστώντας πιο δύσκολο για τη Fed να μειώσει τα επιτόκια», δήλωσε ο Green. «Η αυξημένη ρευστότητα μπορεί να οδηγήσει σε πληθωριστικές πιέσεις, τις οποίες η Fed μπορεί να χρειαστεί να εξουδετερώσει διατηρώντας ή ακόμη και αυξάνοντας τα επιτόκια».
Όπως ανέφερε ο Green, υπάρχει ένας τρόπος για να αντισταθεί η Fed: Να αυξήσει λίγο περισσότερο τα επιτόκια. Αλλά η περαιτέρω αύξηση τους θα μπορούσε τελικά να λυγίσει την πλάτη του μέχρι τώρα ισχυρού καταναλωτή των ΗΠΑ και να οδηγήσει σε ύφεση. Είναι ο ίδιος υπολογισμός που κάνει η ΕΚΤ, αν και η επιβράδυνση της ΕΕ είναι πιο έντονη. Δεδομένων αυτών των μειονεκτημάτων, η Fed είναι απίθανο να προχωρήσει σε αύξηση, κάτι που θα δημιουργούσε την τέλεια αγορά για την άνθηση της μεταφοράς μετρητών.
Και όσο τα δεδομένα των ΗΠΑ παραμένουν ασταθή -υποδεικνύοντας σταθερό πληθωρισμό τη μια μέρα και αποπληθωρισμό την επόμενη- αυτά τα μετρητά μεταφοράς συναλλαγών θα καταλήξουν να πέφτουν στην αμερικανική οικονομία.
Αυτή είναι μια δυναμική που θα παρακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες από χώρες που βρίσκονται ήδη σε τροχιά μείωσης των επιτοκίων. Βλέπουν ήδη την ανάπτυξη να είναι αργή και, επιπλέον, θα απορροφηθούν χρήματα στις ΗΠΑ, όπου τα δεδομένα ήταν σχετικά ισχυρά κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Τα μετρητά μεταφοράς συναλλαγών εκμεταλλεύονται τις μετατοπίσεις μεταξύ των παγκόσμιων οικονομιών που εμποδίζουν τον συντονισμό των πολιτικών. Είμαστε στα πρώτα innings, αλλά όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτό, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχει.
Για τη Wall Street, αυτό σημαίνει ένα καλοκαίρι επαγρύπνησης. Για τους οικονομολόγους, σημαίνει ότι η εικόνα της αμερικανικής οικονομίας που προσπαθούν να εξηγήσουν με αντιφατικά δεδομένα είναι ακόμη πιο θολή. Είναι χωρίς αμφιβολία μια εποχή αυξημένης αβεβαιότητας.
Υπάρχει, φυσικά, ελπίδα ότι αυτή η απόκλιση θα είναι μόνο μια προσωρινή κατάσταση πραγμάτων. Εάν οι ΗΠΑ αρχίσουν ξαφνικά να παρουσιάζουν αδύναμα οικονομικά στοιχεία, αυτό θα επιταχύνει την κίνηση της Fed για μείωση των επιτοκίων. Και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός της ΕΕ είναι πιο κολλώδης από ό,τι θα ήθελαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, γεγονός που θα μπορούσε να επιβραδύνει τον ρυθμό των περικοπών αρκετά ώστε η Αμερική να καλύψει τη διαφορά.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ελαφρού μετριασμού της καυτής οικονομίας της Αμερικής: Το επιτόκιο αποταμίευσης των νοικοκυριών βρίσκεται σε χαμηλό 16 μηνών, τα διαθέσιμα εισοδήματα έχουν σημειώσει μέτρια μόνο κέρδη και το ποσό που πρέπει να πληρώνουν το κοινό στα πιστωτικά υπόλοιπα είναι αυξημένο. Η αγορά εργασίας έχει κρυώσει και οι θέσεις εργασίας επανήλθαν σε προπανδημικά επίπεδα. Αλλά δεν είναι κάθε δείκτης που λέει την ιστορία μιας ήπιας προσγείωσης.
Την περασμένη Παρασκευή, η έκθεση για τις θέσεις εργασίας του Μαΐου έδειξε ότι η χώρα δημιούργησε 272.000 θέσεις εργασίας —πολύ περισσότερες από τις 182.000 που αναμένονταν. Η τραμπάλα δεδομένων συνεχίζεται.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ θα μπορούσε να είναι πιο κολλώδης από ό,τι είχαν προβλέψει οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Ο πληθωρισμός στην ΕΕ ανέβηκε ελαφρά στο 2,6% τον Μάιο, εκπλήσσοντας την ΕΚΤ, αλλά δεν την σοκάρισε αρκετά ώστε να σταματήσει μια μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο επίμονος πληθωρισμός των υπηρεσιών, ο οποίος έφτασε στο 5,9% για τον μήνα Απρίλιο, μπορεί να δώσει στην Τράπεζα της Αγγλίας λόγο να σταματήσει. Ο Basic Vasiljev της Oxford Economics είπε ότι αυτό υποδηλώνει ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ κινούνται περισσότερο παράλληλα από ό,τι υποδηλώνει αυτή η υστέρηση πολιτικής και ότι η τρέχουσα απόκλιση πολιτικής θα παραμείνει μικρή.
Ακόμη και η Τράπεζα του Καναδά, η οποία μείωσε το επιτόκιο αναφοράς της στο 4,75% από 5% την περασμένη εβδομάδα, είναι προσεκτικά αισιόδοξη ότι η μετατόπιση θα είναι στιγμιαία. «Υπάρχουν όρια στο πόσο μακριά μπορούμε να αποκλίνουμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά δεν είμαστε κοντά σε αυτά», δήλωσε ο κυβερνήτης Tiff Macklem στην τελευταία συνεδρίαση της Τράπεζας του Καναδά. Όχι κοντά… ακόμα.
Αυτή η ρόδινη εκτίμηση δεν αποτελεί όμως εγγύηση: Η Wall Street εξακολουθεί να αναμένει τρεις περικοπές φέτος από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Αγγλίας. Ακόμη και σε μικρές μειώσεις του 0,25%, τρεις περικοπές θα δημιουργούσαν μια απόκλιση που θα εκμεταλλεύονταν οι έμποροι. Και αν έρθει ο Σεπτέμβριος και η οικονομία των ΗΠΑ είναι ακόμα καυτή, αυτή η εκμετάλλευση θα μπορούσε να συνεχιστεί όλο το χρόνο, επιδεινώνοντας τις συνθήκες που κρατούν τη νομισματική πολιτική εκτός συγχρονισμού.
Αυτός ο ήχος ρουφήγματος που θα ακούτε όλο το καλοκαίρι θα είναι ο ήχος της Wall Street που θα στριμώχνει χρήματα από την Ευρώπη, τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ανατολική Ασία στις αγορές των ΗΠΑ. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει μια ήπια προσγείωση της οικονομίας -ειδικά αν αυτή η άτακτη στιγμή είναι σύντομη. Απλά αυξάνονται οι πιθανότητες μιας ανώμαλης διαδρομής μέχρι να φτάσουμε εκεί.
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek